Ορισμός: Ο λαογράφος-εθνογράφος είναι ο κοινωνικός επιστήμονας που ασχολείται με τη μελέτη των εκδηλώσεων ενός λαού ή έθνους, οι οποίες συνδέονται με την παράδοση και τον πολιτισμό του.
Περιγραφή: Ο λαογράφος-εθνογράφος ερευνά τη ζωή ενός λαού/έθνους, σε όλες τις αυθόρμητες ή παραδοσιακές εκδηλώσεις του. Συγκεκριμένα, εξετάζει τα λαϊκά πολιτισμικά στοιχεία του λαού που ερευνά, τις παραδόσεις και τις δοξασίες, την κουλτούρα, τα ήθη, τα έθιμα, τις συνήθειες ή νοοτροπίες και τα μνημεία λόγου και τέχνης.
Οι μέθοδοι συλλογής στοιχείων που χρησιμοποιεί ένας λαογράφος είναι η συνέντευξη με άτομα του ερευνούμενου πληθυσμού, η προσωπική παρατήρηση, η βιβλιογραφική έρευνα, οι επιτόπιες και άλλου είδους έρευνες.
Το έργο του λαογράφου είναι πολύ σημαντικό για κάθε κοινωνία, δεδομένου ότι αυτός καταγράφει, μελετά και διασώζει την πολιτιστική κληρονομιά και τις παραδόσεις κάθε λαού.
Προϋποθέσεις άσκησης: Για την άσκηση του επαγγέλματος δεν απαιτείται ειδική άδεια.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Η επιμονή και η υπομονή κατά τη διάρκεια της έρευνας, η αγάπη για την έρευνα, οι επικοινωνιακές δεξιότητες, η παρατηρητικότητα, η συγγραφική ικανότητα, καθώς και οι ευρείς γνώσεις για τον πολιτισμό του λαού που ερευνά και το βαθύ ενδιαφέρον για τον πολιτισμό και την ιστορία αποτελούν, βασικά και απαραίτητα χαρακτηριστικά της ψυχοσύνθεσης εκείνου που θέλει να ασχοληθεί με το επάγγελμα του λαογράφου – εθνογράφου.
Επίσης, οι γνώσεις μεθοδολογίας έρευνας και της ηλεκτρονικής επεξεργασίας των προς εξέταση στοιχείων, καθώς επίσης οι γνώσεις από συγγενείς επιστήμες, όπως την Ιστορία, την Ανθρωπολογία, την Κοινωνιολογία, την Κοινωνική Ψυχολογία, κ.λπ., αποτελούν εγγύηση για την επιτυχή άσκηση των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων.
Σπουδές:
Σπουδές στο επάγγελμα του λαογράφου-εθνογράφου μπορούν να γίνουν στα Τμήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ιστορίας και Εθνολογίας, των Α.Ε.Ι. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Επίσης από τα τμήματα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας των Α.Ε.Ι. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Καθώς και από το τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Σπουδαιότητα: Το λαογράφο-εθνογράφο χαρακτηρίζει η επιμονή και υπομονή κατά τη διάρκεια της έρευνας αλλά και η αγάπη για την έρευνα, η παρατηρητικότητα, η συγγραφική ικανότητα, καθώς και το βαθύ ενδιαφέρον για τον πολιτισμό και την ιστορία. Οι γνώσεις του χρειάζεται να συμπληρώνονται και από συγγενείς επιστήμες, όπως την Ιστορία, την Ανθρωπολογία, την Κοινωνιολογία, την Κοινωνική Ψυχολογία. Επίσης, χρειάζεται αυτός να διαθέτει γνώσεις μεθοδολογίας έρευνας και ηλεκτρονικής επεξεργασίας στοιχείων.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Οι επαγγελματίες λαογράφοι-εθνογράφοι, απασχολούνται σε ερευνητικά κέντρα ή επιστημονικά ιδρύματα, σε μουσεία, σε πολιτιστικούς φορείς και οργανισμούς. Επίσης, έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με συγγραφικό έργο αλλά και θεωρητική διδασκαλία.
Επαγγελματικές συνθήκες: Ο λαογράφος, μπορεί να εργάζεται σε κλειστό χώρο, γραφείο ή βιβλιοθήκη, αλλά και σε ανοιχτό χώρο, κατά τη διάρκεια της έρευνας. Οι συνθήκες εργασίας δυσκολεύουν, όταν ο λαογράφος ταξιδεύει ή μετακινείται ιδιαίτερα σε υποανάπτυκτες ή εξωτικές χώρες. Άλλες φορές επίσης, συναντά δυσκολίες στην ερευνητική διαδικασία, όπως για παράδειγμα στην αποδοχή του από το κοινωνικό σύνολο που ερευνά.
Γενικά σχόλια: Η κουλτούρα, τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις ενός λαού, είναι ο θησαυρός, η ιστορική του ταυτότητα που κληρονομεί δια μέσω των αιώνων. Αυτή την πολιτιστική κληρονομιά αναλαμβάνει να ερευνήσει, να μελετήσει και να καταγράψει ο ερευνητής λαογράφος-εθνογράφος.
Η ευχέρεια στην επικοινωνία και η επιλογή του κατάλληλου κατά περίπτωση τρόπου προσέγγισης των πηγών πληροφόρησης, είναι σημεία “κλειδιά” για την επιτυχή έκβαση της έρευνας του λαογράφου-εθνολόγου.