Ορισμός: Ο κοινωνιολόγος υπηρετεί μια συνθετική επιστήμη που καταγράφει, συστηματοποιεί και αναλύει κριτικά και με θετική μεθοδολογία τα κοινωνικά φαινόμενα και την ανθρώπινη συμπεριφορά, αναζητώντας τα αίτια της μορφής και της εξέλιξης τους.
Περιγραφή: Το επάγγελμα του κοινωνιολόγου περιστρέφεται γύρω από τον άνθρωπο και τις καθημερινές του δραστηριότητες. Ανάλογα με το χώρο εργασίας του, ο κοινωνιολόγος επιστρατεύει τις θεωρητικές γνώσεις και την ερευνητική εμπειρία του για να κατανοήσει τα συλλογικά φαινόμενα, να αναλύσει τα κοινωνικά προβλήματα και να καταθέσει προτάσεις για την ορθολογική και αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Στις εφαρμοσμένες μορφές του το επάγγελμα του κοινωνιολόγου περιστρέφεται γύρω από τις σύγχρονες, καθημερινές, συλλογικές ανάγκες των πολιτών προσπαθώντας να βοηθήσει στην αμεσότερη ικανοποίηση τους.
Εκπαίδευση: Ο κοινωνιολόγος είναι απόφοιτος των τμημάτων Κοινωνιολογίας των Πανεπιστημίων.
Σπουδαιότητα: Ο κοινωνιολόγος απαιτείται να δείχνει ενδιαφέρον για τα συλλογικά φαινόμενα και την ανθρώπινη συμπεριφορά. Είναι χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του να νιώθει αγάπη για τους ανθρώπους και κατανόηση για τις πράξεις τους. Οφείλει να είναι ευαίσθητος, υπεύθυνος, προσεκτικός και αντικειμενικός, όταν αναλύει τα κοινωνικά φαινόμενα. Είναι υποχρεωμένος να τηρεί την επιστημονική δεοντολογία και πρακτική, να είναι διακριτικός, να έχει εχεμύθεια και σοβαρότητα.
Ο κοινωνιολόγος μέσα από τη θεωρητική εκπαίδευση και την εμπειρική του κατάρτιση, γνωρίζει τις βασικές αρχές οργάνωσης των ανθρώπινων κοινωνιών και τους βασικούς κανόνες λειτουργίας τους. Η κατανόηση των βασικών κοινωνικών θεσμών, η ανάλυση κοινωνικών φαινομένων και η αιτιολόγηση των κοινωνικών προβλημάτων, καθώς και η επινόηση τρόπων για τον έλεγχο τους, συνθέτουν το γνωστικό πεδίο του κοινωνιολόγου.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο κοινωνιολόγος εργάζεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης εκτός της πρωτοβάθμιας. Ελάχιστοι κοινωνιολόγοι απασχολούνται σε Ερευνητικά Κέντρα και Ινστιτούτα. Περιορισμένος αριθμός εργάζεται με την ιδιότητα του Κοινωνιολόγου σε δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στα ΜΜΕ και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Υψηλό ποσοστό των αποφοίτων τμημάτων κοινωνιολογίας υποαπασχολούνται, ή ετεροαπασχολούνται.
Επαγγελματικές συνθήκες: Ο κοινωνιολόγος εργάζεται κάτω από καλές συνθήκες εργασίας. Συγκριτικά με άλλους πτυχιούχους έχει χαμηλές αμοιβές και διακρίνεται από επαγγελματική ανασφάλεια. Κατά τη διάρκεια άσκησης του επαγγέλματός του έρχεται σε επικοινωνία με συνανθρώπους του.
Γενικά σχόλια: Η συνθετότητα και η πολυπλοκότητα των κοινωνιών σήμερα μέσα στις οποίες γεννιούνται, αναπτύσσονται και διαμορφώνονται οι ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές, καθιστούν το επάγγελμα του κοινωνιολόγου ως απαραίτητο για τη μελέτη, κατανόηση και ερμηνεία των διάφορων κοινωνικών φαινομένων που είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης αυτών.
Ο κοινωνιολόγος προσεγγίζει με νηφαλιότητα, κατανόηση και αντικειμενικότητα το υπό μελέτη θέμα και προχωρά με επιστημονικό τρόπο και μεθοδολογία στην κατανόηση και ερμηνεία του.
Στην εποχή μας πολλοί κλάδοι της κοινωνιολογίας γεννιούνται, βρίσκουν εφαρμογή και αναπτύσσονται. Κλάδοι όπως η κοινωνιολογία της παιδείας, της εργασίας, της πολιτικής, του πολιτισμού, της θρησκείας, της αγροτικής και αστικής ζωής, των αποκλίσεων και της παραβατικότητας, της μετανάστευσης, κ.ά.