Ορισμός: Ο εισαγγελέας είναι ανώτερος δικαστικός λειτουργός, που εκπροσωπεί το δημόσιο συμφέρον και φροντίζει για την εφαρμογή των νόμων και την ποινική αντιμετώπιση όσων τους παραβαίνουν.
Περιγραφή: Στις αρμοδιότητες του εισαγγελέα είναι η άσκηση ποινικής δίωξης στο όνομα της πολιτείας, η συμμετοχή του σε όλες τις φάσεις της ποινικής διαδικασίας, η επιτήρηση των δικαστηρίων και των δικαστικών υπαλλήλων της περιφέρειάς του και η έκδοση γνωμοδοτήσεων προς δημόσιες αρχές.
Πιο συγκεκριμένα ο εισαγγελέας συλλέγει και αναλύει τα στοιχεία κάθε υπόθεσης και απαγγέλλει την κατηγορία ή ζητά την απαλλαγή του κατηγορουμένου. Παρουσιάζει στο δικαστήριο τα στοιχεία της υπόθεσης, προσπαθώντας να τεκμηριώσει την ενοχή ή την απαλλαγή του κατηγορουμένου. Προτείνει, αν χρειάζεται, την αναβολή της δίκης ή την εξέταση περισσότερων στοιχείων και φροντίζει για την εκτέλεση των αποφάσεων του δικαστηρίου.
Προϋποθέσεις άσκησης: Διορίζεται ως εισαγγελέας τρία χρόνια μετά την άδεια άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος και αφού επιτύχει στις ειδικές εξετάσεις που προκηρύσσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή του στη σχολή είναι να έχει συμπληρώσει το 28ο έτος της ηλικίας του. Μετά την αποφοίτησή του από τη Σχολή, πρέπει να κάνει πρακτική άσκηση διάρκειας 18 μηνών.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Ο εισαγγελέας πρέπει να έχει αναλυτική και συνδυαστική σκέψη για την αξιολόγηση των πληροφοριών και των καταστάσεων, καλή μνήμη, ευχέρεια στο λόγο, να διαθέτει υψηλό αίσθημα ευθύνης, νηφαλιότητα, να είναι αμερόληπτος και αντικειμενικός και να μην επηρεάζεται συναισθηματικά προκειμένου να καταλήξει στα σωστά συμπεράσματα αφού μελετήσει και εξετάσει σε βάθος κάθε περίπτωση.
Πρέπει ακόμα να έχει αναπτυγμένο το περί δικαίου αίσθημα, να εφαρμόζει πιστά τους νόμους και τις αρχές του Συντάγματος, να αγαπά την αλήθεια και να είναι σταθερός και ισορροπημένος τόσο συναισθηματικά όσο και ψυχικά. Η συμμετοχή τού εισαγγελέα στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης είναι αναγκαία, αναντικατάστατη και κοινωνικά σημαντική.
Σπουδές:
Για να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα του εισαγγελέα, πρέπει απαραιτήτως να είναι πτυχιούχος της Νομικής των αντίστοιχων τμημάτων των Α.Ε.Ι. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Στη συνέχεια μπορεί να δώσει εισαγωγικές εξετάσεις στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη.
Η εισαγωγή σε αυτήν γίνεται με εισαγωγικό διαγωνισμό εφ’ όλης της ύλης του Δημοσίου δικαίου, Ουσιαστικού και Δικονομικού Αστικού και Εμπορικού Δικαίου, καθώς και του Ουσιαστικού και Δικονομικού Ποινικού Δικαίου. Οι επιτυχόντες ακολουθούν γενική εκπαίδευση αλλά στην πορεία επιλέγονται, κατόπιν εξετάσεων, στην κατεύθυνση (Πολιτικά και Ποινικά ή Διοικητικά Δικαστήρια) στην οποία είχαν την καλύτερη επίδοση, προκειμένου να διοριστούν στους αντίστοιχους δικαστικούς κλάδους. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή του στη σχολή είναι να έχει συμπληρώσει το 28ο έτος της ηλικίας του και να μην έχει υπερβεί το 40ο έτος της ηλικίας του και να έχει την ελληνική ιθαγένεια. Μετά την αποφοίτησή του από τη Σχολή, πρέπει να κάνει πρακτική άσκηση διάρκειας 18 μηνών. Ο διορισμός του ως εισαγγελέας, γίνεται μετά από προκήρυξη σχετικού διαγωνισμού.
Σπουδαιότητα: Το επάγγελμα του εισαγγελέα απαιτεί αμεροληψία και υψηλό αίσθημα ευθύνης. Ο εισαγγελέας οφείλει να εφαρμόζει πιστά τους νόμους και τις αρχές του Συντάγματος. Πρέπει να μελετά και να εξετάζει σε βάθος κάθε περίπτωση και να αποφασίζει με νηφαλιότητα και χωρίς συναισθηματικούς επηρεασμούς. Χρειάζεται ακόμα να έχει ευχέρεια στο λόγο, καλή μνήμη, αναλυτική σκέψη, να μπορεί να συνδυάζει πληροφορίες και καταστάσεις και να καταλήγει στα σωστά συμπεράσματα.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο εισαγγελέας είναι ισόβιος δικαστικός λειτουργός και εργάζεται αποκλειστικά ως ανώτερος δημόσιος υπάλληλος.
Επαγγελματικές συνθήκες: Η εργασία του εισαγγελέα είναι εργασία πνευματική, με πολλές ευθύνες, άγχος, εντάσεις, συγκρούσεις και αγωνία για τη διατήρηση των ισορροπιών και την απονομή της δικαιοσύνης. Ο εισαγγελέας εργάζεται μόνος του, αλλά και σε συνεργασία με δικαστικούς υπαλλήλους, δικηγόρους και δικαστές.
Ο εισαγγελέας εργάζεται κυρίως σε εσωτερικούς χώρους (γραφείο, δικαστικές αίθουσες), αλλά και σε δημόσιους χώρους, όταν είναι αναγκαία η παρουσία του σε μέρη όπου συντελείται αξιόποινη πράξη ή δημιουργείται πρόβλημα στην τήρηση της δημόσιας τάξης.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Ο φορέας που εκπροσωπεί τους εισαγγελείς είναι η Ένωση Δικαστών – Εισαγγελέων.
Γενικά σχόλια: Για να επιλέξει κάποιος το επάγγελμα του εισαγγελέα χρειάζεται να έχει βαθύ αίσθημα του δικαίου, να είναι αμερόληπτος, αντικειμενικός, να αγαπά την αλήθεια και να διαθέτει συναισθηματική σταθερότητα και ψυχική ισορροπία.
Η συμμετοχή του εισαγγελέα στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης κρίνεται ως αναγκαία, αναντικατάστατη και κοινωνικά σημαντική.