Περιγραφή Επαγγέλματος:
Επαγγελματίας κολυμβητής είναι αυτός που έχει γραπτό συμβόλαιο με ένα αθλητικό σωματείο και η αμοιβή του είναι μεγαλύτερη από τις δαπάνες του σε ανταπόδοση της αγωνιστικής του δραστηριότητας, σύμφωνα με τους κανονισμούς της Διεθνούς Ομοσπονδίας Υγρού Στίβου.
Ειδικότερα, ο επαγγελματίας κολυμβητής είναι υποχρεωμένος να τηρεί τις διατάξεις τεχνικού, αθλητικού και πειθαρχικού χαρακτήρα που κοινοποιούνται από την Ελληνική Κολυμβητική Ομοσπονδία Φιλάθλων. Καθήκον του είναι να συμμετέχει σε όλες τις προπονήσεις σε ώρες και τόπους που ορίζονται από το σωματείο όπου ανήκει, καθώς και σε όλους τους αγώνες (επίσημους ή φιλικούς), ανεξάρτητα από τον τόπο στον οποίο διεξάγονται (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό), με εξαίρεση τις περιπτώσεις ασθένειας ή ατυχήματος, που πιστοποιούνται από τον αρμόδιο γιατρό του σωματείου. Είναι δυνατόν να είναι εκπαιδευμένος σε ένα ή περισσότερα αγωνίσματα του Υγρού Στίβου, που είναι η Κολύμβηση, η Υδατοσφαίριση, οι Καταδύσεις, οι Συγχρονισμένες Καταδύσεις και η Συγχρονισμένη Κολύμβηση.
Στην κολύμβηση, μπορεί να συμμετέχει σε ατομικούς αγώνες, όπως το ελεύθερο, το ύπτιο, το πρόσθιο, η πεταλούδα και η μεικτή ατομική, αλλά και σε σκυταλοδρομίες (ελεύθερο και μεικτή ομαδική), σε πισίνα 50 μέτρων. Οι αγώνες σε επίσημες διοργανώσεις περιλαμβάνουν κολύμβηση στα 50, 100, 200, 400, 800 μέτρα (μόνο για γυναίκες), και στα 1.500 (μόνο για άνδρες), ανάλογα με το είδος του αγωνίσματος. Πιο συγκεκριμένα, το ελεύθερο είναι το γρηγορότερο και πιο δημοφιλές είδος κολύμβησης.
Τεχνικά, στην ελεύθερη κολύμβηση οι αθλητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν οποιοδήποτε στυλ θεωρούν καλύτερο (εκτός από τη μεικτή, που επιβάλλει τη χρήση και των τεσσάρων ειδών κολύμβησης). Συνήθης λόγος ακύρωσης κολυμβητή είναι όταν κατά τη διάρκεια της κολύμβησης ακουμπήσει τη διαδρομή ή παρενοχλήσει συναθλητή του. Το ύπτιο μοιάζει με το ελεύθερο στην αρμονικά εναλλασσόμενη κίνηση των χεριών και των ποδιών. Οι αγωνιζόμενοι παίρνουν θέση μέσα στο νερό με μέτωπο στον τοίχο της πισίνας και κρατούν με τα δύο χέρια τις λαβές της εκκίνησης.
Συνήθης λόγος ακύρωσης κολυμβητή είναι όταν κατά τη διάρκεια του γλιστρήματος, μετά την εκκίνηση ή τη στροφή, περάσει την γραμμή των 15 μέτρων. Το πρόσθιο είναι ένα αρκετά περίπλοκο στυλ κολύμβησης. Απαιτεί τέλειο συγχρονισμό κινήσεων μεταξύ χεριών και ποδιών τα οποία κινούνται ισόχρονα και συμμετρικά σε αντίθεση με το ελεύθερο και το ύπτιο. Αν ο αθλητής χάσει το συγχρονισμό του, θεωρείται ότι κολυμπά ελεύθερα και ακυρώνεται.
Συνήθης λόγος ακύρωσης κολυμβητή είναι όταν, κατά τη διάρκεια της στροφής, ακουμπήσει τον τοίχο με το ένα χέρι ή κινήσει τα πόδια του αντίθετα με τους κανονισμούς. Η πεταλούδα είναι το πλέον θεαματικό είδος κολύμβησης. Η τεχνική κυματιστής προώθησης του σώματος μοιάζει με την κίνηση του δελφινιού καθώς τα πόδια κινούνται ταυτόχρονα και συμμετρικά θυμίζοντας τον τρόπο που κινείται η ουρά του δελφινιού. Συνήθης λόγος ακύρωσης κολυμβητή είναι όταν, κατά τη διάρκεια της στροφής, ακουμπήσει με το ένα χέρι ή κινήσει τα πόδια του αντίθετα με τους κανονισμούς.
Στους αγώνες της μεικτής ατομικής, ο αθλητής αγωνίζεται σε ίσες αποστάσεις, σε όλα τα στυλ της κολύμβησης. Αυτός ο αγώνας συνδυάζει τεχνική, ταχύτητα και αντοχή. Η σειρά που ακολουθείται είναι: πεταλούδα, ύπτιο, πρόσθιο και ελεύθερο. Στις σκυταλοδρομίες μεικτής ομαδικής συμμετέχουν τέσσερις κολυμβητές από την ίδια ομάδα καλύπτοντας και τα τέσσερα στυλ κολύμβησης. Η σειρά των στυλ είναι: ύπτιο, πρόσθιο, πεταλούδα και ελεύθερο.
Οι αλλαγές κατά τη διάρκεια των σκυταλοδρομιών είναι έγκυρες όταν τα πόδια του αθλητή που πρόκειται να αγωνιστεί εγκαταλείπουν το βατήρα τη στιγμή που τα δάχτυλα του αθλητή που κολυμπά αγγίξουν τον τοίχο. Εάν ο αθλητής που πρόκειται να αγωνιστεί ξεκινήσει νωρίτερα, η ομάδα του ακυρώνεται. Κατά τη διάρκεια των αγωνισμάτων οι αθλητές της κολύμβησης φορούν μαγιό, σκουφάκι και ειδικά γυαλιά για να προστατεύουν τα μάτια τους και να έχουν καλύτερη όραση μέσα στο νερό.
Επίσης, απαγορεύεται να χρησιμοποιήσουν ή να φορέσουν οτιδήποτε μπορεί να αυξήσει την ταχύτητα, την ικανότητα να επιπλέουν ή την αντοχή τους. Σε όλους τους αγώνες της κολύμβησης, ο αθλητής ή η ομάδα με τον πιο γρήγορο χρόνο ανακηρύσσεται νικητής του αγώνα.
Η Υδατοσφαίριση είναι ομαδικό αγώνισμα που διεξάγεται σε πισίνα μήκους 30 και πλάτους 20 μέτρων, ενώ το ελάχιστο βάθος που πρέπει να έχει είναι 2 μέτρα. Στις δύο πλευρές είναι τοποθετημένες οι εστίες, που έχουν άνοιγμα 3 μέτρων και ύψος 90 εκατοστά πάνω από την επιφάνεια του νερού. Κατά μήκος της πισίνας είναι τοποθετημένοι τρεις κώνοι με διαφορετικό χρώμα το καθένα.
Συγκεκριμένα, στα επτά μέτρα τοποθετείται ο πράσινος κώνος. Ο παίκτης που βρίσκεται στα εφτά μέτρα και εκτελεί φάουλ μπορεί να κάνει απευθείας σουτ, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να δώσει πάσα. Στα τέσσερα μέτρα τοποθετείται ο κίτρινος κώνος. Είναι το σημείο από όπου χτυπάει ο παίκτης το πέναλτι. Στα δύο μέτρα τοποθετείται ο κόκκινος κώνος. Ο παίκτης που εισέρχεται στα δύο μέτρα χωρίς την μπάλα χρεώνεται οφσάιντ.
Η ομάδα αποτελείται από επτά βασικούς παίκτες, ένας εκ των οποίων είναι και ο τερματοφύλακας, και έξι αναπληρωματικούς, στους οποίους μπορεί να υπάρχει και δεύτερος τερματοφύλακας. Για να διακρίνονται εύκολα οι αντίπαλες ομάδες, οι παίκτες της μιας φορούν μπλε σκουφάκια και της αντίπαλης λευκά, ενώ οι τερματοφύλακες κόκκινα. Οι παίκτες δεν επιτρέπεται να αγγίζουν τον πυθμένα της πισίνας. Επιπλέον απαγορεύεται, με εξαίρεση τον τερματοφύλακα, να κρατούν την μπάλα με τα δύο χέρια ή να τη χτυπούν με τη γροθιά τους.
Ο αγώνας αποτελείται από τέσσερις περιόδους, διάρκειας εφτά λεπτών, ενώ μετά από κάθε περίοδο ακολουθεί διακοπή δύο λεπτών. Σε κάθε σφύριγμα του διαιτητή σταματάει ο χρόνος. Κάθε ομάδα δικαιούται δύο διακοπές (τάιμ άουτ) ενός λεπτού στην κανονική διάρκεια του παιχνιδιού και μια τρίλεπτη σε περίπτωση που υπάρχει παράταση. Στην αρχή του αγώνα και κάθε περιόδου η μπάλα, η οποία είναι κίτρινη και αδιάβροχη, τοποθετείται στη μέση του γηπέδου, μέσα σε έναν ειδικό σημαντήρα, και οι παίκτες παρατάσσονται στην γραμμή της εστίας τους.
Με το σφύριγμα του διαιτητή ο σημαντήρας αποσύρεται και αφήνει τη μπάλα ελεύθερη στο νερό. Ο ταχύτερος παίκτης από κάθε ομάδα κολυμπά για να πάρει πρώτος την μπάλα και να τη μεταβιβάσει στους συμπαίκτες του, παίρνοντας έτσι το πλεονέκτημα στην επίθεση. Η επιτιθέμενη ομάδα έχει 35 δευτερόλεπτα για να εκδηλώσει επίθεση. Σε περίπτωση που ο χρόνος της επίθεσης περάσει, τότε η αμυνόμενη ομάδα κερδίζει τη μπάλα και έχει το δικαίωμα της επίθεσης. Τέρμα επιτυγχάνεται όταν ολόκληρη η μπάλα περάσει τη γραμμή του τέρματος και νικήτρια είναι η ομάδα που στο τέλος των 4 περιόδων έχει συγκεντρώσει τους περισσότερους πόντους.
Το αγώνισμα των καταδύσεων απαιτεί σωματικές και τεχνικές ικανότητες. Οι καταδύτες, αφού εκτελέσουν μία ή περισσότερες φιγούρες, καθεμιά από τις οποίες έχει συγκεκριμένο βαθμό – συντελεστή δυσκολίας, πρέπει να εισέλθουν στην πισίνα με όσο το δυνατόν μικρότερο πέταγμα νερού. Το πρόγραμμα που θα εκτελέσει ο αθλητής ή η αθλήτρια ή το ζευγάρι, καθώς επίσης και η σειρά με την οποία θα εκτελεστούν οι καταδύσεις απεικονίζεται στο φύλλο αγώνα.
Πιο συγκεκριμένα, το αγώνισμα μπορεί να περιλαμβάνει πρόγραμμα καταδύσεων (βηματισμό και άλμα ή άλμα από στάση, απογείωση, πτήση – εκτέλεση και είσοδο στο νερό) από πλατφόρμα 10 μέτρων για άνδρες και γυναίκες, πρόγραμμα καταδύσεων (καταδύσεις εμπρός, πίσω, αντίθετες, αντίστροφες και ελιγμοί) από αναπηδητήριο (τραμπολίνο) 3 μέτρων για άνδρες και γυναίκες, συγχρονισμένες καταδύσεις από πλατφόρμα 10 μέτρων για άνδρες και γυναίκες, και συγχρονισμένες καταδύσεις από αναπηδητήριο 3 μέτρων για άνδρες και γυναίκες.
Στις συγχρονισμένες καταδύσεις αγωνίζονται σε ζευγάρια που εκτελούν την κατάδυση ταυτόχρονα, από τραμπολίνο ή σταθερό βατήρα. Σε αυτό το αγώνισμα αξιολογείται η εκτέλεση της άσκησης από κάθε αθλητή και ο συγχρονισμός του ζευγαριού.
Η Συγχρονισμένη Κολύμβηση, ή αλλιώς «χορός στο νερό», αποκλειστικά είναι ένα αγώνισμα του Υγρού Στίβου μόνο για γυναίκες, και απαιτεί δύναμη, ευλυγισία, χάρη, εκφραστικότητα και εξαιρετικό καρδιοαναπνευστικό σύστημα. Πραγματοποιείται σε πισίνα με διαστάσεις 30 μέτρα μήκος, 20 μέτρα πλάτος και 3 βάθος. Οι αθλήτριες φορούν αδιαφανή μαγιό, συνδετήρα μύτης που δεν αφήνει το νερό να εισέλθει στο ιγμόρειο και επιτρέπει την παρατεταμένη παραμονή τους κάτω από την επιφάνεια του νερού, και ειδική ζελατίνη για να συγκρατεί τα μαλλιά τους καθώς κολυμπούν.
Επίσης, η χρήση μακιγιάζ βοηθά στο να αναδειχθούν τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους. Οι αθλήτριες εκτελούν δύο προγράμματα: το τεχνικό και το ελεύθερο. Το τεχνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει υποχρεωτικά στοιχεία που εκτελούνται με ορισμένη σειρά (εννέα για το ζευγάρι και δέκα για το ομαδικό), με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια. Το ελεύθερο περιλαμβάνει την παρουσίαση μιας χορογραφίας με ελεύθερη επιλογή φιγούρων, κολυμβητικών στυλ ή και μέρη αυτών σε συνδυασμό με τη μουσική.
Συνθήκες Εργασίας:
Οι συνθήκες εργασίας του ποικίλλουν ανάλογα με τις ανάγκες της προπόνησης και της αθλητικής δραστηριότητας, που διεξάγονται τόσο σε κλειστές όσο και σε ανοιχτές πισίνες. Το ωράριο προσαρμόζεται στις ανάγκες των προπονήσεων και των αγωνιστικών υποχρεώσεων του σωματείου.
Επίσης, απαιτούνται μετακινήσεις στο εξωτερικό, για συμμετοχή σε αθλητικές διοργανώσεις. Σε γενικές γραμμές πρόκειται για ένα ιδιαίτερα απαιτητικό επάγγελμα, που δεν επιδέχεται καταχρήσεις, ενώ παράλληλα προκαλεί άγχος, ένταση και κούραση εξαιτίας της συνεχούς προσπάθειας για το καλύτερο αγωνιστικό αποτέλεσμα και διακρίσεις.
Τέλος, ο κολυμβητής πρέπει να εφαρμόζει τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας τόσο μέσα όσο και έξω από το νερό, να τηρεί με συνέπεια τους κανόνες του αγωνίσματος και να υπακούει στις οδηγίες και τις συμβουλές του προπονητή του.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Η αγάπη για το άθλημα, η ενασχόληση με αυτό από μικρή ηλικία, το άριστο καρδιοαναπνευστικό σύστημα, η καλή σωματική και ψυχική υγεία, η αντοχή στη σκληρή προπόνηση και ο υγιεινός τρόπος ζωής αποτελούν προϋποθέσεις για όποιον θέλει να γίνει επαγγελματίας κολυμβητής.
Το πολύ καλό μυϊκό σύστημα, η ευλυγισία, τα καλά αντανακλαστικά, η δύναμη στα χέρια και τα πόδια και ο συγχρονισμός τους στην κίνηση, είναι προσόντα που τον χαρακτηρίζουν. Επίσης πρέπει να διαθέτει υπομονή, επιμονή, να είναι συνεπής, προσαρμοστικός, συνεργάσιμος, να αφομοιώνει εύκολα και να ακολουθεί τις οδηγίες του προπονητή του και να διακρίνεται για το ήθος και την αγωνιστικότητά του.
Σπουδές:
Σπουδές ανώτερου επιπέδου παρέχονται στα Τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού των Πανεπιστημίων (Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα), όπου μπορεί να ακολουθήσει τον Τομέα του Υγρού Στίβου, με ειδίκευση στην Κολύμβηση, στην Υδατοσφαίριση, στις Καταδύσεις ή στη Συγχρονισμένη Κολύμβηση.
Επίσης, τα αθλητικά σωματεία που ανήκουν στην Ελληνική Κολυμβητική Ομοσπονδία Φιλάθλων αναλαμβάνουν την επαγγελματική εκπαίδευση των αθλητών.
Τομείς Απασχόλησης:
Μπορεί να απασχοληθεί σε αθλητικά σωματεία λαμβάνοντας μέρος σε αγωνιστικές διοργανώσεις (Ελληνικό Πρωτάθλημα, Πανευρωπαϊκούς Αγώνες, Ολυμπιακούς κ.λπ.). Επίσης, ανάλογα με το επίπεδο των σπουδών του μπορεί να απασχοληθεί σε αθλητικούς συλλόγους, στα υπουργεία Υγείας και Αθλητισμού, σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, σε ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού, σε δημοτικά ή ιδιωτικά κολυμβητήρια και γυμναστήρια, σε χώρους αθλητικών εγκαταστάσεων, σε ιδιωτικές σχολές εκμάθησης αθλημάτων, σε βιομηχανίες και εταιρείες αθλητικών ειδών, σε εταιρείες σπορ περιπέτειας, σε ξενοδοχεία με πρόσθετες παροχές αθλητικών δραστηριοτήτων κ.λπ.
Μπορεί επίσης να εργαστεί ως εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ή να ανοίξει δικό του γυμναστήριο. Επίσης, όταν ολοκληρώσει την καριέρα του ως επαγγελματίας αθλητής υγρού στίβου, μπορεί να ασχοληθεί με την προπόνηση άλλων αθλητών. Παράλληλα, μπορεί να εργαστεί ως στέλεχος σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, κοινωνικούς φορείς ή οργανώσεις με αντικείμενο τα προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, σε διάφορες εκπαιδευτικές ή αθλητικές κατασκηνώσεις ή ακόμη να ασχοληθεί με τη φυσική αγωγή για άτομα με ειδικές ικανότητες.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)