Περιγραφή Επαγγέλματος:
Βασικό αντικείμενο των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων είναι η διδασκαλία βιοχαλαρωτικών ασκήσεων που πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένους αναπνευστικούς χρόνους, μέσα από τον συνδυασμό αναπνοής και κίνησης. Στόχος της διδασκαλίας είναι η άσκηση του σώματος και του νου, ως μέσο για την βελτίωση της ψυχοσωματικής υγείας του ασκούμενου. Οι τεχνικές οι οποίες χρησιμοποιεί είναι οι στάσεις και οι αναπνοές.
Οι στάσεις (Asanas) είναι σωματικές ασκήσεις κατά τις οποίες το σώμα μένει στην ίδια θέση για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Μέσω των στάσεων γυμνάζεται το σώμα, τεντώνονται και εναρμονίζονται οι μυς, οι αρθρώσεις, η σπονδυλική στήλη και ολόκληρο το σκελετικό σύστημα, ενώ ταυτόχρονα ενδυναμώνονται τα εσωτερικά όργανα, οι αδένες και τα νεύρα.
Οι αναπνοές (Pranayama) που πραγματοποιούνται είναι θωρακικού, πλευρικού και διαφραγματικού τύπου και στοχεύουν στη συνειδητοποίηση και ενδυνάμωση της αναπνευστικής ικανότητας, μέσω της επιμήκυνσης των αναπνευστικών χρόνων. Πραγματοποιούνται τόσο κατά τη διάρκεια των στάσεων όσο και ως αυτόνομες αναπνευστικές ασκήσεις.
Τα συστήματα γιόγκα που διδάσκονται ποικίλλουν. Τα πιο διαδεδομένα είναι η Χάθα (Xatha), Αστάνγκα (Ashtanga), Πάουερ (Power), Σατυανάντα (Satyananda) και Αγιενγκάρ (Iyengar). Παράλληλα υπάρχουν και ειδικές μορφές θεραπευτικής γιόγκα για συγκεκριμένες παθήσεις (π.χ. παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, των αρθρώσεων, αναπνευστικά προβλήματα, κ.α.) εξαιτίας της επίδρασης των τεχνικών της γιόγκα στην καρδιά, στο κυκλοφορικό, στο αναπνευστικό, στο ενδοκρινολογικό, στο πεπτικό και στο μυοσκελετικό σύστημα.
Συνθήκες Εργασίας:
Η φύση της συγκεκριμένης εργασίας και οι χώροι στους οποίους πραγματοποιείται (αίθουσες γυμναστηρίων, χορού, σπα, κ.α.) προϋποθέτουν καλή υποδομή και ευχάριστες συνθήκες εργασίας. Ο δάσκαλος της γιόγκα που δεν έχει δικό του χώρο διδασκαλίας είναι συνήθως αναγκασμένος να συνεργάζεται με περισσότερα από ένα κέντρα, με αποτέλεσμα να καταναλώνει αρκετό χρόνο σε μετακινήσεις.
Επίσης, εκτός των ωρών που διδάσκει, αφιερώνει κάποιες ώρες, σχεδόν καθημερινά, για την πρακτική του άσκηση, στοχεύοντας στην τελειοποίηση των τεχνικών που χρησιμοποιεί. Ωστόσο η καθημερινή ενασχόληση με την άσκηση είτε ως προσωπική πρακτική είτε ως διδασκαλία, ενέχει το κίνδυνο τραυματισμών και κακώσεων. Ο δάσκαλος της γιόγκα μπορεί να παραμείνει στον χώρο μέχρι μεγάλη ηλικία.
Αν ωστόσο η φυσική του κατάσταση δεν του το επιτρέψει, μπορεί να παραμείνει στο χώρο διδάσκοντας διαλογισμό ή θεωρητικά μαθήματα που αφορούν στη φιλοσοφία και στις αρχές της γιόγκα ή να συμμετέχει σε προγράμματα εκπαίδευσης δασκάλων διδάσκοντας τους τρόπους υποβοήθησης στην εμβάθυνση των στάσεων, την ανάλυση της άσκησης, την προσαρμογή ασκήσεων σε άτομα με ειδικά προβλήματα υγείας, τη μεταφορά ενέργειας, κ.α.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Ο δάσκαλος της γιόγκα πρέπει να διαθέτει εσωτερική δύναμη, ισχυρή θέληση και αυτοπειθαρχία. Θα πρέπει να αγαπάει αυτό που κάνει και να διακρίνεται από επιμονή και υπομονή, καθώς εξασκείται σχεδόν καθημερινά, στοχεύοντας στην τελειοποίηση των τεχνικών που χρησιμοποιεί.
Επίσης θα πρέπει να διαθέτει ευλυγισία, δύναμη και αντοχή και να έχει καλή φυσική κατάσταση και υγεία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι γνώσεις ανατομίας και ιατρικής, για να προσαρμόζει το πρόγραμμα του στα ενδεχόμενα προβλήματα υγείας των μαθητών του και να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο τραυματισμών κατά τη διάρκεια των μαθημάτων του.
Τέλος θα πρέπει να έχει ιδιαίτερες επικοινωνιακές ικανότητες, να εμπνέει εμπιστοσύνη στους μαθητές του και να αναζωπυρώνει την αρχική αγάπη τους για το αντικείμενο.
Σπουδές:
Η εκπαίδευση δασκάλων γιόγκα παρέχεται από σωματεία, σχολές γιόγκα και εργαστήρια ελευθέρων σπουδών. Η διάρκεια των σπουδών, οι προϋποθέσεις συμμετοχής, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και η πιστοποίηση που προσφέρεται ποικίλλουν ανάλογα με τη σχολή και το σύστημα της γιόγκα το οποίο διδάσκεται.
Συγκεκριμένα, η διάρκεια των σπουδών κυμαίνεται από 1 έως 4 χρόνια, με εξαίρεση την Power Yoga, όπου διεξάγονται σεμινάρια λίγων ωρών για γυμναστές και χορευτές.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει κάποιος δεκτός σε αντίστοιχο πρόγραμμα είναι η εκτεταμένη εμπειρία στην πρακτική της γιόγκα, η οποία προσδιορίζεται με τουλάχιστον 3-4 χρόνια πρακτικής εξάσκησης. Κάποιες σχολές θέτουν επίσης ως προϋπόθεση τη θεωρητική εξοικείωση με τη φιλοσοφία και τις αρχές της γιόγκα, ενώ παράλληλα για να γίνει δεκτός ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να δώσει συνέντευξη.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα όλων των σχολών περιλαμβάνει πρακτική εξάσκηση και λεπτομερειακή ανάλυση των τεχνικών της γιόγκα: στάσεων (Asanas) και αναπνοών (Pranayama), ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις διδάσκονται και τεχνικές διαλογισμού και χαλάρωσης. Επίσης κάποιες σχολές προσφέρουν και θεωρητικά μαθήματα που αφορούν στη φιλοσοφία και στις αρχές της γιόγκα, ενώ παράλληλα μπορεί να υπάρχουν μαθήματα σανσκριτικής ορολογίας, διατροφής, ανατομίας, μεταφοράς ενέργειας, τρόποι υποβοήθησης στην εμβάθυνση των στάσεων και πρακτική εξάσκηση της διδασκαλίας.
Κατά την αποφοίτηση παρέχεται πιστοποιητικό σπουδών. Αν και η κάθε σχολή και το κάθε σύστημα γιόγκα έχει το δικό της σύστημα πιστοποίησης μπορούμε να πούμε γενικά ότι τα χορηγούμενα πιστοποιητικά διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες. α) Βεβαίωση παρακολούθησης σε όσους παρακολούθησαν με επιτυχία το πρόγραμμα, χωρίς την πραγματοποίηση εξετάσεων. β) Πιστοποιητικό Διδακτικής Επάρκειας σε όσους περνούν με επιτυχία της εξετάσεις στο τέλος του διδακτικού κύκλου. γ) Διεθνές αναγνωρισμένο δίπλωμα από τη Διεθνή Ομοσπονδία Δασκάλων Γιόγκα (International Yoga Teacher Association), μετά από εξετάσεις των υποψηφίων σε Ειδική Επιτροπή της Ομοσπονδίας. Ωστόσο κανένα από τα προαναφερόμενα πιστοποιητικά δεν αναγνωρίζεται από το ελληνικό κράτος.
Τομείς Απασχόλησης:
Καθώς το συγκεκριμένο επάγγελμα δεν είναι αναγνωρισμένο στην Ελλάδα, ο δάσκαλος της γιόγκα μπορεί να εργαστεί μόνο στον ιδιωτικό τομέα. Πιο συγκεκριμένα μπορεί να εργαστεί σε Κέντρα/Σωματεία Γιόγκα, Γυμναστήρια, Σχολές Χορού, ΣΠΑ, Κέντρα Εναλλακτικών Θεραπειών, Πολυχώρους Πολιτισμού και Τεχνών ή άλλους συναφείς χώρους. Επίσης, μπορεί να ανοίξει το δικό του χώρο και να εργαστεί ιδιωτικά.
Μέχρι πρόσφατα η γιόγκα ήταν σχεδόν άγνωστη στην Ελλάδα στο ευρύ κοινό. Ωστόσο η ραγδαία εξάπλωση της στο εξωτερικό και ειδικότερα η εισαγωγή της πρακτικής της γιόγκα στα Ελληνικά Γυμναστήρια είχε ως αποτέλεσμα την ανερχόμενη ζήτηση του επαγγέλματος του δασκάλου της γιόγκα.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)