Ορισμός: Ο θεατρολόγος ασχολείται με την έρευνα, τη μελέτη και την κριτική του θεάτρου.
Περιγραφή: Ο θεατρολόγος γενικά, διερευνά και αναλύει τη δομή και την ιστορία του θεάτρου. Με την ιδιότητα του κριτικού θεάτρου, παρακολουθεί θεατρικές παραστάσεις, διαβάζει θεατρικά έργα, σχηματίζει κριτική άποψη αναλύοντας τα βασικά στοιχεία των θεατρικών έργων και παραστάσεων, όπως το θέμα, τη σκηνοθεσία, την υποκριτική και την έκφραση, τη μουσική, τα σκηνικά, τις χορογραφίες, εκθέτει την κριτική του, είτε γραπτά σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες, είτε προφορικά σε σχετικές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές.
Με την ιδιότητα του συγγραφέα θεατρικών έργων, αντλεί θέματα από ιστορικές ή και μυθιστορηματικές πηγές καθώς και από τη δική του φαντασία και γράφει θεατρικά έργα για έκδοση ή για παραστάσεις. Προκειμένου να μετατρέψει το θέμα του σε γραπτό έργο, δημιουργεί και αναπτύσσει ορισμένα βασικά στοιχεία όπως πλοκή, χαρακτήρες, ψυχολογική ανάλυση, ιστορικό περιβάλλον, δράση και διαλόγους.
Εάν του ζητηθεί, ο θεατρολόγος μπορεί να συνεργαστεί με τους συντελεστές μιας θεατρικής παράστασης κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της (υπεύθυνος δραματολογίου, επιμέλεια προγράμματος, θεωρητική στήριξη του θιάσου, γλωσσική-δραματουργική επεξεργασία του κειμένου-έργου σύμφωνα με τις ανάγκες του εκάστοτε θιάσου).
Με την ιδιότητα του ερευνητή, εκπονεί συγκριτικές μελέτες, πρωτότυπες έρευνες, καταγράφει τη θεατρική δραστηριότητα μιας εποχής, ταξινομεί, αναλύει, κωδικοποιεί το θεατρικό υλικό κ.λπ).
Προϋποθέσεις άσκησης: Δεν απαιτείται άδεια άσκησης επαγγέλματος.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία ενός ηθοποιού ή ενός σκηνοθέτη είναι το ταλέντο. Από κει και πέρα θα πρέπει να διαθέτει φαντασία, καλλιτεχνική ευαισθησία, εκφραστικότητα και καλή σκηνική παρουσία.
Η ικανότητα αποστήθισης και απαγγελίας, η ορθοφωνία και η έντονη προσωπικότητα βοηθούν στο να αναδειχτεί περισσότερο το υποκριτικό του ταλέντο. Ως σκηνοθέτης, πρέπει να διαθέτει πλούσια καλλιτεχνική παιδεία, φαντασία, εφευρετικότητα, παρατηρητικότητα και αίσθηση του χώρου.
Ακόμη, πρέπει να είναι συνεργάσιμος, με ιδιαίτερες επικοινωνιακές και διδακτικές ικανότητες, έτσι ώστε να βοηθά τους ηθοποιούς και τους υπόλοιπους συντελεστές μιας παράστασης να αφομοιώνουν και να αποδίδουν σωστά το ρόλο τους.
Σπουδές:
Θεατρικές σπουδές σε θεωρητικό επίπεδο μπορούν να γίνουν στα τμήματα Θεατρικών Σπουδών των Πανεπιστημίων. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα ότι τα παραπάνω τμήματα των Θεατρικών Σπουδών, δεν παρέχουν συστηματική πρακτική εκπαίδευση για την επαγγελματική κατάρτιση ηθοποιών, σκηνοθετών, σκηνογράφων κλπ., αλλά αποστολή τους είναι η θεμελίωση και καλλιέργεια θεατρικής μόρφωσης και η προαγωγή της θεατρικής επιστήμης. Όσοι επιθυμούν πρακτική κατάρτιση στο χώρο του θεάτρου παραπέμπονται στις υπάρχουσες Δραματικές Σχολές, που παρέχουν την αντίστοιχη εκπαίδευση, ή στο Τμήμα Θεάτρου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (κατεύθυνση σκηνογραφίας – ενδυματολογίας ή υποκριτικής, με προαπαιτούμενο μάθημα).
Σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο παρέχονται επίσης από τα τμήματα Τμήμα Θεατρικών Σπουδών των Πανεπιστημίου Αθηνών, σε σχετικά Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών όπως : Θεωρία και Πράξη – Ιστορία και Παρόν, Η θεατρική παράσταση: ιστορία, θεωρία και πρακτική, κ.α.
Σπουδές θεάτρου μπορούν να γίνουν στις κρατικές ανώτερες σχολές δραματικής τέχνης.
Σπουδαιότητα: Ο θεατρολόγος πρέπει να έχει επαρκή καλλιτεχνική παιδεία, θεωρητική υποδομή και κατάρτιση στην ιστορία του θεάτρου, χρειάζεται να είναι δημιουργικός, ευρηματικός, να έχει κριτική σκέψη, καλή αντίληψη και πλούσιο ταλέντο. Θα πρέπει να διαθέτει γλωσσική ικανότητα, ευρύτητα γνώσεων, ικανότητα παραγωγής ιδεών και πρωτοτυπία σκέψης. Επίσης, θα πρέπει να είναι δεκτικός σε νέα ερεθίσματα, να μπορεί να συγκρατεί πληροφορίες και να διαθέτει αυτοσυγκέντρωση.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο θεατρολόγος μπορεί να εργάζεται ως στέλεχος σε κρατικούς θεατρικούς οργανισμούς, να συνεργάζεται με θεατρικούς παραγωγούς και συντελεστές κατά την προετοιμασία μιας παράστασης. Επίσης, μπορεί να γράφει θεατρικά έργα ή να παρουσιάζει κριτικές σε διάφορα έντυπα ή και σε τηλεοπτικές εκπομπές. Ακόμη, μπορεί να διδάσκει σε σχολεία, σε Δραματικές Σχολές ή και σε Σχολές Θεάτρου, σε πολιτιστικά κέντρα ή άλλους φορείς.
Επαγγελματικές συνθήκες:Η εργασία του θεατρολόγου είναι πνευματικής φύσεως. Πρόκειται για μια δημιουργική δουλειά. Είναι ημερήσια αλλά και νυχτερινή εργασία, καθώς πέρα από την συγγραφή της κριτικής ή και των έργων, η παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων βρίσκεται στις άμεσες προτεραιότητες των εργασιακών καθηκόντων του. Είναι περισσότερο ατομική εργασία, που όμως περιλαμβάνει και κοινωνικές επαφές με άλλα άτομα.
Οι χώροι εργασίας είναι κλειστοί (θέατρα, γραφεία κ.α.).
Γενικά σχόλια: Ο θεατρολόγος, χρησιμοποιεί τον πλούτο των γνώσεών του προκειμένου να διενεργήσει έρευνα στην ιστορία του θεάτρου, σε συνδυασμό με το κριτικό πνεύμα για να ασκήσει κριτική σε θεατρικές παραστάσεις, ή τη δημιουργική του φαντασία για να συγγράψει ή να διασκευάσει ένα θεατρικό έργο.