Ορισμός: Είναι αυτός που συγγράφει ή διασκευάζει την υπόθεση ενός θεατρικού, κινηματογραφικού ή τηλεοπτικού έργου, περιγράφοντας όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες της δράσης.
Περιγραφή: Στόχος του σεναριογράφου είναι να αποδώσει με τον καλύτερο τρόπο την εξέλιξη μιας ιστορίας που προορίζεται να αποτελέσει τον κορμό ενός θεατρικού έργου ή μιας κινηματογραφικής ή τηλεοπτικής ταινίας. Η ιστορία αυτή μπορεί να βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα ή να περιέχεται σε κάποιο βιβλίο. Ακόμα μπορεί να έχει γραφεί αποκλειστικά για να αποτελέσει σενάριο μετά από συγκεκριμένο διαγωνισμό, ή ως παραγγελία ενός οργανισμού, ή για λογαριασμό κάποιου παραγωγού ταινιών ή θεατρικών έργων.
Ειδικότερα, ο σεναριογράφος επιλέγει το θέμα για το σενάριο, ερευνά το περιβάλλον της ιστορίας, τη χρονική περίοδο, τη γλώσσα και τους χαρακτήρες, ώστε να δώσει αληθοφάνεια στην πλοκή, συντάσσει το σενάριο, συνεργάζεται με τον παραγωγό κάνοντας αλλαγές και προσαρμογές στο σενάριο και τέλος, παρακολουθεί την παραγωγή του έργου για να βοηθήσει στην καλύτερη απόδοση του σεναρίου.
Τα μέσα που χρησιμοποιεί στη δουλειά του είναι η γραφομηχανή ή ο ηλεκτρονικός υπολογιστής που χρησιμοποιεί για να μορφοποιήσει το σενάριο, το τηλέφωνο, το διαδίκτυο, τα βιβλία και διάφορα έντυπα για συγκέντρωση πληροφοριών και υλικού.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες: Στην εργασία του σεναριογράφου σημαντικό ρόλο παίζει η φαντασία. Επίσης, πρέπει διαθέτει πλούσιο λεξιλόγιο και να χειρίζεται σωστά την ελληνική γλώσσα, να γνωρίζει τις ιδιομορφίες του προφορικού λόγου και των διαλόγων, να έχει ικανότητες επικοινωνίας και να του αρέσει το διάβασμα.
Ακόμη, χρειάζεται να έχει οργανωτική και μεθοδική σκέψη. Τέλος, και το σημαντικότερο, είναι η ικανότητα του να επινοεί έξυπνες και πρωτότυπες ιδέες και να τις διατυπώνει με σαφήνεια.
Σπουδές: Με το επάγγελμα ασχολούνται συνήθως άτομα με ευρύτερη γενική παιδεία, κοινωνική μόρφωση και καλλιέργεια, που έχουν έφεση στη συγγραφή κειμένων, ή προσωπική μακρόχρονη ενασχόληση με το γράψιμο σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Σχετικές όμως γνώσεις για την άσκηση του επαγγέλματος, μπορούν να αποκτηθούν σε Σχολές Κοινωνικών Επιστημών, Καλών Τεχνών, Θεάτρου, Μουσικής, Φιλοσοφικής και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Επίσης, στην ειδικότητα του σεναριογράφου μπορεί κάποιος να καταρτιστεί στα δημόσια και ιδιωτικά Ι.Ε.Κ.
Σπουδαιότητα: Ο σεναριογράφος διακρίνεται από ενθουσιασμό, δυναμισμό, ευαισθησία, επινοητικότητα, δημιουργικό και ανήσυχο πνεύμα, σχεδιαστικές, οργανωτικές, διασκευαστικές και γλωσσικές ικανότητες. Απαραίτητο προσόν θεωρείται η ευχέρεια στο γραπτό λόγο, καθώς και η μεγάλη φαντασία. Ιδιαίτερες ικανότητες όπως, ικανότητα επικοινωνίας με τους ανθρώπους, συνεργασίας, επινόησης, ανακάλυψης και εύρεσης στοιχείων που θα του δώσουν έναυσμα για συγγραφή ή θα συμπληρώσουν το σενάριό του, είναι επιθυμητές και συμβάλλουν στην επαγγελματική του εξέλιξη.
Παράλληλα, ο σεναριογράφος χρειάζεται να έχει αναπτυγμένο αισθητήριο για τις επιθυμίες και ανάγκες του κοινού και ικανότητα μετάδοσης ενός μηνύματος με απλό, κατανοητό, πρωτότυπο και εύστοχο τρόπο. Απαραίτητη ακόμα θεωρείται η κατανόηση της λειτουργίας των οπτικοακουστικών μέσων, καθώς και η δεξιότητα στη γραφή, στη χρήση της γραφομηχανής ή του ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο σεναριογράφος συνήθως είναι ελεύθερος επαγγελματίας, ο οποίος συνεργάζεται ή συμμετέχει σε ομάδες θεατρικής, κινηματογραφικής, τηλεοπτικής, ραδιοφωνικής και διαφημιστικής παραγωγής, ή συγγραφής και παραγωγής κινούμενων σχεδίων.
Επαγγελματικές συνθήκες: Ο σεναριογράφος εργάζεται συνήθως μόνος του στο γραφείο, ή στον προσωπικό του χώρο, με ωράριο που καθορίζει ο ίδιος βάσει της προσωπικής του έμπνευσης και διάθεσης. Μπορεί όμως να χρειαστεί να εργασθεί κάτω από πίεση χρόνου με πολύ εντατικούς ρυθμούς και με ακανόνιστο ωράριο, στην περίπτωση που αναλαμβάνει τη συγγραφή ενός έργου μετά από παραγγελία που έχει συγκεκριμένη προθεσμία παράδοσης. Κατά τη διάρκεια της συγγραφής του σεναρίου, μπορεί να χρειασθεί να κάνει ορισμένες μετακινήσεις που αφορούν την έρευνα των πηγών, τη μελέτη των συνθηκών, ή την παρουσία του στους χώρους γυρισμάτων της ταινίας.
Κατά τη συγγραφή του σεναρίου, η εργασία μπορεί να είναι ατομική ή ομαδική, εφόσον η συγγραφή γίνεται από ομάδα σεναριογράφων. Παράλληλα, κατά το γύρισμα της ταινίας ή τις πρόβες του έργου, ο σεναριογράφος χρειάζεται να συνεργάζεται στενά με την ομάδα παραγωγής και το σκηνοθέτη.
Το επάγγελμα απαιτεί προσπάθεια, αλλά συγχρόνως παρέχει ικανοποίηση, όταν τελικά το έργο που θα παιχθεί στην τηλεόραση, στις κινηματογραφικές αίθουσες ή στις θεατρικές σκηνές, τύχει μεγάλης απήχησης και αναγνώρισης από το κοινό.
Γενικά σχόλια: Ο σεναριογράφος παίρνει μια ιστορία και μελετά το περιβάλλον, τη γλώσσα και τις ιδιαίτερες συνθήκες μέσα στις οποίες εξελίσσεται, ώστε να αποδώσει με το καλύτερο δυνατό τρόπο το σενάριο.
Η συγγραφή ενός σεναρίου απαιτεί δημιουργικό πνεύμα, επινοητικότητα και πολύ άνεση στο γραπτό λόγο.