Ορισμός: Ο μηχανολόγος μηχανικός πραγματοποιεί τη μελέτη, ελέγχει και επιβλέπει την εγκατάσταση και ασφαλή λειτουργία του μηχανολογικού εξοπλισμού σε κτίρια, οικοδομές ή βιομηχανίες.
Περιγραφή: Ειδικότερα, εξετάζει τους χώρους του κτιρίου ή του εργοστασίου όπου θα εγκατασταθούν τα μηχανήματα και συντάσσει πλήρη μελέτη του μηχανολογικού εξοπλισμού. Στη μηχανολογική μελέτη υπολογίζονται οι θέσεις και ο τρόπος τοποθέτησης και σύνδεσης των διαφόρων μηχανημάτων και συσκευών, η ισχύς τους, τα σημεία όπου θα περάσουν οι βοηθητικές εγκαταστάσεις σωληνώσεων και αγωγών.
Καταρτίζει τις προδιαγραφές του εξοπλισμού και των υλικών που πρέπει να χρησιμοποιηθούν, υπολογίζει το κόστος της εργασίας και των υλικών καθώς και τις άλλες δαπάνες της κατασκευής, της εγκατάστασης, της λειτουργίας και της συντήρησης των μηχανημάτων.
Επιβλέπει και διευθύνει τις εργασίες για τη συναρμολόγηση, συντήρηση και επισκευή μηχανών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων, δοκιμάζει την καλή τους λειτουργία καθώς και την παρεχόμενη ασφάλεια και την αναμενόμενη απόδοσή τους. Έχει το δικαίωμα να υπογράφει μηχανολογικές και ηλεκτρολογικές μελέτες, μελέτες βιομηχανικών και ενεργειακών έργων, καθώς και υδραυλικών έργων με περιορισμό. Οφείλει να επιβλέπει τις εγκαταστάσεις ως την ολοκλήρωση και την τελική τους παράδοση.
Ο μηχανολόγος μηχανικός μπορεί να ειδικευτεί στον ενεργειακό τομέα, στις κατασκευές, στη βιομηχανική διοίκηση ή στον τομέα της εφαρμοσμένης μηχανικής. Ακόμη, μπορεί να ειδικευτεί σε ορισμένους τύπους μηχανών, όπως εργαλειομηχανές, τουρμπίνες, μηχανές εσωτερικής καύσης.
Προϋποθέσεις άσκησης: Ο μηχανολόγος μηχανικός παίρνει άδεια άσκησης επαγγέλματος από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Μπορεί να αποκτήσει το πτυχίο του μελετητή και το πτυχίο του εργολήπτη τέσσερα και τρία χρόνια αντίστοιχα μετά την απόκτηση της άδειας άσκησης επαγγέλματος, αφού υποβάλλει τα αναγκαία δικαιολογητικά στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Πρέπει να διαθέτει συνέπεια, υπευθυνότητα, ικανότητα οργάνωσης και διάθεση για συνεργασία, έτσι ώστε να διευθύνει και να επιβλέπει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την εφαρμογή των μελετών. Η καλή σωματική υγεία και η αντοχή είναι απαραίτητα προσόντα για την αντιμετώπιση των αντίξοων εργασιακών συνθηκών, που πιθανόν να συναντήσει κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του. Απαραίτητες είναι οι γνώσεις μαθηματικών, φυσικής και τεχνικού σχεδίου.
Σπουδές:
Σπουδές παρέχονται στα πολυτεχνικά Τμήματα Μηχανολόγων Μηχανικών των Α.Ε.Ι. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σπουδαιότητα: Το επάγγελμα απαιτεί οργανωτικές ικανότητες, μεθοδικότητα, ιδιαίτερη υπευθυνότητα για την εκτέλεση των μελετών που εκπονεί και υπογράφει ο μηχανολόγος μηχανικός. Ακόμα, σημαντικά προσόντα για το επάγγελμα είναι η ευχέρεια στο τεχνικό σχέδιο, στους υπολογισμούς και στις μετρήσεις, καθώς και η καλή αντίληψη του χώρου.
Ο δυναμισμός, η συνέπεια και η πρακτική σκέψη είναι επίσης θετικά προσόντα για την άσκηση του επαγγέλματος, όπως επίσης χρειάζονται διοικητικές ικανότητες, ικανότητες συνεργασίας και επικοινωνίας και ομαδικό πνεύμα, εφόσον ο μηχανολόγος μηχανικός συχνά αποτελεί μέλος μιας ομάδας εργασίας.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο μηχανολόγος μηχανικός μπορεί να εργαστεί ως μισθωτός στο υπουργείο Βιομηχανίας, σε οργανισμούς ή δημοτικές επιχειρήσεις, σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, βιοτεχνίες, βιομηχανίες, σε τεχνικές εταιρίες και σε εταιρίες που ασχολούνται με την εμπορία μηχανολογικού εξοπλισμού. Ως ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να ασχοληθεί με τη μελέτη και κατασκευή μηχανολογικών εγκαταστάσεων σε κτίρια ή σε άλλα μεγάλα τεχνικά έργα. Μπορεί ακόμα να διδάξει ως καθηγητής στην εκπαίδευση και κατάρτιση μετά από παιδαγωγικές σπουδές.
Επαγγελματικές συνθήκες: Οι συνθήκες εργασίας του μηχανολόγου μηχανικού ποικίλουν ανάλογα με τη φύση της εργασίας του. Όταν συντάσσει τις μελέτες του, εργάζεται σε κλειστό χώρο σε συνθήκες γραφείου, ατομικά ή σε συνεργασία με άλλους τεχνικούς. Συνήθως, όμως, εργάζεται στους χώρους όπου γίνονται οι εγκαταστάσεις. Στους βιομηχανικούς χώρους οι συνθήκες εργασίας είναι πολλές φορές ανθυγιεινές λόγω του θορύβου, της σκόνης και του τεχνητού φωτισμoύ. Η συντήρηση και ο έλεγχος της λειτουργίας των διαφόρων εγκαταστάσεων μπορεί να τον εκθέσουν σε κινδύνους τραυματισμού.
Η εργασία του είναι πνευματικής φύσεως, αλλά απαιτεί και ορισμένες χειρωνακτικές δεξιότητες. Μέσα στα πλαίσια της εργασίας είναι και η συχνή μετάβασή του σε βιομηχανικούς χώρους και η συνεργασία με το υπόλοιπο τεχνικό προσωπικό.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Ο μηχανολόγος μηχανικός εγγράφεται στο Πανελλήνιο Σύλλογο Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Μηχανικών.
Γενικά σχόλια: Ο μηχανολόγος μηχανικός ως υπεύθυνος για το έργο το οποίο μελετά και υπογράφει, οφείλει να το επιβλέπει ως την τελική του παράδοση.
Στα προσόντα του μηχανολόγου μηχανικού περιλαμβάνονται η ικανότητα της αξιόπιστης οργάνωσης, διεύθυνσης και επίβλεψης της εφαρμογής των μελετών που αναλαμβάνει, καθώς και η ικανότητα αποτελεσματικής συνεργασίας με τους πελάτες, τους άλλους μηχανικούς και εργαζόμενους στο τεχνικό έργο.