Ταυτότητα της Έρευνας: Το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ παρουσιάζει τη νέα πανελλαδική έρευνα «Νέοι και Εργασία 2025», που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την εταιρεία ALCO. Η έρευνα εξετάζει τη στάση της Generation Z απέναντι στην εργασία, την εκπαίδευση και το μέλλον, αποκαλύπτοντας μια γενιά μορφωμένη αλλά επισφαλή, με χαμηλούς μισθούς, περιορισμένες προοπτικές και υψηλά επίπεδα άγχους. Παρά τη δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς, οι νέοι δείχνουν διάθεση συλλογικής δράσης και αναζητούν εργασία με νόημα, δημιουργικότητα και ισορροπία ζωής. Η μελέτη αναδεικνύει την ανάγκη για σταθερότητα, δίκαιες αμοιβές, ενίσχυση της ψυχικής υγείας και ουσιαστικές πολιτικές συγκράτησης του νέου ανθρώπινου δυναμικού.
Η έρευνα είναι διαθέσιμη στο επίσημο site του Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ: εδώ
.
.
Όχι απλώς καριέρα, αλλά προοπτική, αξιοπρέπεια και ουσιαστική συμμετοχή
Τα σημερινά δεδομένα της ελληνικής αγοράς εργασίας δείχνουν μια παράδοξη πραγματικότητα. Οι βασικοί δείκτες μπορεί να παρουσιάζουν βελτίωση και η ανεργία να κινείται σε χαμηλότερα επίπεδα, όμως η καθημερινότητα των νέων ανθρώπων δεν έχει αντιστοίχως μεταμορφωθεί. Πίσω από τους αριθμούς, η εικόνα παραμένει δύσκολη: χαμηλοί μισθοί, περιορισμένες ευκαιρίες εξέλιξης, εργασιακή ανασφάλεια και συνθήκες που συχνά δεν ανταποκρίνονται στη δυναμική και τις ανάγκες μιας γενιάς που διαθέτει περισσότερες γνώσεις και δεξιότητες από οποιαδήποτε άλλη.
Την ίδια στιγμή, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας εξακολουθεί να στηρίζεται υπερβολικά σε κλάδους χαμηλής προστιθέμενης αξίας και εποχικής απασχόλησης, χωρίς επαρκείς επενδύσεις στην καινοτομία, στη γνώση, στην τεχνολογία και στη δημιουργία θέσεων εργασίας που να αξιοποιούν ουσιαστικά τις δεξιότητες των νέων. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά που δεν μπορεί να συγκρατήσει το ανθρώπινο δυναμικό της και που ωθεί χιλιάδες νέους είτε στη στασιμότητα είτε στη μετανάστευση.
Όμως το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη ικανότητας ή θέλησης από τη νέα γενιά. Αντίθετα, οι νέοι άνθρωποι δείχνουν καθημερινά ότι μπορούν να ανταποκριθούν σε κάθε τεχνολογική ή κοινωνική πρόκληση. Το πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι το θεσμικό και εργασιακό περιβάλλον συχνά δεν σέβεται τις αξίες τους: την ανάγκη για ποιότητα ζωής, για χρόνο, για δικαιοσύνη, για συμμετοχή, για ασφάλεια και δημιουργικότητα.
Όταν η εργασία αντιμετωπίζεται ως απλό εισόδημα και όχι ως πεδίο αυτοπραγμάτωσης, όταν η ευελιξία μεταφράζεται σε εργασιακή αβεβαιότητα, όταν οι συλλογικές συμφωνίες υποβαθμίζονται και όταν οι νέοι δεν βλέπουν μια πραγματική προοπτική εξέλιξης, τότε το σύστημα χάνει την εμπιστοσύνη τους. Και χωρίς εμπιστοσύνη, κανένα παραγωγικό μοντέλο δεν μπορεί να σταθεί.
Γι’ αυτό η χώρα χρειάζεται μια νέα κοινωνική συμφωνία για την εργασία, μια συμφωνία που να βασίζεται στις αξίες της νέας γενιάς – και όχι να προσπαθεί να προσαρμόσει τη νέα γενιά σε παρωχημένα σχήματα. Χρειαζόμαστε ένα πλαίσιο που να επενδύει σε θέσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας, σε αποτελεσματικές πολιτικές στέγασης, σε αξιοπρεπείς αμοιβές, σε πραγματική προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά και σε δομές που ενισχύουν τον κοινωνικό διάλογο και τη συλλογική ενδυνάμωση.
Η Γενιά Ζ, και συνολικά η νέα γενιά εργαζομένων, δεν ζητά απλώς δουλειά. Ζητά νόημα, αξιοπρέπεια, δημιουργία, ένα περιβάλλον συμβατό με τις αξίες της: οικολογική συνείδηση, δημοκρατία, δικαιοσύνη, ισότητα, συμμετοχή. Δεν αποδέχεται την εξάντληση και τη στασιμότητα· επιλέγει τη συνεργασία, την καινοτομία και την ποιότητα ζωής. Αν το εργασιακό σύστημα μπορέσει να ενσωματώσει αυτές τις αξίες, τότε μπορεί να γίνει ο κινητήρας ενός νέου παραγωγικού και κοινωνικού μοντέλου που θα κρατήσει τους νέους στη χώρα και θα τους δώσει χώρο να δημιουργήσουν.
Αλλιώς, η απογοήτευση, η αποξένωση και η φυγή θα συνεχίσουν να αποτελούν την εύκολη επιλογή για χιλιάδες νέους ανθρώπους που νιώθουν ότι δεν τους αγγίζει το σημερινό πλαίσιο.
Η Ελλάδα έχει ανάγκη τη νέα γενιά. Και η νέα γενιά έχει ανάγκη μια εργασία που να είναι χώρος δημιουργίας και προοπτικής, όχι επιβίωσης. Μπορούμε να το πετύχουμε – αν αποφασίσουμε να χτίσουμε ένα εργασιακό σύστημα που δεν περιορίζει, αλλά απελευθερώνει τις δυνατότητες των ανθρώπων που αποτελούν το μέλλον αυτής της χώρας.
.
Ακολουθούν συνοπτικά τα Στατιστικά στοιχεία της έρευνας.
Η νέα μεγάλη έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ για εργαζομένους έως 29 ετών αποτυπώνει μια γενιά που βρίσκεται σε σύγκρουση:
ψηφιακά ικανή, με υψηλές αξίες και διάθεση μάθησης, αλλά παγιδευμένη σε χαμηλούς μισθούς, εργασιακό στρες και περιορισμένες προοπτικές.
- Οικονομική Κατάσταση: 62% των νέων δηλώνουν οικονομική δυσκολία
Οι νέοι εργαζόμενοι δηλώνουν ότι η οικονομική τους κατάσταση είναι σε χαμηλό επίπεδο (54%), ενώ η δυσκολία κάλυψης βασικών αναγκών φτάνει το 62%.
Ένα μεγάλο ποσοστό συνεχίζει να βασίζεται στη στήριξη της οικογένειας, αναβάλλοντας την οικονομική ανεξαρτησία.
.
- Σπουδές και Εργασία: Μόλις 54% θεωρούν ότι οι σπουδές τούς προετοίμασαν για την αγορά εργασίας
Η αντιστοίχιση σπουδών–εργασίας είναι χαμηλή (περίπου 54%).
Το ποσοστό ικανοποίησης από την ποιότητα εκπαίδευσης είναι μέτριο (60%).
Οι περισσότεροι νέοι αισθάνονται ότι «μαθαίνουν στην πράξη» και όχι μέσω σπουδών.
.
- Επαγγελματικές Προοπτικές: Μόνο 40% αισιόδοξοι για το μέλλον τους στην Ελλάδα
Τα ευρήματα είναι ανησυχητικά:
40% ικανοποίηση από τις επαγγελματικές προοπτικές στην Ελλάδα.
64% δηλώνουν πως θα τους ενδιέφερε να μεταναστεύσουν για καλύτερη εργασία.
Παράλληλα, οι νέοι δείχνουν μέτρια αυτοπεποίθηση για το επαγγελματικό τους μέλλον (60%).
.
- Ψηφιακές Δεξιότητες: 78% νιώθουν επαρκείς – μόνο 56% έχουν επίσημη κατάρτιση
Η γενιά 20–29 εμφανίζεται έντονα ψηφιακή:
78% δηλώνουν ότι έχουν πολύ καλές ψηφιακές δεξιότητες.
Μόνο 56% έχουν λάβει επίσημη, συστηματική κατάρτιση.
Η διάθεση για συνεχή μάθηση είναι εξαιρετικά υψηλή (90%).
.
- Ψυχική Υγεία & Εργασιακή Πίεση: 72% βιώνουν άγχος, 78% εξουθένωση
Τα στοιχεία είναι από τα πιο ανησυχητικά της έρευνας:
72% δηλώνουν συχνό εργασιακό στρες.
78% αναφέρουν σημάδια επαγγελματικής εξουθένωσης.
90% λένε ότι η εργασία επηρεάζει αρνητικά τον ύπνο και την ψυχική τους υγεία.
Η ισορροπία εργασίας–ζωής βαθμολογείται χαμηλά, στο 54%.
.
- Εργασιακά Δικαιώματα, Συνδικαλισμός & Διακρίσεις
Τα ευρήματα δείχνουν μια «σιωπηλή» γενιά που ξέρει τα δικαιώματά της, αλλά σπάνια έχει υποστήριξη:
74% δηλώνουν μέτρια γνώση εργασιακών δικαιωμάτων.
Μόνο 58% αναφέρουν παρουσία συνδικαλιστικού φορέα στον χώρο εργασίας.
66% έχουν βιώσει ή παρατηρήσει κάποια μορφή διάκρισης.
76% θα δέχονταν άτυπη εργασία «αν δεν υπήρχε άλλη επιλογή».
.
- Αξίες των Νέων: Η εργασία πρέπει να έχει νόημα (82%)
Οι νέοι αξιολογούν την εργασία όχι μόνο ως οικονομική ανάγκη, αλλά και ως αξιακή επιλογή:
82% θέλουν δουλειά με νόημα και κοινωνική αξία.
82% προτιμούν εταιρείες με κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη.
84% θα παραιτούνταν από δουλειά που βλάπτει την ψυχική τους υγεία.
.
- Συλλογική Δράση & Εμπιστοσύνη στους Θεσμούς
80% θα συμμετείχαν σε απεργία για δίκαιο αίτημα.
80% πιστεύουν ότι η συλλογική δράση μπορεί να αλλάξει τις εργασιακές συνθήκες.
Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς προστασίας εργαζομένων είναι όμως πολύ χαμηλή (44%).
.
- Προσωπική Ζωή & Μέλλον: Μόνο 44% βλέπουν οικογένεια στο άμεσο μέλλον
Η οικονομική αστάθεια επηρεάζει άμεσα τη ζωή των νέων:
Μόλις 44% θεωρούν ρεαλιστικό να δημιουργήσουν οικογένεια.
84% πιστεύουν ότι η γενιά των γονιών τους ζούσε σε πολύ καλύτερες συνθήκες.
Η συνολική αισιοδοξία για το μέλλον παραμένει χαμηλή–μέτρια (60%).
.
Συμπεράσματα
Η έρευνα του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ σκιαγραφεί μια γενιά που:
✔ διαθέτει δεξιότητες,
✔ θέλει να εξελιχθεί,
✔ αναζητά νόημα στην εργασία,
✔ στηρίζει την ψυχική της υγεία,
✔ έχει ψηφιακή αυτοπεποίθηση,
αλλά ταυτόχρονα:
✔ εργάζεται σε καθεστώς αβεβαιότητας,
✔ νιώθει οικονομική πίεση,
✔ βιώνει έντονο στρες,
✔ δεν βλέπει σταθερές προοπτικές,
✔ εξετάζει σοβαρά τη φυγή στο εξωτερικό.
Η εικόνα αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για:
✔ καλύτερες πολιτικές δεξιοτήτων,
✔ αξιοπρεπείς μισθούς,
✔ ενίσχυση ψυχικής υγείας,
✔ πιο δίκαιες και σταθερές εργασιακές σχέσεις.
.
.
.