Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι η διερεύνηση της σημερινής κοινωνικής μορφολογίας των διακρίσεων και ανισοτήτων, καθώς και η κριτική εξέταση της έννοιας του «κοινωνικού αποκλεισμού» ως αναλυτικού εργαλείου κατανόησης της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας.
Ειδικότερα, ασχολείται με τα κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν από την κοινωνική διαφοροποίηση και περιθωριοποίηση συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού, οι οποίες έχουν τα χαρακτηριστικά των κοινωνικών, πολιτισμικών ή/και εθνικών μειονοτήτων, όπως για παράδειγμα οι ανήλικοι, οι μετανάστες, οι τοξικοεξαρτημένοι ή οι αποφυλακισμένοι.
Μέσω της συστηματικής μελέτης της κοινωνίας, της κοινωνικής συμπεριφοράς στις ατομικές και συλλογικές της μορφές, των κοινωνικών θεσμών, της διαδικασίας συγκρότησης και μεταβολής της δομής της ανθρώπινης κοινωνίας κ.ά., επιχειρεί να εξετάσει την επίδραση που έχουν οι μετακινήσεις πληθυσμών και οι μεταβολές στην αγορά εργασίας, τόσο στην οργάνωση του κοινωνικού ελέγχου όσο και στον ιδεολογικό συσχετισμό ανάμεσα στην εγκληματικότητα και τον «κοινωνικό αποκλεισμό».
Στην προσπάθειά του αυτή συγκρίνει παλαιότερους σχηματισμούς κοινωνικών διακρίσεων με τις νέες μορφές κοινωνικών ανισοτήτων, όπως αυτές προέκυψαν από τις ανάγκες του βιομηχανικού συστήματος, του κράτους και της παγκόσμιας οικονομίας. Με την κριτική θεώρηση και την εμπειρική έρευνα του φαινομένου του κοινωνικού αποκλεισμού είναι δυνατόν να συμβάλει στο σχεδιασμό της κοινωνικής πολιτικής για ένα κράτος πρόνοιας, ίσων ευκαιριών και κοινωνικής ισότητας, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο τόσο των συγχρόνων επιστημονικών ενδιαφερόντων όσο και της εθνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής.
Για τη διευκόλυνση του έργου του συνεργάζεται με άλλους επαγγελματίες, όπως κοινωνικούς ανθρωπολόγους, ερευνητές φυλετικών διακρίσεων, ψυχολόγους, πολιτικούς ερευνητές, στατιστικολόγους κ.ά.
Συνθήκες Εργασίας:
Οι συνθήκες εργασίας ποικίλλουν ανάλογα με το φορέα απασχόλησής του, αλλά και τον τομέα των δραστηριοτήτων του. Όταν ασχολείται με ερευνητικό έργο, συνεργάζεται με μη κυβερνητικούς οργανισμούς, κοινωνικές υπηρεσίες, πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικούς φορείς και μελετά τη σύγχρονη βιβλιογραφία.
Όταν πραγματοποιεί επιτόπιες έρευνες έρχεται σε επαφή με την πληθυσμιακή ομάδα που μελετά, εξετάζει φακέλους υποθέσεων και συνεργάζεται με στελέχη που απασχολούνται σε μη κυβερνητικούς οργανισμούς και διάφορους άλλους φορείς υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Είναι αναγκασμένος να κάνει αρκετές μετακινήσεις και να εργάζεται σε συνθήκες υπερωριακής απασχόλησης προκειμένου να συλλέξει υλικό για τις εμπειρικές έρευνές του.
Συχνά, χρειάζεται να εργάζεται σε γραφείο, προκειμένου να επεξεργαστεί τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του και να συμβάλει στην ανάπτυξη γνώσης σχετικά με τα κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν από τις σύγχρονες μορφές των κοινωνικών στερεοτύπων και του κοινωνικού αποκλεισμού. Όταν εργάζεται ως εκπαιδευτικός, ακολουθεί ωράριο δημοσίου υπαλλήλου και φυσικός του χώρος είναι η σχολική αίθουσα.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Η γνώση των κοινωνικών χαρακτηριστικών και της συμπεριφοράς των ομάδων πληθυσμού που μελετά, η ενημέρωση για την κοινωνιοψυχολογική θεώρηση των στερεοτύπων και η εμβάθυνση στις σύγχρονες μορφές άσκησης του κοινωνικού ελέγχου θεωρούνται βασικά στοιχεία για την ενασχόληση με το συγκεκριμένο επάγγελμα.
Επίσης, η υψηλή επιστημονική του κατάρτιση, το συνεχές και ενεργό ερευνητικό του ενδιαφέρον, και η συνθετική ικανότητα χαρακτηρίζουν την προσωπικότητά του. Επίσης, χρειάζεται να διαθέτει υψηλό πνευματικό επίπεδο, κριτική σκέψη, ευρύτητα πνεύματος, μεθοδικότητα και συνέπεια. Ακόμη, η ικανότητα για ανάληψη πρωτοβουλιών, η υπευθυνότητα, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα των ανθρώπων και το επιστημονικό ήθος αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος.
Τέλος, η δυνατότητα συχνών μετακινήσεων για τη διεξαγωγή των ερευνών του, οι επικοινωνιακές δεξιότητες, οι γνώσεις ξένων γλωσσών και η επιδεξιότητα στη χρήση βασικών προγραμμάτων στον ηλεκτρονικό υπολογιστή διευκολύνουν την εργασία του.
Σπουδές:
Σπουδές παρέχονται στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Επιπλέον, σε μεταπτυχιακό επίπεδο προσφέρονται Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, στη γνωστική περιοχή του Κοινωνικού Αποκλεισμού και Μειονότητες.
Τομείς Απασχόλησης:
Μπορεί να απασχοληθεί ως κοινωνικός ερευνητής και επιστημονικός συνεργάτης σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που ασχολούνται με προγράμματα κοινωνικής ένταξης και προσαρμογής κοινωνικά ευπαθών ομάδων πληθυσμού, κοινωνικής ανάπτυξης, κοινωνικής παρέμβασης, συμβουλευτικής, εφαρμογών κοινωνικής πολιτικής υγείας και πρόνοιας, ασφάλισης, στέγασης και άλλα κοινωνικά προγράμματα.
Επίσης, μπορεί να εργαστεί σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς ως ερευνητής και σύμβουλος σε θέματα μειονοτήτων, κοινωνικής ανισότητας και κοινωνικών διακρίσεων, με σκοπό τη διερεύνηση και άμεση αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων και το μακρόχρονο σχεδιασμό βιώσιμων πολιτικών απέναντι στο πρόβλημα της κοινωνικής περιθωριοποίησης.
Ακόμη, μπορεί να απασχοληθεί στην Υπηρεσία Επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής, στην Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων, σε διάφορες κοινωνικές υπηρεσίες (κράτους, δήμων, ιδιωτικών φορέων), σε διάφορα υπουργεία (Δικαιοσύνης, Δημόσιας Τάξης, Εσωτερικών, Παιδείας, Κοινωνικών Υπηρεσιών κ.λπ.), στα Συμβούλια Πρόληψης της Εγκληματικότητας, σε διάφορες υπηρεσίες κέντρων πρόληψης και αντιμετώπισης κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων -αποφυλακιζομένων, (απ)εξαρτημένων, μεταναστών, αστέγων, ανέργων κ.λπ. Ακόμη μπορεί να εργαστεί ως εκπαιδευτικός στη Μέση ή Ανώτατη Εκπαίδευση.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)