
το άρθρο ενημερώθηκε στις 26.04.2025
Συνεργαζόμενα Ιδρύματα:
Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Τμήμα Ιστορίας του Ιόνιου Πανεπιστημίου
Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Roma Tre (Ιταλία)
ΔΠΜΣ: «Αρχαιολογία Πεδίου στην Ελλάδα: Διεπιστημονικότητα και Τεχνολογίες Αιχμής»
(MSc in “Field Archaeology in Greece: Multidisciplinarity and Cutting-Edge Technologies”)
Έδρα:
Διεύθυνση – Πόλη διεξαγωγής: Τμήμα ΙΑΚΑ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Αργοναυτών & Φιλελλήνων 38221 Βόλος
Τηλέφωνα: 24210 74874 E-mail : fa@uth.gr
Γνωστικό Αντικείμενο – Σκοπός :
Το γνωστικό αντικείμενο του ΞΔΠΜΣ επικεντρώνεται στην ώσμωση μεταξύ των ανθρωπιστικών και των φυσικών/τεχνολογικών επιστημών, που οδηγούν σε μια ουσιαστική, συνεκτική -και όχι παραθετική – διεπιστημονικότητα.
Η Αρχαιολογία παρέχει το πεδίο στο οποίο ενεργοποιείται ο εργαλειακός ρόλος των τεχνολογιών αιχμής καθιστώντας εφικτή την ανάπτυξη ενός νέου φάσματος μεθόδων που διευρύνει καταλυτικά το πεδίο παρατήρησης, πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα που μπορούν να τεθούν προς τις υλικές διαστάσεις των παρελθουσών κοινωνιών και τις απαντήσεις που μπορούν να συλλεχθούν.
Παράλληλα, μπορεί να συνδέσει τη γνώση που προκύπτει με την αναζήτηση λύσεων στις σημερινές συνθήκες κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης, διερευνώντας, μεταξύ άλλων, την βέλτιστη σχέση των ανθρωπογενών με τα φυσικά στοιχεία και τους πόρους του ταχύτατα μεταβαλλόμενου κόσμου μας. Άλλωστε, η κατανόηση της σχέσης συνεχειών και τομών/αλλαγών/μεταβολών στην διαχρονία των ανθρώπινων κοινωνιών στον πλανήτη μας αποτελεί ζητούμενο της Αρχαιολογικής έρευνας.
Το προτεινόμενο πρόγραμμα απευθύνεται σε φοιτητές της αλλοδαπής που προέρχονται από προπτυχιακές σπουδές τόσο στο χώρο των Ανθρωπιστικών όσο και στο χώρο των Φυσικών/Τεχνολογικών Επιστημών και έχει διττό σκοπό: – να εμβαθύνουν στο ρόλο της Αρχαιολογίας, εντός μιας σύγχρονης διεπιστημονικότητας που απαντά στα καίρια ερωτήματα των σημερινών κοινωνιών, και – να αποκτήσουν ειδικές γνώσεις στην εφαρμογή των μεθόδων της σε συνθήκες εμπλοκής με τεχνολογίες αιχμής.
Στην επίτευξη των παραπάνω συμβάλλει καθοριστικά η δομή δι-ιδρυματικής/διατμηματικής συνεργασίας καθώς ένα ευρύ φάσμα ερευνητικών δράσεων στο πεδίο υλοποιούνται από τους συμμετέχοντες φορείς (ιστορικές αρχειακές έρευνες, εθνοαρχαιολογικές επιτόπιες έρευνες, ανασκαφές και επιφανειακές αρχαιολογικές έρευνες χερσαίες, υποθαλάσσιες και υπόγειες, μελέτες και αναλύσεις αρχαιολογικών συνόλων και ευρημάτων, διαχείριση – από την καταχώριση έως την δημοσιοποίηση – στοιχείων του πολιτισμικού αποθέματος). Κάθε συνεργαζόμενο ίδρυμα συμβάλλει σε διακριτό τομέα εξειδίκευσης. Με αυτόν τον τρόπο, παρέχονται συνθήκες εντατικής εκπαίδευσης και εφαρμογής των μεθόδων στην πράξη, στο πεδίο. Επιμέρους στόχος του προγράμματος αποτελεί, με την επιτυχή ολοκλήρωσή του, να αποκτήσουν οι φοιτητές και επαγγελματικά πολύτιμες δεξιότητες, ως προς την χρήση των τεχνολογιών αιχμής, στον τομέα εξειδίκευσης που θα επιλέξουν.
Η χώρα μας, λόγω της πολιτιστικής της σημασίας και πλούτου, αποτελεί πόλο έλξης αρχαιολόγων και άλλων επιστημόνων και πεδίο και σε αυτήν δραστηριοποιούνται δεκάδες επιστημονικά ιδρύματα του Εξωτερικού. Η προοπτική απόκτησης ενός μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης δίπλα στα εξεταζόμενα μνημεία, τόσο στους αρχαιολογικούς χώρους όσο και στα μουσεία και η ένταξη των φοιτητών σε αρχαιολογικές έρευνες πεδίου αποτελούν ένα βασικό κίνητρο για τους αλλοδαπούς φοιτητές, που δεν έχουν αυτήν την δυνατότητα άμεσης σχέσης με το πεδίο και τα μνημεία κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Ως εκ τούτου, είναι προφανές ότι οι δυνατότητες που θα προσφέρει το προτεινόμενο ΞΔΠΜΣ θα προσελκύσουν το έντονο ενδιαφέρον όσων αλλοδαπών φοιτητών θα επιθυμούσαν, πέρα από την όποια θεωρητική κατάρτιση, να βιώσουν την έρευνα πεδίου στον τόπο που θα αποτελεί το αντικείμενο των σπουδών τους, κάτι που δεν είναι σε θέση να προσφέρουν τα πανεπιστήμια του Εξωτερικού.
Το προτεινόμενο μεταπτυχιακό πρόγραμμα θα ενισχύσει και θα γεφυρώσει ένα κενό στις μεταπτυχιακές σπουδές αρχαιολογίας στην χώρα μας αλλά και στις αντίστοιχες του Εξωτερικού.
Τίτλος Σπουδών:
Το ΞΔΠΜΣ απονέμει Κοινό Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Κ.Δ.Μ.Σ.) με τίτλο “Field Archaeology in Greece: Interdisciplinarity and Cutting-Edge Technologies”.
Στην περίπτωση που οι φοιτητές/τριες επιλέξουν παράλληλα με το Ξ.Δ.Π.Μ.Σ. να παρακολουθήσουν το μεταπτυχιακό πρόγραμμα με τίτλο «Archaeology» στο πανεπιστήμιο της Roma Tre (Double Degree), εκτός από το Κοινό Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Field Archaeology in Greece: Interdisciplinarity and Cutting Edge Technologies» που θα λάβουν από το ΠΘ, το πανεπιστήμιο Roma Tre θα τους απονείμει Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Archaeology».
Διάρκεια σπουδών :
Η χρονική διάρκεια για την απονομή του Κοινού Διπλώματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Κ. Δ.Μ.Σ.) ορίζεται σε τρία (3) εξάμηνα, εκ των οποίων το τελευταίο εξάμηνο διατίθεται για τη συγγραφή διπλωματικής ερευνητικής ή συνθετικής εργασίας, καθώς και μία θερινή περίοδος, κατά την οποία γίνεται η έρευνα πεδίου. Κατ’ εξαίρεση, και μετά από απόφαση της συντονιστικής επιτροπής και του διευθυντή του ΞΔΠΜΣ, η ανώτατη διάρκεια φοίτησης ορίζεται σε τέσσερα (4) εξάμηνα.
Γλώσσα Διδασκαλίας:
Η γλώσσα διδασκαλίας του ΞΔΠΜΣ είναι η Αγγλική. Η γλώσσα εκπόνησης διπλωματικής εργασίας είναι η Αγγλική
Δίδακτρα: τέλη φοίτησης 4000 ευρώ.
Κατηγορίες και αριθμός εισακτέων:
Στο ΞΔΠΜΣ θα γίνονται δεκτοί έως είκοσι (20) πτυχιούχοι, οι οποίοι κατά κύριο λόγο θα προέρχονται από αναγνωρισμένα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της ημεδαπής και της αλλοδαπής, με κατεύθυνση τις Ανθρωπιστικές Σπουδές. Επί της αποδοχής υποψηφιοτήτων που προέρχονται από Τμήματα με συναφές γνωστικό αντικείμενο, αποφαίνεται η Συντονιστική Επιτροπή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών συνεκτιμώντας συνολικά τα προσόντα του κάθε υποψηφίου.
Στο ΞΔΠΜΣ θα γίνονται δεκτοί έως είκοσι (20) φοιτητές ανά έτος.
Διαδικασία επιλογής:
Η αξιολόγηση των υποψηφίων και η επιλογή των εισακτέων γίνεται με βάση τη συνολική βαθμολόγηση (σε κλίμακα 1 – 100) στα παρακάτω κριτήρια:
Βαθμός πτυχίου/διπλώματος 30%
Δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια 5%
Κατοχή άλλων Μεταπτυχιακών Τίτλων Σπουδών 5%
Συναφής επαγγελματική εμπειρία 10%
Συστατικές επιστολές 20%
Συνέντευξη 30%
Σύνολο 100 %
Πρόγραμμα Σπουδών
Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απαιτείται ο φοιτητής/η φοιτήτρια:
α) Στο πρώτο και δεύτερο εξάμηνο να συγκεντρώσει εξήντα (60) πιστωτικές μονάδες (ECTS), μέσω της παρακολούθησης και επιτυχούς εξέτασης σε τρία (3) Υποχρεωτικά Μαθήματα (C.Modules) και τρία Μαθήματα Επιλογής (S. Modules). Οι πιστωτικές μονάδες κάθε μαθήματος ανέρχονται στις δέκα (10).
β) Κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, ο φοιτητής/η φοιτήτρια υποχρεούται να συμμετάσχει για τουλάχιστον ένα μήνα σε ένα ή περισσότερα από τα προσφερόμενα ερευνητικά προγράμματα από τα προσφερόμενα ερευνητικά προγράμματα (F.T. Projects) πεδίου τα οποία διευθύνουν μέλη των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων. Η επιτυχής συμμετοχή στις έρευνες πεδίου προσδίδει είκοσι (20) Πιστωτικές Μονάδες (ECTS). Επιπροσθέτως, ο φοιτητής/η φοιτήτρια πρέπει να παρακολουθήσει και να εξεταστεί επιτυχώς σε ένα μάθημα πεδίου, που θα διδάσκεται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος πεδίου που θα επιλέξει και αυτό θα του προσδώσει δέκα (10) πιστωτικές μονάδες (ECTS). Συνεπώς ο φοιτητής/η φοιτήτρια κατά τη θερινή περίοδο, θα πρέπει να συγκεντρώσει τριάντα (30) πιστωτικές μονάδες (ECTS).
γ) Στο τρίτο εξάμηνο να εκπονήσει μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία ειδίκευσης. Η εργασία, έκτασης 15.000-20.000 λέξεων, θα πρέπει να παραδίδεται στο τέλος του γ’ εξαμήνου, και έχει βαρύτητα τριάντα (30) πιστωτικών μονάδων (ECTS).
δ) Στην περίπτωση που η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία ειδίκευσης εκπονηθεί στα πλαίσια του Double Degree σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Roma Tre ακολουθούνται οι κανόνες εκπόνησης διπλωματικής εργασίας που ισχύουν για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Archaeology» του πανεπιστημίου Roma Tre.
Η διάρθρωση του προγράμματος είναι η ακόλουθη:
Α’ εξάμηνο:
Υποχρεωτικά μαθήματα
-
- The discipline of Archaeology
- Archaeological Excavation
Β’ εξάμηνο:
Υποχρεωτικά μαθήματα
-
- Landscape Archaeology and archaeological field survey
Υποχρεωτικά Μαθήματα Επιλογής:
- Digital Humanities: Archaeo-informatics and their methodological constraints / Data Management
- Ethnoarchaeology / Experimental Archaeology
- Marine Archaeology
- Household archaeology
- The archaeology of death and burial
- Archaeology of the Sacred
- Archaeology of primary and secondary production
- Geo-archaeology – Geology, Geophysics and Archaeology
- Archaeological materials
- Bioarchaeology
- Ancient Epigraphy and Numismatics
- Landscape and digital archaeology
Θερινή Περίοδος:
- Έρευνα Πεδίου (Πρακτική Άσκηση)
- Μάθημα Πεδίου
Μαθήματα Πεδίου:
- Συστηματική Ανασκαφή στη Μαγούλα Πλατανιώτικη
- Συστηματική Ανασκαφή στο Μακρυχώρι
- Συστηματική Ανασκαφή στη Λαθούριζα
- Συστηματική Ανασκαφή και Μελέτη Υλικού στο Θορικό
- Επιφανειακή Έρευνα στη Δυτική Μεγαρίδα
- Συστηματική Εθνοαρχαιολογική έρευνα στη νησίδα του Αγίου Γεωργίου και εργαστήριο μελέτης αρχαιολογικού υλικού
- Επιφανειακή και Ανασκαφική Έρευνα στη Σικυώνα
- Συστηματική Ανασκαφή στο Βρυόκαστρο
- Συστηματική Ανασκαφή στον Ωρωπό
- Συστηματική Ανασκαφή στη Θηραιάδα και μελέτη υλικού
- Ενάλια Αρχαιολογική Έρευνα στους Φούρνους
Γ’ εξάμηνο:
-
- Διπλωματική εργασία.
Τι άλλο πρέπει να ξέρω :
Χρήσιμα Έντυπα:
- Προκήρυξη : Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος (ακαδ. έτος 2025-2026)
- ΦΕΚ ίδρυσης (ή επανίδρυσης) : ΦΕΚ 1815 τ.Β΄/11.04.2025
- Κανονισμός Σπουδών : ΦΕΚ 1815 τ.Β΄/11.04.2025
Περισσότερα στοιχεία :
- Ηλεκτρονική διεύθυνση ΔΠΜΣ: Field Archaeology Master
Διάρκεια Λειτουργίας
Το ΞΔΠΜΣ θα λειτουργήσει μέχρι και το ακαδημαϊκό έτος 2029-2030 με την επιφύλαξη της μη πιστοποίησής του κατά την περιοδική αξιολόγησή του.