Περιγραφή Επαγγέλματος:
Ο τεχνίτης ξυλογλυπτικής σκαλίζει σε ξύλινες επιφάνειες, σε ξύλινα έπιπλα καθώς και σε διάφορα ξύλινα αντικείμενα ανάγλυφες διακοσμητικές παραστάσεις χρησιμοποιώντας παραδοσιακά εργαλεία και μεθόδους, καθώς και σύγχρονων μηχανών σκαλίσματος και αντιγραφής, αποτελεί το κύριο αντικείμενο της εργασίας του.
Πιο συγκεκριμένα, ο Τεχνίτης Ξυλογλυπτικής ασχολείται με το σχεδιασμό, τη λάξευση, το σκάλισμα και την επεξεργασία του ακατέργαστου ξύλου (καρυδιά, οξιά, ασπρόξυλο, κυπαρίσσι, μουριά, πυξάρι, κέδρος, αγριελιά κ.ά.) για την κατασκευή διαφόρων ειδών προϊόντων (έπιπλα, τραπέζια, τέμπλα εκκλησιών, εικονοστάσια, άμβωνες, μανουάλια, αναλόγια, δεσποτικοί θρόνοι, ακρόπρωρα πλοίων, προτομές, ξύλινα γλυπτά, γκλίτσες, πίνακες, μπιζού, ολόγλυφα κ.ά.) που χρησιμοποιούνται για διακοσμητικές και άλλες ανάγκες.
Η πιο απλούστερη τεχνική σκαλίσματος του ξύλου είναι η “εσώγλυφη ή χαρακτή”, όπου το σχέδιο αποδίδεται με άβαθες χαρακιές πάνω στην επίπεδη επιφάνεια του ξύλου. Για να μπορέσει, όμως, ο συγκεκριμένος επαγγελματίας να δημιουργήσει ένα ανάγλυφο ή να σκάψει το σχέδιό του μέσα στο ξύλο χρειάζεται να χρησιμοποιήσει ειδικά εργαλεία, όπως λαξευτές, πλάνες, τρίφτες, φρέζες, σβούρες, ροκάνια, γυαλόχαρτο, πριόνια, μηχανήματα επεξεργασίας ξύλου κ.ά.
Η ξυλογλυπτική ανήκει στην τέχνη της γλυπτικής, η οποία με ποικίλες τεχνοτροπίες μπορεί να εκφραστεί σε διάφορες μορφές πάνω στο ξύλο. Τα βασικά σημεία που προσεγγίζει κάθε φορά ο τεχνίτης ξυλογλυπτικής για το ξυλόγλυπτο δημιούργημά του είναι οι φόρμες για το σχέδιο, τα είδη ξύλων που μπορούν να δουλευτούν, τα εργαλεία και το ακόνισμά τους, και το βερνίκωμα του ξύλου.
Στην Νεότερη Ιστορία της Ελλάδας και συγκεκριμένα το 17ο και 18ο αιώνα, η ξυλογλυπτική έκανε έντονη την παρουσία της παράλληλα με την ανάπτυξη της Αρχιτεκτονικής και της Παραδοσιακής Τέχνης, με τεχνίτες από την Ήπειρο, οι οποίοι φιλοτέχνησαν τα περισσότερα ξυλόγλυπτα στη Ελλάδα. Από τα μέσα του 18ου αιώνα η ξυλογλυπτική γίνεται πιο περίτεχνη και πιο αρμονική προσθέτοντας στοιχεία από τη δυτική κουλτούρα, αλλά όχι μόνο ως οργανικό και διακοσμητικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής, αλλά και ως αυτόνομη τέχνη.
Οι πιο φημισμένες περιοχές με ξυλογλυπτική παράδοση είναι της Ηπείρου, της Μακεδονίας, τα νησιά του Αιγαίου και ιδιαίτερα τα Δωδεκάνησα και η Κρήτη. Η ξυλογλυπτική μπορεί να διαιρεθεί σε τέσσερις κυρίως κατηγορίες: την Ποιμενική, η οποία αναπαριστά φιγούρες της υπαίθρου, την Αστική η οποία επικεντρώνεται στη διακόσμηση επίπλων, την Εκκλησιαστική που αφορά τα βυζαντινά σχέδια και την Νησιώτικη που αφορά κυρίως κορνίζες, καθίσματα, κασέλες και πίνακες.
Συνθήκες Εργασίας:
Ο τεχνίτης ξυλογλυπτικής εργάζεται κυρίως στο εργαστήριό του, όπου υπάρχει αρκετός θόρυβος, σκόνη, πριονίδια από τα ξύλα που χρησιμοποιεί. Δουλεύει συνήθως μόνος του και η εργασία του είναι χειρωνακτική και καλλιτεχνική ταυτόχρονα. Η σωματική κόπωση κα το άγχος χαρακτηρίζει τη δουλειά του, παράλληλα όμως υπάρχει και η ικανοποίηση της δημιουργίας μετά την ολοκλήρωση του έργου του.
Δεν έχει συγκεκριμένο ωράριο εργασίας και εργάζεται με οδηγό την έμπνευση και τη διάθεσή του. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στον χειρισμό των εργαλείων που χρησιμοποιεί για να αποφεύγονται ατυχήματα. Επειδή η τέχνη της ξυλογλυπτικής είναι μια ιδιαίτερα λεπτή εργασία, ο συγκεκριμένος ειδικός είναι υποχρεωμένος να εργάζεται είτε γονατιστός (ή σκυμμένος) στο αντικείμενο της δημιουργίας του, είτε συνεχώς όρθιος, γεγονός που καταντά τη δουλειά του αρκετά κουραστική και επίπονη.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Ο τεχνίτης ξυλογλυπτικής απαιτείται να έχει ταλέντο, δημιουργική φαντασία, καλαισθησία, υπολογιστική ικανότητα και επιδεξιότητα στη χρήση των ειδικών εργαλείων που χρησιμοποιεί. Πρέπει να διαθέτει υπομονή, επιμονή, παρατηρητικότητα και να εργάζεται με ιδιαίτερη ακρίβεια, προσοχή και μεθοδικότητα.
Απαιτείται, ακόμη, επινοητικότητα, συνέπεια, ευσυνειδησία, εργατικότητα και ικανότητα αντίληψης των μορφών και των σχημάτων που πρόκειται να δημιουργήσει. Τα κυριότερα σωματικά προσόντα που απαιτούνται για το συγκεκριμένο επάγγελμα είναι η επαρκής φυσική δύναμη, η αντοχή, η ευκινησία και η δεξιοτεχνία στις κινήσεις των χεριών και των δακτύλων.
Τέλος, οι καλές σχέσεις με τους πελάτες, ο δυναμισμός και οι επικοινωνιακές δεξιότητες συμπληρώνουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που θέλει να ασχοληθεί με το επάγγελμα του τεχνίτη ξυλογλυπτικής.
Σπουδές:
Σπουδές στην ειδικότητα του Τεχνίτη Ξυλογλυπτικής προσφέρονται στην ειδικότητα Ξυλογλυπτικής-Διακοσμητικής Επίπλου στην ΕΠΑ.Σ Καλαμπάκας που ανήκει στον Οργανισμό Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης (Ο.Γ.Ε.Ε.Κ.Α.) –«ΔΗΜΗΤΡΑ».
Τομείς Απασχόλησης:
Μπορεί να απασχοληθεί στον ιδιωτικό τομέα ως υπάλληλος σε επιχειρήσεις παραγωγής ξύλινων κατασκευών και επίπλων ή ως ελεύθερος επαγγελματίας ανοίγοντας τη δική του επιχείρηση.
Επειδή πρόκειται για ένα παραδοσιακό επάγγελμα που συνεχώς φθίνει, ο συγκεκριμένος επαγγελματίας μπορεί να ασχοληθεί με τη διακοσμητική ξύλου, καθώς και με την εμπορία προϊόντων ξύλου και επίπλου.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)