Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι η παροχή ψυχολογικών συμβουλευτικών υπηρεσιών στο χώρο της εκπαίδευσης. Πιο συγκεκριμένα, ο ειδικός αυτός ψυχολόγος ασχολείται με τη διάγνωση, την πρόληψη και την ψυχοπαιδαγωγική αντιμετώπιση δυσκολιών μάθησης και προσαρμογής στους μαθητές.
Στα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντάσσονται και έννοιες, όπως η σχολική άρνηση, τα κίνητρα μάθησης και η σχολική επίδοση, η σχολική αποτυχία, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητα, η διαταραχή αγωγής, οι διαταραχές της διάθεσης, οι αγχώδεις διαταραχές, οι μηχανισμοί άμυνας, οι διαταραχές της ανάπτυξης κ.ά.
Στα επαγγελματικά του καθήκοντα περιλαμβάνεται και η ψυχοπαιδαγωγική συμβουλευτική με τους διδάσκοντες – εκπαιδευτικούς, αλλά και τους γονείς για την αντιμετώπιση επιμέρους δυσκολιών και προβλημάτων προσαρμογής του παιδιού στα πλαίσια της τάξης και της σχολικής ζωής γενικά.
Παράλληλα, στο αντικείμενό του περιλαμβάνονται και η επαγγελματική αξιολόγηση και υποστήριξη των μαθητών, με την οργάνωση και λειτουργία ειδικών βιβλιοθηκών πληροφόρησης για τα επαγγέλματα και την αγορά εργασίας και εργαστηρίων αξιολόγησης των επαγγελματικών κλίσεων και ενδιαφερόντων των μαθητών.
Επίσης, ασχολείται με την έρευνα, το σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας στο χώρο του σχολείου και της οικογένειας (π.χ., Πρόγραμμα Κοινωνικής και Συναισθηματικής Αγωγής στο Σχολείο, Πρόγραμμα ψυχολογικής στήριξης στο σχολικό περιβάλλον μετά από φυσικές καταστροφές, προγράμματα στήριξης των μαθητών σε καταστάσεις κρίσεων κ.ά.).
Συνεργάζεται με σχολεία και τοπικούς φορείς, συνδέοντας τη θεωρία και την έρευνα με την πράξη, με σκοπό την παροχή εναλλακτικών συμβουλευτικών υπηρεσιών στη σχολική κοινότητα. Επιπλέον, συνεργάζεται με άλλους επιστήμονες, όπως παιδοψυχολόγους, παιδίατρους, ειδικούς δυσλεξίας και λογοθεραπείας, παιδαγωγούς ειδικής και διαπολιτισμικής αγωγής, συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού κ.ά.
Συνθήκες Εργασίας:
Οι συνθήκες εργασίας ποικίλλουν, ανάλογα με το φορέα απασχόλησής του. Σε περίπτωση που απασχολείται σε ιδιωτικό ή δημόσιο εκπαιδευτικό φορέα, το ωράριο είναι συγκεκριμένο και οι συνθήκες εργασίας ευχάριστες. Όταν εργάζεται σε ερευνητικό φορέα ή διατηρεί δικό του γραφείο, είναι δυνατόν να καθορίζει ο ίδιος το ωράριό του.
Συχνά χρειάζεται να μετακινείται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό προκειμένου να συμμετέχει σε συνέδρια και να ενημερώνεται για τα αποτελέσματα σύγχρονων ερευνών στο αντικείμενο των επαγγελματικών του ενδιαφερόντων, αλλά και να παρακολουθεί επιμορφωτικά σεμινάρια.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Απαιτούνται αγάπη για τα παιδιά, επαγγελματική ευσυνειδησία, ευρύ πεδίο γνώσεων σε διάφορους θεματικούς τομείς και κυρίως διάθεση προσφοράς. Επίσης, ο σχολικός ψυχολόγος πρέπει να διαθέτει ενδιαφέρον για την έρευνα, υψηλό αίσθημα ευθύνης, συνέπεια και ήθος, να εμπνέει σεβασμό και εμπιστοσύνη και να είναι ευγενικός, πρόθυμος, διακριτικός και εχέμυθος.
Ακόμη, η παρατηρητικότητα, η επιμονή και υπομονή και οι επικοινωνιακές δεξιότητες είναι σημαντικά προσόντα για την άσκηση του επαγγέλματος. Πρέπει ακόμα να διαθέτει αντοχή στην πίεση που προκαλεί ο φόρτος εργασίας σε περιπτώσεις που εργάζεται σε πολύωρα συνέδρια και σεμινάρια που απαιτούν συγκέντρωση και εγρήγορση.
Τέλος, η τήρηση του κώδικα δεοντολογίας, η γνώση χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και η συνεχής ενημέρωση για τις εξελίξεις στον τομέα του θεωρούνται απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος.
Σπουδές:
Σπουδές Ψυχολογίας μπορούν να γίνουν στα τμήματα Ψυχολογίας των Πανεπιστημίων. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο παρέχονται σε σχετικά Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών όπως για παράδειγμα αυτά του Ε.Κ.Π.Α. και του Πανεπιστημίου Κρήτης στο γνωστικό αντικείμενο της Σχολικής Ψυχολογίας.
Τομείς Απασχόλησης:
Μπορεί να απασχοληθεί στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση, σε διαγνωστικά – συμβουλευτικά κέντρα, σε κέντρα επαγγελματικού προσανατολισμού, σε ερευνητικά ινστιτούτα του εσωτερικού και του εξωτερικού, σε κέντρα κοινωνικών ερευνών, σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, σε κέντρα ψυχικής υγείας, σε Ιδρύματα Κοινωνικής Πρόνοιας ή ως ελεύθερος επαγγελματίας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενασχόληση με τη διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών που αφορούν στη δημιουργία και την προσαρμογή – στάθμιση μέσων ψυχολογικής αξιολόγησης, στην εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και μεθόδων ψυχολογικής έρευνας, αλλά και στην οργάνωση και διεξαγωγή επιμορφωτικών σεμιναρίων σε θέματα σχολικής ψυχολογίας.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί, ότι γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτό το μέγεθος της προσφοράς του ειδικού ψυχολόγου στην έρευνα, στη διδασκαλία και στις πρακτικές εφαρμογές της ψυχολογίας στο χώρο του σχολείου.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)