Ορισμός: Ο ιερέας ασκεί λειτουργικά, ποιμαντικά και διοικητικά καθήκοντα που αντιστοιχούν στο βαθμό της ιεροσύνης που φέρει.
Περιγραφή: Το επάγγελμα του ιερέα θεωρείται λειτούργημα και τα καθήκοντα του ορίζονται από το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα, τους αποστολικούς και συνοδικούς κανόνες, την Ιερά Παράδοση και τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας ή τους ανάλογους ιερούς κανόνες άλλων επίσημα αναγνωρισμένων δογμάτων.
Ο κληρικός τελεί την ακολουθία, κατά το τυπικό κάθε περίστασης, εκφωνεί το κατά περίπτωση κήρυγμα, δέχεται τις εξομολογήσεις των πιστών, τους συμβουλεύει, τους βοηθάει και τους εμψυχώνει.
Ως εφημέριος, οργανώνει τη ζωή της ενορίας του, δημιουργεί κοινωνικές και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις και δρα ως κινητήριος μοχλός για την προσέγγιση, την επικοινωνία και την αλληλοκατανόηση των ανθρώπων. Επίσης, φροντίζει ο ιερός ναός να γίνει χώρος λατρείας και έμπρακτης χριστιανικής αγάπης και παίρνει πρωτοβουλίες για τη θεραπεία ή την προσωρινή ανακούφιση των ευάλωτων ή κοινωνικά αποκλεισμένων κοινωνικών ομάδων και ατόμων. .
Προϋποθέσεις άσκησης: Δεν απαιτείται άδεια για την άσκησή του επαγγέλματος.
Νομοθετική κατοχύρωση: Το επάγγελμα κατοχυρώνεται νομικά από το Σύνταγμα της Ελλάδας.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Το υψηλό αίσθημα κοινωνικής ευθύνης, η πίστη και η αφοσίωση στα θεία και στο λειτούργημα που ασκεί, η ηρεμία ψυχής, η αγάπη για τον Θεό και τους συνανθρώπους του, η ικανότητα επικοινωνίας με το ποίμνιό του, οι αποστάσεις από κάθε είδους σκοπιμότητα, μικροψυχία ή εμπάθεια, η προσπάθεια που καταβάλλει, μέσω της θείας λειτουργίας, να μεταδώσει πίστη και αγάπη για το Θεό στο ποίμνιό του, αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός ιερέα.
Παράλληλα δε, ο ιερέας πρέπει να διαθέτει ήθος, ευσέβεια, εγκράτεια, φιλευσπλαχνία, φιλανθρωπία και ταπεινότητα, υπομονή και επιμονή, υψηλό αίσθημα προσφοράς και πρωτοβουλίας, όπως επίσης απόλυτη εχεμύθεια για όσα του εμπιστεύονται οι άνθρωποι με την εξομολόγηση. Επίσης, πρέπει να έχει, πίστη στο Θεό και αγάπη για τους ανθρώπους.
Σπουδές:
Για να γίνει κάποιος ιερέας μπορεί να σπουδάσει στα τμήματα Θεολογίας ή Κοινωνικής Θεολογίας των Πανεπιστημίων. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σπουδές επίσης μπορούν να γίνουν στις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Βελλάς Ιωαννίνων, και Ηρακλείου Κρήτης. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Οι Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες καταρτίζουν στελέχη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα, παρέχουν εκπαίδευση και χορηγούν πτυχία ισότιμα με εκείνα των Ιδρυμάτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Μπορεί ακόμη να σπουδάσει σε Εκκλησιαστικό Γυμνάσιο ή Γενικό Εκκλησιαστικό Λύκειο.
Σπουδαιότητα: Η πίστη και η αφοσίωση στη θρησκεία είναι προαπαιτούμενο, ώστε ο ενδιαφερόμενος να επιλέξει να ζήσει τη ζωή του όπως επιβάλλει η θρησκεία. Ο ιερέας πρέπει να διαθέτει ήθος, ευσέβεια και υψηλό αίσθημα κοινωνικής ευθύνης, να είναι εγκρατής, φιλεύσπλαχνος, φιλάνθρωπος και ταπεινός. Πρέπει ακόμη να έχει υπομονή και επιμονή, υψηλό αίσθημα προσφοράς και πρωτοβουλίας, απόλυτη εχεμύθεια για όσα του εμπιστεύονται οι άνθρωποι με την εξομολόγηση. Επίσης, πρέπει να έχει ηρεμία ψυχής, αγάπη για το Θεό και το συνάνθρωπο και ικανότητα επικοινωνίας με το ποίμνιό του.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Απασχολείται στον τομέα της Εκκλησιαστικής Διακονίας, ως ιερωμένος για κάλυψη αναγκών του εφημεριακού κλήρου στον ελλαδικό χώρο ή για τον ελληνισμό της διασποράς ή σε διάφορες υπηρεσίες εκκλησιαστικής κοινωνικής διακονίας, σε διάφορες υπηρεσίες του δημοσίου, στην τοπική αυτοδιοίκηση και ως καθηγητής στη δημόσια εκπαίδευση, εφόσον είναι απόφοιτος Θεολογικής Σχολής. Τέλος ως καθηγητής στην ιδιωτική εκπαίδευση, σε διάφορες υπηρεσίες, σε εκδοτικούς φορείς, σε ξεναγήσεις αρχαιολογικών βυζαντινών ή χριστιανικών χώρων. .
Επαγγελματικές συνθήκες: Το υψηλό ποσοστό ευθύνης αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του επαγγέλματος του ιερέα. Ο ιερός ναός και η ενορία του, είναι ο κύριος χώρος άσκησης του λειτουργήματος, αλλά πολλές φορές μεταβαίνει και σε άλλους χώρους, όπως σε σπίτια για τέλεση αγιασμού, σε επιχειρήσεις για τελετές εγκαινίων και γενικά όπου του ζητείται να τελέσει κάποια θρησκευτική πράξη. Ο ιερέας είναι από τη φύση της εργασίας του υποχρεωμένος να έρχεται σε επαφή με άτομα κάθε κοινωνικοεκπαιδευτικού επιπέδου και ηθικής, αλλά και με κάθε είδους πάσχοντες.
Οι συνθήκες που αντιμετωπίζει, εξαρτώνται από το βαθμό ιεροσύνης που φέρει, τα συγκεκριμένα καθήκοντα που ασκεί, το χώρο όπου υπηρετεί. Εξαρτώνται επίσης από τις κοινωνικές δραστηριότητες που αναλαμβάνει. Στις μεγάλες πόλεις δεν είναι συνήθως δύσκολες, εκτός από ορισμένες περιόδους έντονης θρησκευτικής ζωής, όπως η Μεγάλη Εβδομάδα. Ο ιερέας δεν έχει σαφώς προσδιορισμένο ωράριο απασχόλησης. Ορθόδοξοι κληρικοί με συγκεκριμένο βαθμό ιεροσύνης (επίσκοποι) είναι άγαμοι.
Γενικά σχόλια: Η πίστη και η αφοσίωση στα θεία, η αγάπη για τον Θεό και τους συνανθρώπους, είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός ιερέα. Ο ιερέας, είναι αφοσιωμένος ψυχή και σώμα στο λειτούργημα που ασκεί, είναι μακριά από κάθε είδους σκοπιμότητα, μικροψυχία, ή εμπάθεια και προσπαθεί μέσω της θείας λειτουργίας, να μεταδώσει πίστη και αγάπη για το Θεό στο ποίμνιό του.