Ορισμός: Ο δικηγόρος είναι το πρόσωπο που αναλαμβάνει την εκπροσώπηση και υπεράσπιση των διαδίκων, δηλαδή των προσώπων που καταφεύγουν στη δικαιοσύνη για την επίλυση διαφορών ή την απονομή δικαιοσύνης σε αξιόποινες πράξεις που έχουν υποστεί ή διαπράξει.
Περιγραφή: Ειδικότερα, ο δικηγόρος μελετά και διεκπεραιώνει τις υποθέσεις που έχει αναλάβει. Αν κάποια από αυτές πρόκειται να εκδικαστεί, συλλέγει όλες τις πληροφορίες που αφορούν την υπόθεση για να σχηματίσει τη δικογραφία και να διατυπώσει επιχειρήματα για την υπεράσπιση του πελάτη του ή και για να ξεκινήσει νομικές ενέργειες. Κατά τη διάρκεια της δίκης εκθέτει τα γεγονότα με τρόπο τέτοιο, ώστε να στηρίζεται όσο το δυνατόν καλύτερα η θέση του πελάτη του.
Παίρνει καταθέσεις από τον πελάτη του και τους μάρτυρες για να εξακριβώσει τα ακριβή γεγονότα της υπόθεσης. Παρουσιάζει στον πελάτη του το νομικό πλαίσιο και τις εναλλακτικές επιλογές που υπάρχουν όσον αφορά την υπόθεσή του. Προετοιμάζεται για να παρουσιάσει στο δικαστήριο την υπόθεση που έχει αναλάβει αξιολογώντας τα στοιχεία και αναπτύσσοντας στρατηγική και επιχειρηματολογία.
Επίσης, συντάσσει νομικά έγγραφα όπως διαθήκες, μισθώσεις, υποθήκες και άλλα. Επικυρώνει τις διαθήκες και αντιπροσωπεύει ή συμβουλεύει τους εκτελεστές της. Εξηγεί τους νόμους, τους κανονισμούς και τις δικαστικές αποφάσεις σε άτομα και επιχειρήσεις. Αναλαμβάνει την παροχή νομικών συμβουλών σε φυσικά πρόσωπα, επιχειρήσεις και οργανισμούς του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα. Εκπροσωπεί τους πελάτες του ενώπιον αρχών ή οπουδήποτε αλλού εξουσιοδοτηθεί.
Προϋποθέσεις άσκησης: Για να δικηγορήσει, χρειάζεται να έχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, η οποία του χορηγείται από το Δικηγορικό Σύλλογο της πόλης όπου επιθυμεί να εργαστεί, μετά από εξετάσεις. Προϋπόθεση για τη συμμετοχή του στις εξετάσεις αυτές είναι να έχει συμπληρώσει 18 μήνες πρακτικής άσκησης κοντά σε κάποιον έμπειρο συνάδελφό του.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Πρέπει να διαθέτει οξύνοια, διορατικότητα, αυτοπεποίθηση, ψυχραιμία και μεγάλη ευχέρεια στον προφορικό αλλά και στο γραπτό λόγο. Επίσης, πρέπει να εμπνέει εμπιστοσύνη, να είναι δραστήριος, μεθοδικός, επινοητικός και να διακρίνεται για την αναλυτική και συνθετική του σκέψη.
Οι εγκυκλοπαιδικές γνώσεις, η φαντασία, οι γνώσεις ψυχολογίας καθώς και οι επικοινωνιακές ικανότητες, τον βοηθούν πολλές φορές στην άσκηση των καθηκόντων του. Επίσης, πρέπει να διαθέτει ακέραιο χαρακτήρα, επιμονή, υπομονή, ψυχική αλλά και σωματική αντοχή. Τέλος, απαραίτητη θεωρείται η δεξιότητα στην χρήση Η/Υ καθώς και η γνώση ξένων γλωσσών.
Σπουδές:
Νομικές σπουδές μπορούν να γίνουν στα τμήματα Νομικής των Α.Ε.Ι. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα. Υπάρχει και δυνατότητα μεταπτυχιακών σπουδών, ανάλογα με τον τομέα στον οποίον θέλει να εμβαθύνει.
Σπουδαιότητα: Ο δικηγόρος πρέπει να διαθέτει σωματική και ψυχική αντοχή, συνέπεια, αποφασιστικότητα, μεθοδικότητα, υπομονή, κοινωνική επιδεξιότητα και διπλωματικότητα. Επίσης, πρέπει να έχει λεκτικό πλούτο και να είναι ετοιμόλογος. Το επάγγελμά του θεωρείται δημόσιο λειτούργημα και είναι υποχρεωμένος να παρέχει τις συμβουλές του και τις υπηρεσίες του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όποτε και από όποιον του ζητηθεί, ανεξάρτητα από οικονομικές απολαβές, κοινωνικά στρώματα, φύλο, κλπ.
Απαραίτητες δεξιότητες για την άσκηση του επαγγέλματος, θεωρούνται η αυτοσυγκέντρωση και αυτοκυριαρχία, η συγκράτηση πληροφοριών, η συνδυαστική ικανότητα πληροφοριών και καταστάσεων, η εφευρετικότητα και ο ιδιαίτερος τρόπος προσέγγισης των διαφόρων υποθέσεων που αναλαμβάνει, καθώς και η δυνατότητα παράθεσης και προβολής των νομικών του απόψεων με σωστή επιχειρηματολογία.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Το επάγγελμα προσφέρει αρκετές διεξόδους απασχόλησης σε πολλούς τομείς. Ο δικηγόρος, μπορεί να ειδικευτεί σε έναν από τους πολλούς κλάδους δικαίου (αστικό, εμπορικό, εργατικό, ποινικό, φορολογικό, τραπεζιτικό, κλπ.) και να δραστηριοποιηθεί, είτε στην αντιπροσώπευση υποθέσεων στο δικαστήριο που υπάγονται σ’ έναν από τους αντίστοιχους κλάδους δικαίου, είτε στην παροχή εξειδικευμένων νομικών συμβουλών αντίστοιχα.
Ειδικότερα, ο δικηγόρος μπορεί να εργαστεί ως νομικός σύμβουλος σε οργανισμούς, εταιρίες και επιχειρήσεις, σε δημόσιες υπηρεσίες, στην τοπική αυτοδιοίκηση, σε συνδικάτα ή άλλες οργανώσεις. Ως ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να ανοίξει ιδιωτικό γραφείο και να το διατηρεί μόνος του ή σε συνεργασία με άλλους συναδέλφους του και να διεκπεραιώνει τις υποθέσεις των πελατών του. Ακόμη, μπορεί να εισαχθεί στο δικαστικό κλάδο, μετά από την εισαγωγή του στη Σχολή Δικαστών.
Επαγγελματικές συνθήκες: Η εργασία του δικηγόρου είναι αρκετά δύσκολη και πολύπλοκη. Πρέπει να έχει πολύ καλή νομική κατάρτιση και να ενημερώνεται συνεχώς για το αντικείμενο της εργασίας του, τις τροπολογίες των νόμων και τη νομολογία. Επίσης, τα καθήκοντα του είναι πολλά και απαιτείται καλός συντονισμός αυτών, ώστε οι υποθέσεις του να διεκπεραιώνονται όσο το δυνατόν γρηγορότερα εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών και με αποτελεσματικό τρόπο. Πρόκειται για μια πνευματική εργασία με αρκετό άγχος και ευθύνη. Οι ώρες εργασίας είναι πολλές τόσο στο δικαστήριο όσο και στο γραφείο.
Η εργασία του εκτελείται συνήθως σε χώρους δικαστηρίων ή γραφείων. Ορισμένες φορές όταν ενεργεί ως νομικός σύμβουλος ή συνήγορος, χρειάζεται να μετακινηθεί σε διάφορες περιοχές της χώρας και σπανιότερα στο εξωτερικό. Ακόμη, μέσα στα πλαίσια της εργασίας του, χρειάζεται να έρχεται σε επαφή με ανθρώπους που έχουν διαπράξει ληστείες, εγκλήματα και άλλες αξιόποινες πράξεις. Αυτό μπορεί να αποτελεί μια πηγή επιπλέον άγχους και πρόσθετων δυσκολιών, ειδικά στους νέους επαγγελματίες.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Φορείς που εκπροσωπούν το επάγγελμα στην Ελλάδα είναι οι Δικηγορικοί Σύλλογοι σε κάθε Νομό.
Γενικά σχόλια: Σημαντικά χαρακτηριστικά που πρέπει να διακρίνουν τον επαγγελματία δικηγόρο είναι το ήθος και η εντιμότητα, η αμεροληψία και ο σεβασμός της προσωπικότητας του άλλου και η συνεχή προσπάθεια στην ορθή απονομή της δικαιοσύνης.
Ο δικηγόρος χρειάζεται να μελετά συνεχώς τους νόμους και να ενημερώνεται όχι μόνο για τις εξελίξεις της επιστήμης και του κλάδου του, αλλά και για τις διάφορες μεταβολές που υφίσταται η κοινωνία, προκειμένου να είναι αποτελεσματικός στην προσπάθειά του να βοηθήσει τον πελάτη του.