Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι η χρησιμοποίηση των επιστημών της Πληροφορικής και της Τεχνολογίας των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών για την επίλυση προβλημάτων της Βιολογίας και των υπολοίπων Επιστημών Ζωής. Ειδικότερα, ο βιοπληροφορικός ασχολείται με τον υπολογισμό, την αποθήκευση, την ανάλυση, τη γραφική αναπαράσταση, την προσομοίωση/μοντελοποίηση και τελικά τη μετάδοση βιολογικών πληροφοριών με τη βοήθεια της τεχνολογίας.
Αντιμετωπίζει τη βιολογία ως μια πληροφορική επιστήμη με την έννοια ότι η βάση της βιολογίας (το γονιδίωμα) χρησιμοποιεί ψηφιακή γλώσσα, τα στοιχεία του γενετικού κώδικα υπόκεινται σε ρυθμιστικό δίκτυο πρωτεϊνών και το όλο σύστημα έκφρασης της βιολογικής πληροφορίας είναι ταυτόχρονα πολύπλοκο και ιεραρχικό.
Στην προσπάθειά του να συλλάβει και να ολοκληρώσει τα διάφορα επίπεδα βιολογικών πληροφοριών αναπτύσσει λογισμικά εργαλεία ανάλυσης και διαχείρισης δεδομένων, οργανώνει και διασυνδέει βάσεις βιολογικών δεδομένων (αλληλουχιών DNA, αμινοξικών αλληλουχιών, στερεοδιατάξεων πρωτεϊνών, δεδομένων λειτουργικής γονιδιωματικής, οικογενειών πρωτεϊνών κ.λπ.), και δημιουργεί μοντέλα προσομοίωσης βιολογικών συστημάτων, όπως των λειτουργιών του κυττάρου, των ιστών, των οργάνων κ.α.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενασχόληση με το μοριακό σχεδιασμό βιοδραστικών ενώσεων και το συσχετισμό του γενετικού υπόβαθρου με την ανταπόκριση σε θεραπεία (φαρμακογενομική), με στόχο την αντιμετώπιση διάφορων μολυσματικών ασθενειών μέσα από μακρόχρονες βιολογικές έρευνες. Επιπλέον, αντιμετωπίζει την πληθώρα και την ετερογένεια των προβλημάτων των επιστημών ζωής και προσφέρει δυναμική ανάδραση ανάμεσα στην επίλυσή τους και την παραπέρα ανάπτυξη νέων μεθόδων προσπέλασής τους (γενετικοί αλγόριθμοι, νευρωνικοί υπολογιστές, κλπ.) με κέρδη για τη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα και την προσφορά υπηρεσιών υγείας.
Συνθήκες Εργασίας:
Εργάζεται σε εργαστήριο με κατάλληλα επιστημονικά όργανα και ηλεκτρονικούς υπολογιστές για την αξιολόγηση και την καταγραφή βιολογικών στοιχείων, τη σύγκριση δεδομένων, την οργάνωση και τη διαχείριση βάσεων δεδομένων, και την τελική εξόρυξη πολύτιμης πληροφορίας. Η δουλειά του είναι ιδιαίτερα απαιτητική και επίπονη, ενώ οι υπερωρίες αποτελούν συχνό φαινόμενο ιδιαίτερα σε περιόδους εκπόνησης ερευνητικών προγραμμάτων.
Οφείλει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και ασφάλειας και να ξεκουράζει τα μάτια και το σώμα του όταν βρίσκεται πολλές ώρες μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και επεξεργάζεται πολύπλοκα βιολογικά δεδομένα. Συχνά χρειάζεται να μετακινείται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ώστε να λαμβάνει μέρος σε επιστημονικά συνέδρια και επιμορφωτικά σεμινάρια και να παρακολουθήσει τις εξελίξεις και την προαγωγή της γνώσης στον τομέα των επαγγελματικών του ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Απαιτείται άρτια επαγγελματική κατάρτιση, μεθοδικότητα και οργανωτικότητα. Επίσης, χρειάζεται να συνδυάζει γνώσεις από διάφορα γνωστικά αντικείμενα (Μοριακή Βιολογία, Βιοχημεία, Γενετική, Φαρμακευτική, Τεχνολογίες Πληροφορικής, Μαθηματικά, Φυσική, Οργανική Χημεία κ.λπ.), με κοινό παρονομαστή τη χρήση μαθηματικών μεθόδων και υπολογιστικών τεχνικών για την περιγραφή και ανάλυση Βιολογικών Συστημάτων.
Απαιτείται, ακόμη, να γνωρίζει γλώσσες προγραμματισμού (BIOJAVA κ.ά.) και εργαλεία λογισμικού στη Βιοπληροφορική, Στατιστική και Μεθοδολογία Έρευνας, Τεχνικές Ευφυών Συστημάτων, Αρχιτεκτονική Εφαρμογών Διαδικτύου, και κυρίως οφείλει να τηρεί τον κώδικα δεοντολογίας και την ηθική στην επιστημονική έρευνα. Τέλος, η γνώση ξένων γλωσσών είναι απαραίτητη για τη δουλειά του.
Σπουδές:
Βασικές Σπουδές σε προπτυχιακό επίπεδο παρέχονται στα τμήματα Βιολογίας, Ιατρικής, Φαρμακευτικής, Φυσικής και των υπόλοιπων επιστημών Υγείας των πανεπιστημίων της χώρας και του εξωτερικού.
Επίσης Σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο παρέχονται σε Διατμηματικά Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Πληροφορική Επιστημών Ζωής.
Τομείς Απασχόλησης και Προοπτικές Αγοράς Εργασίας:
Μπορεί να εργαστεί ως βιοπληροφορικός σε εργαστήρια πανεπιστημίων, σε ερευνητικά ινστιτούτα (π.χ. Ινστιτούτο Έρευνας και Τεχνολογίας Ελλάδας), σε εταιρείες επιστημονικών μελετών, σε βιομηχανίες παραγωγής τροφίμων και φαρμακευτικών προϊόντων, αλλά και ως ελεύθερος επαγγελματίας. Επιπλέον, μπορεί να εργαστεί στα ΜΜΕ ή σε εκδοτικούς οίκους ως εξειδικευμένος επιστημονικός συνεργάτης και να ασχοληθεί με την αρθρογραφία σε επιστημονικά περιοδικά.
Ακόμη, μπορεί να απασχοληθεί και ως εκπαιδευτικός στη μέση ή ανώτατη εκπαίδευση, μετά από παρακολούθηση παιδαγωγικών μαθημάτων. Ο κλάδος της Βιοπληροφορικής θεωρείται σήμερα παγκόσμια ένας από τους πλέον αναπτυσσόμενους κλάδους, ενώ ήδη έχει επιδείξει σημαντικά επιτεύγματα και έχει συγκεντρώσει ιδιαίτερα σημαντικές επενδύσεις. Παρά τη σχετικά πρόσφατη και υβριδική της προέλευση και την ποικιλομορφία του περιεχομένου της, η Βιοπληροφορική είναι ήδη ανεξάρτητος επιστημονικός κλάδος εξίσου σημαντικός με την πειραματική βιολογία.
Επομένως, ένας βιοπληροφορικός έχει δυνατότητες απασχόλησης είτε στον ακαδημαϊκό – ερευνητικό τομέα είτε σε εφαρμοσμένο επίπεδο, στο πεδίο του ευρύτερου βιομηχανικού κλάδου (Βιοτεχνολογία, Φαρμακογονιδιωματική, Μοριακή Ιατρική, κ.λπ.), και στα θέματα σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)