Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι η συστηματική μελέτη και υλοποίηση επιστημονικών ψυχολογικών ερευνών αναφορικά με τις λειτουργίες της ανάπτυξης του ανθρώπου σε όλες τις φάσεις της ζωής δίνοντας έμφαση σε πιθανές αποκλίσεις από την ομαλή ανάπτυξη. Ειδικότερα, ασχολείται κυρίως με τη διάγνωση, την πρόληψη και την υποστήριξη του ατόμου για να αντιμετωπίσει πιθανές διαταραχές της ανάπτυξης και έντονες εσωτερικές συγκρούσεις που επηρεάζουν τις καθημερινές του δραστηριότητες.
Μπορεί να είναι εξειδικευμένος σε μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα ή σε μια κατηγορία αναπτυξιακών διαταραχών, γεγονός που συνδέεται άμεσα με το εργασιακό του πλαίσιο. Πιο συγκεκριμένα, ο ψυχολόγος με ειδίκευση στην εξελικτική ψυχολογία μπορεί να μελετά διάφορες αποκλίσεις της ανάπτυξης και συναφείς διαταραχές της συμπεριφοράς ατόμων που βρίσκονται στη σχολική ηλικία και την εφηβεία εστιάζοντας το επιστημονικό του ενδιαφέρον στις ψυχολογικές επιπτώσεις της σωματικής, πνευματικής και συναισθηματικής τους ανάπτυξης και τις μεγάλες αλλαγές που βιώνουν στη ζωή τους.
Επίσης, είναι δυνατόν να δραστηριοποιείται στο πεδίο της εξελικτικής ψυχοπαθολογίας που αφορά στην αντιμετώπιση δυσκολιών μάθησης και προσαρμογής που οφείλονται σε σωματικές αναπηρίες, νοητικές διαταραχές ή άλλες ειδικές αναπτυξιακές δυσκολίες που οφείλονται σε κληρονομικά και περιβαλλοντικά αίτια. Στα επαγγελματικά του καθήκοντα περιλαμβάνεται και η ψυχολογική συμβουλευτική με τους εκπαιδευτικούς, αλλά και τους γονείς, για την αντιμετώπιση επιμέρους δυσκολιών και προβλημάτων προσαρμογής του παιδιού στα πλαίσια της τάξης και της σχολικής και εξωσχολικής ζωής γενικά.
Επιπλέον, είναι δυνατόν να παρέχει υποστηρικτικές υπηρεσίες σε ενήλικα άτομα ή άτομα τρίτης ηλικίας που βιώνουν ποικίλες εξελικτικές διαταραχές, οι οποίες επηρεάζουν την καθημερινότητά τους και τις σχέσεις τους με το περιβάλλον τους. Κυρίως ασχολείται με την έρευνα, το σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας στο χώρο του σχολείου και της οικογένειας αναπτύσσοντας συνεργασία με σχολεία, τοπικούς φορείς, αλλά και άλλους επιστήμονες, όπως παιδοψυχολόγους, ιατρούς, ειδικούς δυσλεξίας και λογοθεραπείας, παιδαγωγούς ειδικής αγωγής κ.ά.
Συνθήκες Εργασίας:
Οι συνθήκες εργασίας του ποικίλλουν και σχετίζονται άμεσα με το φορέα απασχόλησής του. Σε περίπτωση που απασχολείται σε ιδιωτικό ή δημόσιο εκπαιδευτικό φορέα, το ωράριο είναι συγκεκριμένο και οι συνθήκες εργασίας ευχάριστες. Όταν εργάζεται σε ερευνητικό φορέα ή διατηρεί δικό του γραφείο, είναι δυνατό να καθορίζει ο ίδιος το ωράριό του.
Συχνά χρειάζεται να μετακινείται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό προκειμένου να συμμετέχει σε συνέδρια και να ενημερώνεται για τα αποτελέσματα σύγχρονων ερευνών στο αντικείμενο των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων, αλλά και να παρακολουθεί επιμορφωτικά σεμινάρια.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Απαιτούνται άρτια επαγγελματική κατάρτιση αναφορικά με τη φυσιολογική ανάπτυξη και τις αποκλίσεις σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, γνώση της ψυχολογίας του ανθρώπου σε διάφορες φάσεις της ζωής του, σεβασμός στη διαφορετικότητα, κατανόηση, επαγγελματική ευσυνειδησία και, κυρίως, διάθεση προσφοράς.
Επίσης, πρέπει να διαθέτει ενδιαφέρον για την έρευνα, υψηλό αίσθημα ευθύνης, συνέπεια και ήθος, να εμπνέει εμπιστοσύνη, να είναι ευγενικός, διακριτικός, πρόθυμος και εχέμυθος. Ακόμη, απαιτούνται παρατηρητικότητα, επιμονή και υπομονή και επικοινωνιακές δεξιότητες. Πρέπει ακόμα να έχει αντοχή στην πίεση που προκαλεί ο φόρτος εργασίας σε περιπτώσεις που συμμετέχει σε πολύωρα συνέδρια και σεμινάρια που απαιτούν συγκέντρωση και εγρήγορση.
Τέλος, η τήρηση του κώδικα δεοντολογίας, η γνώση χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και η συνεχής ενημέρωση για τις εξελίξεις στον τομέα του θεωρούνται απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος.
Σπουδές:
Σπουδές Ψυχολογίας μπορούν να γίνουν στα τμήματα Ψυχολογίας των Πανεπιστημίων. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο παρέχονται σε σχετικά Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, όπως για παράδειγμα αυτό του τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. στο γνωστικό αντικείμενο της Σχολικής και Εξελικτικής Ψυχολογίας.
Τομείς Απασχόλησης:
Μπορεί να απασχοληθεί στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση, σε διαγνωστικά – συμβουλευτικά κέντρα, σε κέντρα ψυχικής υγείας, σε ερευνητικά ινστιτούτα της Ελλάδας και του εξωτερικού, σε κέντρα κοινωνικών ερευνών, σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, σε ψυχιατρικά νοσοκομεία, σε Ιδρύματα Κοινωνικής Πρόνοιας ή ως ελεύθερος επαγγελματίας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενασχόληση με επιστημονικές έρευνες που αφορούν στη δημιουργία και την προσαρμογή – στάθμιση μέσων ψυχολογικής αξιολόγησης, στην εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και μεθόδων ψυχολογικής έρευνας, αλλά και στην οργάνωση και διεξαγωγή επιμορφωτικών σεμιναρίων σε θέματα εξελικτικής ψυχολογίας.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτό το μέγεθος της προσφοράς του ειδικού ψυχολόγου στην έρευνα και στις πρακτικές εφαρμογές της ψυχολογίας στην αντιμετώπιση εξελικτικών διαταραχών και ψυχολογικών δυσκολιών.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)