Ορισμός: Ο ειδικός σχεδιασμού και ανάπτυξης ασχολείται με το σχεδιασμό και την ανάπτυξη στρατηγικών δράσης για την εκμετάλλευση και αξιοποίηση της γης και για την οικοδόμηση και τη γενικότερη ανάπτυξη κάποιας περιοχής.
Περιγραφή: Στο πλαίσιο αυτό συνεργάζεται με άλλους επιστήμονες προκειμένου να ελεγχθούν οι οικονομικές συνισταμένες, οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί, οι όροι και οι δυνατότητες δόμησης κ.λπ. για την υλοποίηση του έργου που έχει αναλάβει. Πολλές φορές ο ειδικός σχεδιασμού και ανάπτυξης δε μένει μόνο στο σχεδιασμό, αλλά ασχολείται και με την εφαρμογή των σχεδίων του. Άλλες φορές πάλι ασχολείται με την παροχή συμβουλών σε επενδυτές γης.
Άλλωστε, το ακριβές αντικείμενο της ενασχόλησής του είναι η αξιοποίηση της γης και η οικοδόμηση κάποιας περιοχής με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η πυκνότητα του πληθυσμού στις σημερινές μεγαλουπόλεις από τη μια μεριά και η έλλειψη οικοδομήσιμων χώρων από την άλλη κάνει εμφανή τη σημαντικότητα των υπηρεσιών που μπορεί να προσφέρει ο ειδικός αυτός για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Πρέπει να είναι ευαίσθητος γύρω από περιβαλλοντικά θέματα. Επίσης, πρέπει να είναι δημιουργικός, διορατικός, να διαθέτει φαντασία, σωστή κρίση και ικανότητα λήψης σωστών αποφάσεων.
Σπουδές:
Σπουδές προσφέρονται από το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και από το τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας (Βόλος). Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Οι σπουδές του ειδικού σχεδιασμού και ανάπτυξης ενσωματώνουν γνώσεις πολεοδομίας, χωροταξίας, φυσικής και ανθρώπινης γεωγραφίας, διαχείρισης της γεωγραφικής πληροφορίας, χωροθέτησης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, προγραμματισμού της χωρικής ανάπτυξης, διαχείρισης των φυσικών πόρων, διοίκησης έργων και προγραμμάτων, κ.ά. που θεωρούνται αναγκαίες για την κατανόηση και επίλυση των χωρικών προβλημάτων και το σχεδιασμό και υλοποίηση των χωρικών παρεμβάσεων.
Επικεντρώνονται σε μια σειρά συνθετικών θεμάτων εφαρμογής από την κλίμακα του οικισμού έως τη μεγάλη δια-περιφερειακή κλίμακα λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές συνθήκες ώστε η εκπαιδευτική διαδικασία να ανταποκρίνεται σε πραγματικά ζητήματα που απασχολούν τους αρμόδιους φορείς, τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων καθώς και τους κατοίκους συγκεκριμένων περιοχών που εμπλέκονται στη διαδικασία επεξεργασίας και ολοκλήρωσης των χωρικών παρεμβάσεων.
Πάντως, δυνατότητα εισαγωγής στο χώρο έχουν και ειδικοί από άλλους χώρους, όπως αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί, νομικοί, οικονομολόγοι, γεωγράφοι κ.λπ.
Σπουδαιότητα:Ο ειδικός σχεδιασμού και ανάπτυξης είναι απαραίτητο να έχει ικανότητα αντίληψης του χώρου και ευρύ φάσμα γνώσεων και ικανοτήτων. Συγκεκριμένα, απαιτείται να έχει κοινωνική δεξιότητα και ικανότητες πειθούς, διαπραγμάτευσης και συνεργασίας. Επίσης, η δημιουργική φαντασία, η ικανότητα για επαγωγική και συνδυαστική σκέψη, η διορατικότητα και η αποφασιστικότητα είναι εξίσου σημαντικές για την επιτυχία στο χώρο.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο επαγγελματίας ειδικός σχεδιασμού και ανάπτυξης μπορεί να εργαστεί στο δημόσιο τομέα (Υπουργείο Ανάπτυξης, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, τεχνικές υπηρεσίες τοπικής αυτοδιοίκησης), όπου ασχολείται κυρίως με σχέδια περιφερειακής ανάπτυξης ή οικιστικής πολιτικής.
Μπορεί, επίσης, να εργαστεί και στον ιδιωτικό τομέα, σε ιδιωτικές εταιρίες μελετών και εφαρμογών που ασχολούνται με οικονομικοτεχνικές μελέτες ή μελέτες και εφαρμογές επενδύσεων που απαιτούν μεγάλες εκτάσεις γης, όπως π.χ. τη δημιουργία μιας μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας ή ενός γηπέδου. Ακόμη, μπορεί να απασχοληθεί ως σύμβουλος σε εταιρείες συμβούλων επιχειρήσεων.
Τέλος, ως ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να διατηρεί δικό του γραφείο μελετών ή να έχει συνεργασία με τεχνικούς, αρχιτέκτονες, νομικούς ή οικονομολόγους.
Επαγγελματικές συνθήκες: Ο ειδικός σχεδιασμού και ανάπτυξης εργάζεται σε σύγχρονο περιβάλλον γραφείου, χωρίς τυπικό ωράριο. Ο ρυθμός εργασίας του, δηλαδή, εξαρτάται από το μέγεθος, τις ανάγκες και τα χρονικά περιθώρια που έχουν τεθεί για το έργο που έχει αναλάβει, πράγμα που πολλές φορές συνεπάγεται την ύπαρξη άγχους και πίεσης. Επίσης, στην περίπτωση που το έργο που έχει αναλάβει αφορά κάποια περιοχή εκτός του τόπου διαμονής του χρειάζεται να ταξιδεύει. Πάντως, το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου εργασίας του αφιερώνεται στην έρευνα για τη συλλογή στοιχείων ως προς το εκάστοτε έργο και σε συσκέψεις με άλλους επαγγελματίες.
Γενικά σχόλια: Ο ειδικός σχεδιασμού και ανάπτυξης, με μεθοδικότητα και υπευθυνότητα, μελετά τις προϋποθέσεις, εκτιμά τις συνθήκες και τους όρους, προβλέπει τις θετικές και αρνητικές παραμέτρους και σχεδιάζει στρατηγικές και προγράμματα για τη σωστή εκμετάλλευση και χρήση της γης, με κατάλληλες χωροθετήσεις κτιρίων, με την υλοποίηση κατασκευαστικών – τεχνικών έργων κλπ.
Η συνέπεια, η υπευθυνότητα και οι ικανότητες πειθούς, διαπραγμάτευσης και συνεργασίας είναι στοιχεία που πρέπει να διαθέτει απαραίτητα ο ειδικός σχεδιασμού και ανάπτυξης.