Ψαράς

Περιγραφή Επαγγέλματος:
Ο επαγγελματίας ψαράς ασχολείται με την αλιεία και την πώληση ψαριών, μαλακίων ή οστρακοειδών, χρησιμοποιώντας τη βάρκα του ή το ειδικά εξοπλισμένο σκάφος του και διάφορα αλιευτικά σύνεργα (δίχτυα, γρίπο, γρι-γρι, αφρόδικτα, κ.λπ). Το ψάρεμα των ψαριών, μαλακίων ή οστρακοειδών, αποτελεί μία επαγγελματική ή ερασιτεχνική δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα σε νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές, σε λίμνες και σε ποτάμια, ενώ για ορισμένα είδη ψαρέματος συγκροτούνται οργανωμένες και πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις, για το ψάρεμα τόνου ή αστακού.

Πιο συγκεκριμένα, ο ψαράς ρίχνει στη θάλασσα τα δίχτυα του, με τέτοιο τρόπο ώστε να μη μπερδευτούν, ενώ πριν ξημερώσει τα μαζεύει με τα χέρια του, εάν πρόκειται για ερασιτέχνη, ή με μηχανήματα συλλογής, (βίντσια) των αλιευτικών εργαλείων, εάν πρόκειται για επαγγελματία ψαρά, κάνει τη διαλογή των ψαριών ανάλογα με το είδος τους και επιστρέφει στη στεριά, όπου πουλάει το εμπόρευμά του.

Το ψάρεμα σε ψαρότοπους εκτός Ελλάδας, π.χ Μεσόγειος Θάλασσα, Ατλαντικός Ωκεανός και γενικότερα σε ανοιχτές θάλασσες με μεγάλα αλιευτικά σκάφη, προϋποθέτει κατάλληλες προετοιμασίες για πολυήμερο ταξίδι. Έτσι λοιπόν, ο επαγγελματίας ψαράς φροντίζει για τον εφοδιασμό του πλοίου με προμήθειες τροφίμων και καυσίμων και την επιθεώρηση των διχτυών και του σκάφους για να διαπιστώσει την καλή τους κατάσταση, εντοπίζει τον καλό ψαρότοπο ή τον πάγκο διά μέσου Ναυτικού Χάρτη ή με ειδικό ηχοβολιστικό μηχάνημα (Sonar) εντοπισμού κοπαδιού των ψαριών, απλώνει τα δίχτυα και την κατάλληλη στιγμή ο επικεφαλής δίνει εντολή για το μάζεμά τους.

Η ποσότητα των αλιευμάτων διαχωρίζεται σε είδη που καταψύχονται σε ειδικά ψυγεία επάνω στο πλοίο. Αρκετές φορές πρέπει, πριν την κατάψυξη, να γίνει ειδική επεξεργασία, όπως η αφαίρεση των εντοσθίων ή το κόψιμο του κεφαλιού, ενώ η εργασία αυτή πρέπει να γίνει γρήγορα από το πλήρωμα, γιατί τα ψάρια είναι πολύ ευπαθή. Στο ψάρεμα χρησιμοποιούνται διάφορα αλιευτικά σύνεργα, όπως δίχτυα για βάρκες ή μηχανότρατες, παραγάδια, καμάκια, απόχες, ψαροντούφεκα, καλάθια, πετονιές με αγκίστρια, λάμπες ασετυλίνης και άλλα.

Συνθήκες Εργασίας:
Ο επαγγελματίας ψαράς αντιμετωπίζει τους κινδύνους που ενέχει το υγρό στοιχείο και τις ιδιαίτερα κακές ή άστατες καιρικές συνθήκες, με το κρύο, την υγρασία και τον ήλιο να ταλαιπωρούν συχνά τους ψαράδες.

Ανάλογα με το είδος του ψαρέματος, οι συνθήκες εργασίας είναι μεταβλητές, εξαρτώμενες πάντα από το είδος του αλιεύματος, όπως για παράδειγμα, το ψάρεμα γαρίδας ή τόνου ή ακόμα και η αλιεία σφουγγαριών, γίνεται στην ανοιχτή θάλασσα και το πλήρωμα απουσιάζει για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα από το σπίτι του. Στις περισσότερες περιπτώσεις το ψάρεμα γίνεται κατά τις νυχτερινές ώρες, με επιστροφή τα ξημερώματα.

Ανεξάρτητα από τον τρόπο ψαρέματος, πολλές φορές απαιτείται σωματική δύναμη για την ανέλκυση των διχτυών, το καμάκιασμα των ψαριών ή τη διαλογή τους. Ακόμη, τις περισσότερες φορές ο ψαράς πρέπει να ανέχεται τη δυσοσμία που προέρχεται από τα ψάρια και γίνεται εντονότερη, όταν η επεξεργασία τους γίνεται επάνω στο πλοίο.

Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Η αγάπη και ο σεβασμός προς τη θάλασσα και τη φύση, η γνώση των μυστικών και του πλούτου της θάλασσας, οι γνώσεις πλοήγησης, η επιδεξιότητα στο χειρισμό των αλιευτικών σκαφών, των ειδικών εργαλείων και των μηχανημάτων αλιείας, η χειρωνακτική επιδεξιότητα και η αντοχή στις δύσκολες συνθήκες και τη σκληρή δουλειά, αποτελούν ιδιαίτερα προσωπικά χαρακτηριστικά εκείνου που θέλει να ασχοληθεί με αυτό το επάγγελμα.

Επίσης, η πατροπαράδοτη εμπειρία είναι χρήσιμη, ώστε να γνωρίζει κάποιος τον κατάλληλο τρόπο, το χρόνο και το χώρο αλιείας κάθε είδους ψαριού, ενώ η ικανότητα αντίληψης χώρου για την επιλογή της κατάλληλης περιοχής, θεωρείται σημαντικό προσόν για την άσκηση του επαγγέλματος.

Σπουδές:
Το επάγγελμα του ψαρά, δεν απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις και συνήθως οι ψαράδες μαθαίνουν με το σύστημα της μαθητείας κοντά σε έμπειρο επαγγελματία.

Τομείς Απασχόλησης :
Ο επαγγελματίας ψαράς μπορεί να απασχοληθεί ως μέλος πληρώματος αλιευτικού σκάφους, ως καπετάνιος αλιευτικού αυτοαπασχολούμενος, εφόσον βέβαια το αλιευτικό είναι ιδιόκτητο, ενώ αρκετές φορές εμπορεύεται ο ίδιος τα αλιεύματα.

(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)