Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι η μελέτη των μικροοργανισμών (βακτηρίων, μυκήτων, ιών και παρασίτων), που προκαλούν νόσο στα ζώα, αλλά μεταδίδονται και από τα ζώα στον άνθρωπο με αποτέλεσμα την πρόκληση ζωοανθρωπονόσων, καθώς και η διάγνωση των λοιμωδών και παρασιτικών νοσημάτων των ζώων, και τέλος η μελέτη των ανοσολογικών μηχανισμών των ζώων έναντι των μικροοργανισμών.
Ειδικότερα, ο κτηνίατρος στη μικροβιολογία και παρασιτολογία ασχολείται με την εξέταση βασικών ιδιοτήτων των μικροβίων καθώς και με την περιγραφή και την ταξινόμηση των βακτηρίων και των μυκήτων που παρουσιάζουν κτηνιατρικό ενδιαφέρον με ιδιαίτερη έμφαση στην οικολογία και στις ιδιότητες που είναι υπεύθυνες για τη παθογόνο δράση τους. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιεί μεθόδους εργαστηριακής διάγνωσης και αφιερώνει αρκετό χρόνο για την παρατήρηση και τη συστηματική μελέτη των μικροβίων.
Επίσης, ασχολείται με τη μορφολογία και τη χημική σύσταση των ιών, μελετά την επίδρασή τους στα κύτταρα, εξετάζει στοιχεία της γενετικής τους, ταξινομεί τους σπουδαιότερους με βάση τη παθογόνο δράση τους και επιχειρεί να αναπτύξει τεχνικές απομόνωσής τους από το ζωικό οργανισμό. Παράλληλα, συνεργάζεται με χημικούς και άλλους επιστήμονες για την παρασκευή φαρμάκων.
Ακόμη, στα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντάσσεται η ονοματολογία, η ταξινόμηση, η μικροσκοπική παρατήρηση της μορφολογίας και της βιολογίας των κυριότερων παρασίτων (πρωτόζωα, τρηματώδη, κεστώδη, νηματώδη, ακανθοκέφαλα, κρικωτοί, σκώληκες, αρθρόποδα), η μελέτη των σχέσεων παρασίτων και ξενιστών και ο προσδιορισμός της οικονομικής σημασίας των παρασιτώσεων με έμφαση στην αιτιολογία, την παθογένεια, την επιζωοτιολογία, τη σχέση με τη δημόσια υγεία και την εργαστηριακή διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ενασχόληση με τα λοιμώδη νοσήματα των ζώων, τα οποία οφείλονται σε ιούς, βακτήρια και μύκητες και είναι δυνατόν να προσβάλουν την υγεία του ανθρώπου και να πάρουν τη μορφή επιδημίας.
Σε αυτήν την περίπτωση, έργο του κτηνίατρου αποτελεί η διάγνωση και η θεραπεία της ασθένειας των ζώων μετά από κλινικές και παρακλινικές εξετάσεις και η λήψη προληπτικών μέτρων για την προστασία των ανθρώπων από ζωοανθρωπονόσους και την αποτροπή πιθανής θανατηφόρου ή μη επιδημίας.
Συνθήκες Εργασίας:
Συνήθως εργάζεται σε εξειδικευμένο εργαστήριο μικροβιολογίας και παρασιτολογίας, αλλά και στα κτηνιατρεία, σε κτηνοτροφικές βιομηχανίες, στα σφαγεία, στην ιχθυόσκαλα, σε εργοστάσια γάλακτος, σε εργοστάσια επεξεργασίας κρέατος, στους χώρους αποθήκευσης και εμπορίας τροφίμων κ.λπ.
Ακολουθεί συγκεκριμένο ωράριο εργασίας, αλλά είναι πιθανές και οι υπερωρίες σε περιόδους φόρτου εργασίας, ιδιαίτερα σε εορταστικές περιόδους, όπου υπάρχει αυξημένη ζήτηση σε συγκεκριμένα τρόφιμα, και άρα απαιτούνται περισσότεροι έλεγχοι σε αυτά. Η εργασία του εκτελείται τόσο στο μικροβιολογικό εργαστήριο, αλλά και σε όλους τους παραπάνω χώρους, όπου πραγματοποιεί επιτόπιες επισκέψεις και δειγματοληψία ζωικών προϊόντων.
Χρειάζεται να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διασφάλιση της προσωπικής του υγείας και να φορά ειδική φόρμα, γάντια και μάσκα προσώπου. Συνήθως αποτελεί μέλος μιας διεπιστημονικής ομάδας που αναλαμβάνει το συγκεκριμένο έργο, ενώ συχνά χρειάζεται να παρακολουθεί επιμορφωτικά σεμινάρια και να λαμβάνει μέρος σε επιστημονικά συνέδρια.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Απαιτείται αγάπη για τα ζώα, αίσθημα κοινωνικής ευθύνης για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, συνέπεια, υπευθυνότητα, και σχολαστική τήρηση των κανόνων υγιεινής. Ακόμη, η καλή γνώση ξένων γλωσσών, η δυνατότητα για συχνές μετακινήσεις και η γνώση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την υγιεινή των τροφίμων ζωϊκής προέλευσης διευκολύνουν το έργο του.
Σπουδές:
Σπουδές μπορούν να γίνουν στο Τμήματα Κτηνιατρικής των Α.Ε.Ι. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο προσφέρονται στο Τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου οργανώνει και λειτουργεί Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στα γνωστικά αντικείμενα της Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, και Παρασιτολογίας και Παρασιτικών Νοσημάτων.
Παράλληλα, στο Τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας λειτουργεί Πρόγραμμα Κλινικής ή Εργαστηριακής Μετεκπαίδευσης, το οποίο απευθύνεται σε κτηνιάτρους καθώς και σε αποφοίτους συναφών με την κτηνιατρική επιστήμη Τμημάτων Α.Ε.Ι. Η διάρκεια της μετεκπαίδευσης είναι δωδεκάμηνη, αν και υπό ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να κυμαίνεται από έναν έως 24 μήνες. Σκοποί του προγράμματος είναι η παροχή μεταπτυχιακής κλινικής ή εργαστηριακής εμπειρίας, η παροχή εξειδικευμένης γνώσης, η ενημέρωση για τα πλέον σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα και η εκπαίδευση στην αναζήτηση, στην αξιολόγηση και στην εφαρμογή των σύγχρονων επιστημονικών δεδομένων.
Η μετεκπαίδευση περιλαμβάνει πρωτίστως κλινική ή εργαστηριακή άσκηση ή συνδυασμό αυτών των δύο, καθώς και παρακολούθηση διαλέξεων, συμμετοχή σε φροντιστηριακές ασκήσεις, συγγραφή επιστημονικών άρθρων κ.λπ. Επιπρόσθετα, παρέχει τη δυνατότητα για απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα των μελών Δ.Ε.Π. του συγκεκριμένου τμήματος, μετά από σπουδές διάρκειας τουλάχιστον έξι διδακτικών εξαμήνων.
Μπορεί επίσης κάποιος να φοιτήσει στη Στρατιωτική Σχολή Σ.Σ.Α.Σ, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο οποίο η φοίτηση διαρκεί δέκα εξάμηνα, οι δε απόφοιτοι ονομάζονται -κατά κλάδο- ανθυπολοχαγοί, σημαιοφόροι, ανθυποσμηναγοί.
Τομείς Απασχόλησης :
Μπορεί να εργαστεί τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, σε διαγνωστικά κέντρα λοιμωδών και παρασιτικών νοσημάτων ζώων, σε εργαστήρια για τον έλεγχο των ζωοανθρωπονόσων, την εργαστηριακή διάγνωση σε τομείς όπως η μικροβιολογία, η παρασιτολογία, η παθολογική ανατομική, καθώς επίσης και για τον έλεγχο της ποιότητας και της υγιεινής κατάστασης των τροφίμων ζωϊκής προέλευσης, σε βιομηχανικά σφαγεία επεξεργασίας και τυποποίησης κρέατος και κρεατοσκευασμάτων, σε βιομηχανίες τροφίμων, σε γαλακτοβιομηχανίες, στο Τμήμα Λοιμωδών και Παρασιτικών Νόσων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στις κτηνιατρικές υπηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, στον Εθνικό Φορέα Ελέγχου Τροφίμων, στο Κτηνιατρικό Τμήμα του Υγειονομικού Σώματος των Ενόπλων Δυνάμεων, στην Αστυκτηνιατρική Υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας, στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων, στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, στον Ελληνικό Οργανισμό Γάλακτος, στο Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας, στην Ελληνική Κτηνιατρική Εταιρεία, σε αγροτικά και σε ιδιωτικά κτηνιατρεία, ως ιδιώτης κτηνίατρος ασχολούμενος με την εκτροφή και περίθαλψη των παραγωγικών ζώων ή σε ιδιωτικές κτηνοτροφικές μονάδες βοοειδών ή αιγοπροβάτων ή χοίρων ή πτηνών, στην εκτροφή και παθολογία ιπποειδών, σε ιχθυοτροφικές μονάδες, στην εμπορία κτηνιατρικών ειδών και στις βιομηχανίες ζωοτροφών κ.α., αλλά και στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΑΕΙ και ΤΕΙ), μετά από τη λήψη διδακτορικού διπλώματος, σε ερευνητικά κέντρα σε διάφορους τομείς της κτηνιατρικής επιστήμης που χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε., Εθνικούς φορείς (υπουργεία, τράπεζες κ.λπ.) και ιδιωτικές εταιρείες.
Αναλυτικότερα, και σύμφωνα με το Π.Δ. 344/2000, το οποίο καθορίζει τις επαγγελματικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, στις οποίες είναι υποχρεωτική η απασχόληση κτηνιάτρων, οι πτυχιούχοι Τμημάτων Κτηνιατρικής μπορούν να απασχοληθούν:
- Σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις ζωϊκής ή μεικτής παραγωγής, σε γεωργοκτηνοτροφικές ή κτηνοτροφικές βιομηχανίες, τράπεζες, εταιρείες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση.
- Στην πρόληψη και καταπολέμηση των οποιασδήποτε αιτιολογίας νοσημάτων των θηλαστικών ζώων, πτηνών, ιχθύων, λοιπών υδρόβιων σπονδυλωτών, ωφέλιμων εντόμων, καθώς και στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των παραπάνω ειδών.
- Στην ίδρυση και λειτουργία ιατρείων, κλινικών και ενδιαιτημάτων μικρών και μεγάλων ζώων, άγριων ζώων και πτηνών, καθώς και κτηνιατρικών μικροβιολογικών, βιοχημικών, παθολογοανατομικών και ιστολογικών εργαστηρίων.
- Σε κτηνιατρικές πράξεις, επεμβάσεις, κτηνιατροδικαστικές εκθέσεις, πιστοποιήσεις θανάτου ζώων ανεξαρτήτως αιτίας, καθώς και έκδοση κτηνιατρικών γνωματεύσεων και βεβαιώσεων.
- Στην ίδρυση και λειτουργία εργαστηρίων ελέγχου τροφίμων ζωϊκής προελεύσεως.
- Στο σχεδιασμό και εφαρμογή της ανάλυσης επικινδυνότητας των τροφίμων στα κρίσιμα σημεία ελέγχου, στις βιομηχανίες παραγωγής, επεξεργασίας, μεταποίησης και τυποποίησης τροφίμων ζωϊκής προέλευσης.
- Στον προγραμματισμό, έλεγχο και εκτέλεση της τεχνητής σπερματέγχυσης.
- Στην εφαρμογή, εκτέλεση και έλεγχο της μετεμφύτευσης γονιμοποιημένων ωαρίων στα θηλαστικά ζώα.
- Στην παραγωγή, τυποποίηση, συσκευασία, εμπορία και διάθεση των κτηνιατρικών φαρμάκων, βιολογικών προϊόντων ζωϊκής προέλευσης ή άλλων φαρμακευτικών ουσιών για κτηνιατρική χρήση.
- Στη χορήγηση κτηνιατρικών συνταγών, απαραίτητων για την εμπορία, διάθεση και χρήση των κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων.
- Στην ίδρυση και λειτουργία κτηνιατρικών φαρμακείων και φαρμακαποθηκών.
- Στην παραγωγή, εμπορία, διάθεση, έλεγχο και τυποποίηση ζωοτροφών, συμπυκνωμάτων, προσθετικών, καθώς και κτηνοτροφικών μηχανημάτων, εργαλείων και σκευών.
- Στη διοίκηση, διαχείριση, εκμετάλλευση και αξιοποίηση των βοσκοτόπων.
- Σε δραστηριότητες ζωϊκής φύσης και των προϊόντων της.
- Σε ζωολογικούς κήπους, πάρκα, εθνικούς δρυμούς, υδροβιότοπους και εκτροφεία θηραμάτων.
- Στην παραγωγή, επιλογή και εμπορία ζωικού αναπαραγωγικού υλικού.
- Στη διαλογή, επεξεργασία, τυποποίηση και βιομηχανική επεξεργασία ζωϊκών και αλιευτικών προϊόντων, πρωτογενών και δευτερογενών, στον ποιοτικό, τεχνολογικό και υγειονομικό έλεγχό τους, καθώς και στη διατήρηση, διακίνηση και διαφήμιση αυτών.
- Στην οργάνωση και λειτουργία ζωαγορών, σφαγείων, κρεαταγορών, ιχθυοσκαλών, ψυκτικών χώρων και λοιπών εγκαταστάσεων παραγωγής και εμπορίας ζωϊκών προϊόντων.
- Στη σύνταξη μελετών για τη δημιουργία, επέκταση και εκσυγχρονισμό κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και εγκαταστάσεων παραγωγής και εμπορίας ζωϊκών προϊόντων.
- Σε δραστηριότητες σχετικές με την προστασία, αξιοποίηση και διατήρηση της ισορροπίας του φυσικού περιβάλλοντος.
- Σε συγκεντρώσεις κτηνοτροφικών προϊόντων.
- Σε συστηματικές απεντομώσεις και απολυμάνσεις χώρων και πλοίων.
- Σε εργασίες σχετικές με την ασφάλιση του ζωικού κεφαλαίου και της ζωϊκής παραγωγής.
- Στην παροχή γνωμοδοτήσεων σε ινστιτούτα και οργανώσεις καταναλωτών.
- Στην ίδρυση μονάδων εκτροφής πειραματοζώων.
- Σε επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας ιχθυογενετικού υλικού και στην παραγωγή, τυποποίηση και έλεγχο ιχθυοτροφών.
- Στην ανάπτυξη προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, για την οργάνωση, διαχείριση και έλεγχο των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων.
- Στον έλεγχο υπολειμμάτων από τη χρήση κτηνιατρικών φαρμακευτικών ουσιών σε προϊόντα και στο περιβάλλον.
- Στην πιστοποίηση γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων.
- Στη συλλογή, αξιολόγηση, συντήρηση, πιστοποίηση και χρησιμοποίηση γενετικών πόρων.
- Στην παρακολούθηση των παραγωγικών διαδικασιών στις γεωργοκτηνοτροφικές επιχειρήσεις, καθώς και στην πιστοποίηση των σχετικών διαδικασιών για την έκδοση πιστοποιητικών ολικής ποιότητας.
- Στον τεχνολογικό και περιβαλλοντολογικό έλεγχο στις γεωργοκτηνοτροφικές επιχειρήσεις, καθώς και στην πιστοποίηση των σχετικών διαδικασιών για την έκδοση των αντίστοιχων πιστοποιητικών.
Παράλληλα, οι Στρατιωτικοί Κτηνίατροι, απόφοιτοι της ΣΣΑΣ υπηρετούν στην Κτηνιατρική Υπηρεσία των Ενόπλων Δυνάμεων (Στρατό, Ναυτικό και Αεροπορία) και ασχολούνται με τον έλεγχο των τροφίμων και των νερών που καταναλώνονται από τις Ένοπλες Δυνάμεις, τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της χώρας (σε ειρηνευτικές αποστολές), την αναπαραγωγή σκύλων – φρουρών, την εκπαίδευση και την υγειονομική τους κάλυψη, τη συμβολή στη μέτρηση του βαθμού μόλυνσης του περιβάλλοντος από φυσικά και χημικά αίτια και τον εντοπισμό τυχόν προσβολής με ραδιολογικές, βιολογικές και χημικές ουσίες.
Οι Κτηνιατρικές Μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων είναι: το Κέντρο Βιολογικών Ερευνών Στρατού στην Αθήνα, το Γ’ Κτηνιατρικό Νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Νοσηλείας Κτηνιατρικού, στη Λάρισα, τα Αποσπάσματα Κτηνιατρικής Υποστήριξης της Αλεξανδρούπολης, της Σούδας, της Τρίπολης, των Ιωαννίνων και της Κοζάνης και το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Φρουρών – Σκύλων στην Αθήνα (υπάγεται στο ΓΕΑ) και το συστεγαζόμενο Κέντρο Εκπαίδευσης Γερακιών. Εκτός από τις θέσεις αυτές, οι στρατιωτικοί κτηνίατροι υπηρετούν και σε διοικητικές θέσεις Επιτελείων Σχηματισμών, με αντικείμενο το συντονισμό και την άσκηση κτηνιατρικού έργου στην περιοχή ευθύνης του Σχηματισμού. Τέλος, οι στρατιωτικοί κτηνίατροι έχουν το δικαίωμα, κατά τον ελεύθερο χρόνο τους, να ασκούν ιδιωτικό επάγγελμα σχετικό με τις σπουδές τους (π.χ. έρευνα, εκπαίδευση, εργαστηριακός έλεγχος τροφίμων, ιατρείο μικρών κατοικίδιων ζώων κ.ά.).
Η εξειδίκευση στη μικροβιολογία και την παρασιτολογία προσφέρει καλές διεξόδους εργασίας τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενασχόληση με την έρευνα και το σχεδιασμό πειραματικών μελετών αναφορικά με την ανοσολογία και τον υπολογισμό της συχνότητας ανάπτυξης συγκεκριμένων λοιμωδών και παρασιτικών νοσημάτων σε ορισμένες κατηγορίες ζώων με τη χρήση κατάλληλου λογισμικού στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, με στόχο την εξυγίανση του κτηνοτροφικού κεφαλαίου της χώρας, την αύξηση της κτηνοτροφικής παραγωγής και των εξαγωγών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρίως τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας από την κατανάλωση τροφίμων ζωϊκής προέλευσης.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)