Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι η συστηματική μελέτη και υλοποίηση επιστημονικών ψυχολογικών ερευνών αναφορικά με τις γνωστικές λειτουργίες του ανθρώπου και τους ποικίλους παράγοντες που επηρεάζουν τη γνώση.
Ειδικότερα, ερευνά τις λειτουργίες της αντίληψης και τον τρόπο με τον οποίο αποκωδικοποιούνται, ερμηνεύονται και κατανοούνται οι πληροφορίες που προσλαμβάνονται διαμέσου των αισθήσεων, ώστε να αποκτούν νόημα για τον άνθρωπο. Ακόμη, εξετάζει διάφορες θεωρίες αναφορικά με τη λειτουργία της προσοχής και τους παράγοντες που επηρεάζουν τη συγκέντρωση ή τη διάσπαση της προσοχής δρώντας καθοριστικά στον αντιληπτικό κύκλο και την ικανότητα ενεργητικής πρόσληψης πληροφοριών.
Επίσης, δείχνει ενδιαφέρον για τη μελέτη της σκέψης και των νοητικών ικανοτήτων που αφορούν στη λύση προβλημάτων, τις μορφές νοητικής αναπαράστασης πληροφοριών, το σχηματισμό εννοιών και τους γνωστικούς χάρτες που δημιουργεί ο άνθρωπος για την αποθήκευση των πληροφοριών με τη μορφή σημάτων στη μνήμη του.
Επιπλέον, ασχολείται με τη διερεύνηση διαφόρων μορφών μνήμης, όπως η ανάκληση, η αναγνώριση, η ανακατασκευή και η επαναμάθηση, και δημιουργεί θεωρίες για την κωδικοποίηση, την αποθήκευση και την ανάκληση πληροφοριών σε σχέση με τις λειτουργίες της βραχύχρονης και της μακρόχρονης μνήμης, αλλά και των ποικίλων διαστάσεων του φαινομένου της λήθης λόγω βλάβης του εγκεφάλου ή ασθένειας.
Στα επαγγελματικά του ενδιαφέροντα εντάσσονται και ο συσχετισμός της γλώσσας με τη σκέψη και η μελέτη φαινομένων, όπως οι αφηρημένες ιδέες, η λεκτική στέρηση, η συναισθηματική γλώσσα κ.ά. Έχοντας, λοιπόν, εμβαθύνει και διερευνήσει με πειραματικές μεθόδους αρκετές διαστάσεις των γνωστικών λειτουργιών της αντίληψης, της προσοχής, της σκέψης, της μνήμης και της γλώσσας, προσπαθεί να διατυπώσει ασφαλή συμπεράσματα για τον τρόπο με τον οποίο κατανοεί ο άνθρωπος τον κόσμο γύρω του, αλλά και να εντοπίσει τους παράγοντες που μπλοκάρουν την ομαλή γνωστική ανάπτυξη σε διάφορα εξελικτικά στάδια της ζωής του.
Έτσι, ασχολείται με διάφορες διαστάσεις και αντικείμενα της γνωστικής ψυχολογίας, όπως τα κίνητρα μάθησης, η δυσλεξία και η λειτουργία της ανάγνωσης, η τροποποίηση της συμπεριφοράς μέσω της μάθησης, οι θεωρίες για τη λήψη αποφάσεων, η γνωστική αποκατάσταση νευροψυχολογικών διαταραχών, η σύνδεση της νοημοσύνης με τη νοητική υστέρηση, η ψυχογλωσσολογία, η τεχνητή νοημοσύνη κ.ά.
Συνθήκες Εργασίας:
Οι συνθήκες εργασίας του ποικίλλουν και σχετίζονται άμεσα με το φορέα απασχόλησής του. Είναι δυνατόν να εργάζεται μόνος του, αλλά συνήθως συνεργάζεται με άλλους επιστήμονες του χώρου για την υλοποίηση μακροχρόνιων ερευνών. Όταν εργάζεται σε ερευνητικό φορέα ή διατηρεί δικό του γραφείο, είναι δυνατό να καθορίζει ο ίδιος το ωράριό του.
Όταν απασχολείται σε ιδρύματα, κλινικές και νοσοκομεία, συνήθως αντιμετωπίζει φόρτο εργασίας, ενώ είναι συχνές και οι υπερωρίες. Πολλές φορές χρειάζεται να μετακινείται στο εξωτερικό προκειμένου να συμμετέχει σε συνέδρια και να ενημερώνεται για τα αποτελέσματα σύγχρονων ερευνών στο αντικείμενο των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Aπαιτoούνται άρτια επαγγελματική κατάρτιση αναφορικά με τις θεωρίες της γνωστικής ανάπτυξης και τις νοητικές δυσλειτουργίες που μπορεί να παρουσιάσει ο άνθρωπος σε διάφορες φάσεις της ζωής του, σεβασμός στη διαφορετικότητα, κατανόηση και ήθος.
Επίσης, πρέπει να διαθέτει ενδιαφέρον για την έρευνα, υψηλό αίσθημα ευθύνης, συνέπεια, υπομονή και επιμονή, παρατηρητικότητα, συνθετική ικανότητα, αναλυτική και κριτική σκέψη, δημιουργικότητα, μεθοδικότητα και υπευθυνότητα. Οφείλει να εμπνέει εμπιστοσύνη και να είναι ευγενικός, πρόθυμος, διακριτικός και εχέμυθος.
Βασικές προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος αποτελούν επίσης οι επικοινωνιακές δεξιότητες και η δυνατότητα για συχνές μετακινήσεις για τη διεξαγωγή των ερευνών του. Τέλος, η τήρηση του κώδικα δεοντολογίας, η γνώση χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και η συνεχής ενημέρωση για τις εξελίξεις στον τομέα του θεωρούνται απαραίτητα στοιχεία για την άσκηση του επαγγέλματος.
Σπουδές:
Σπουδές Ψυχολογίας μπορούν να γίνουν στα τμήματα Ψυχολογίας των Πανεπιστημίων. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο παρέχονται στο Τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ., το οποίο οργανώνει και λειτουργεί Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Γνωστική Ψυχολογία και Νευροψυχολογία.
Τομείς Απασχόλησης:
Μπορεί να απασχοληθεί σε κέντρα κοινωνικών ερευνών, σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, σε ερευνητικά ινστιτούτα του εσωτερικού και του εξωτερικού, σε κέντρα ψυχικής υγείας, σε ψυχιατρικά νοσοκομεία, σε Ιδρύματα Κοινωνικής Πρόνοιας, σε διαγνωστικά – συμβουλευτικά κέντρα, στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση, ή ως ελεύθερος επαγγελματίας.
Να σημειωθεί ότι, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενασχόληση με τη γνωστική νευροψυχολογία και τη συστηματική μελέτη του γνωστικού συστήματος μέσα από περιπτώσεις ασθενών με εγκεφαλικές διαταραχές.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)