Ορισμός: Ο τεχνίτης ψηφιδωτών συνθέτει διακοσμητικές παραστάσεις από μικρά κομμάτια γυαλιού, σμάλτου, μαρμάρου ή πηλού που τοποθετούνται σε πατώματα, τοίχους, χωρίσματα, τραπέζια ή διακοσμητικές επιφάνειες.
Περιγραφή: Για να κατασκευάσει ένα ψηφιδωτό ο συγκεκριμένος τεχνίτης επιλέγει αρχικά το σχέδιο που θα χρησιμοποιήσει. Στη συνέχεια, μεταφέρει το σχέδιο που έχει επιλέξει ή σχεδιάσει ο ίδιος, περνώντας με κόλλα την επιφάνεια ενός στρατσόχαρτου, πάνω στο οποίο έχουν σχεδιαστεί αντίστροφα τα κομμάτια του σχεδίου στις κανονικές τους διαστάσεις.
Ξεκινά την κατασκευή του ψηφιδωτού, επιλέγοντας το χρώμα και τον τύπο του κομματιού που ταιριάζει σε κάθε μία συγκεκριμένη θέση σύμφωνα με το σχέδιο. Στη συνέχεια, κόβει ή σπάει ψηφίδες από το υλικό που χρησιμοποιεί, στο κατάλληλο σχήμα και μέγεθος, χρησιμοποιώντας κόπτη και σφυρί.
Τοποθετεί την κάθε ψηφίδα με την μπροστινή της επιφάνεια προς το στρατσόχαρτο που είναι καλυμμένο με κόλλα, χρησιμοποιώντας τα δάχτυλά του ή τσιμπιδάκι. Τοποθετεί τα μέρη του σχεδίου που έχουν ολοκληρωθεί στην επιφάνεια που θα διακοσμήσουν, την οποία προηγουμένως έχει καλύψει με τσιμέντο και αφαιρεί το στρατσόχαρτο. Τέλος, καλύπτει με χρωματιστό τσιμεντοκονίαμα τους αρμούς μεταξύ των ψηφίδων και καθαρίζει την επιφάνεια με ένα υγρό πανί. Το ολοκληρωμένο έργο χρειάζεται κάποιες μέρες για να στεγνώσει και να στερεοποιηθεί.
Η συντήρηση ψηφιδωτών είναι μια δουλειά που συχνά αναλαμβάνει ένας τεχνίτης ψηφιδωτών και στην περίπτωση αυτή εργάζεται σύμφωνα με τις ανάγκες συντήρησης ή επαναφοράς του συγκεκριμένου έργου.
Προϋποθέσεις άσκησης: Για την ειδικότητα του τεχνίτη ψηφιδωτών δεν απαιτείται άδεια άσκησης επαγγέλματος.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες: Πρέπει να διαθέτει δημιουργική φαντασία, καλαισθησία, επιδεξιότητα στις κινήσεις των χεριών και ακρίβεια στις κινήσεις των δαχτύλων. Χρειάζεται βεβαίως υπομονή και επιμονή και πολλές ώρες εργασίας για να ολοκληρώσει ένα ψηφιδωτό. Πρέπει να έχει γνώσεις σχεδίου και να εργάζεται με προσοχή.
Σπουδές: Ο τεχνίτης ψηφιδωτών μπορεί να είναι απόφοιτος σε Σχολές Καλών Τεχνών που έχει εξειδικευτεί στην κατασκευή και τη συντήρηση ψηφιδωτών. Επίσης, μπορεί να εκπαιδευτεί στη συντήρηση ψηφιδωτών σε δημόσια ή ιδιωτικά Ι.Ε.Κ.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Οι επαγγελματίες που ασχολούνται με τα ψηφιδωτά απασχολούνται σε εργαστήρια συντήρησης και κατασκευής ψηφιδωτών ή στο δικό τους εργαστήριο ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Αρκετές από τις παραγγελίες που δέχονται προέρχονται από εκκλησιαστικούς χώρους αλλά και από αρχιτέκτονες και διακοσμητές, που χρησιμοποιούν τα ψηφιδωτά στα οικοδομήματα που κατασκευάζουν. Η συντήρηση ψηφιδωτών ευρημάτων αποτελεί έναν πιθανό χώρο απασχόλησης των ειδικών, συνδέεται όμως άμεσα με τους αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους όπου βρίσκονται τα ευρήματα.
Επαγγελματικές συνθήκες: Ο τεχνίτης ψηφιδωτών πρέπει να εργάζεται σε καλά φωτισμένο εργαστήριο. Δουλεύει συνήθως μόνος του, με προσήλωση και αφιερώνει πολύ χρόνο εκτελώντας λεπτές και ακριβείς κινήσεις των χεριών. Ο τεχνίτης ψηφιδωτών είναι μια δημιουργική, καλλιτεχνική απασχόληση.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Οι απόφοιτοι των Σχολών Καλών Τεχνών που εργάζονται ως κατασκευαστές ψηφιδωτών είναι μέλη του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Γενικά σχόλια: Με υπομονή και προσοχή, ακρίβεια, επιδεξιότητα και φαντασία, ο τεχνίτης ψηφιδωτών δημιουργεί ανάγλυφες παραστάσεις από ψηφίδες, συνδυάζοντας αρμονικά, υλικά, χρώματα και σχέδια.