Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αποστολή του Συνηγόρου του Παιδιού είναι η προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού. Ως παιδιά ορίζονται τα άτομα που δεν έχουν συμπληρώσει τα δεκαοχτώ (18) τους χρόνια. Στο πλαίσιο της αποστολής του αυτής:
- ερευνά συγκεκριμένες παραβιάσεις δικαιωμάτων των παιδιών από φορείς ή άτομα και προτείνει τρόπους προστασίας τους.
- διαμεσολαβεί ύστερα από αναφορές πολιτών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις παραβίασης δικαιωμάτων του παιδιού, επιδιώκοντας την προστασία και την αποκατάστασή τους. Εφόσον το κρίνει αναγκαίο, σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων, ενεργεί αυτεπάγγελτα.
- αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την παρακολούθηση και προώθηση της εφαρμογής των Διεθνών Συμβάσεων και της λοιπής εθνικής νομοθεσίας για τα δικαιώματα του παιδιού, την ενημέρωση του κοινού, την ανταλλαγή απόψεων με εκπροσώπους φορέων και την εκπόνηση προτάσεων προς την Πολιτεία. Για το σκοπό αυτό, μπορεί να διερευνά πεδία τα οποία κρίνει ιδιαίτερα σημαντικά και να συντάσσει ειδικές εκθέσεις που απευθύνει προς τα αρμόδια υπουργεία.
- προσπαθεί να κάνει γνωστά τα δικαιώματα των παιδιών πρώτα απ’ όλα στα ίδια τα παιδιά. Για το σκοπό αυτό, διαθέτει έντυπο υλικό, ειδική τηλεφωνική γραμμή και δυναμικό χώρο στο Διαδίκτυο.
- αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης γονέων και επαγγελματιών που εργάζονται με το παιδί.
- φροντίζει ώστε τα παιδιά να συμμετέχουν και να ακούγεται η φωνή τους στα θέματα που τα αφορούν
- παρακολουθεί την εφαρμογή των νόμων για τα παιδιά και κάνει προτάσεις προς την Πολιτεία για να λάβει μέτρα προς το συμφέρον τους.
- συναντά τα παιδιά στους χώρους όπου ζουν, εκπαιδεύονται και περνούν την καθημερινότητά τους, συζητά τα προβλήματα που τα απασχολούν και ακούει τις απόψεις και τις προτάσεις τους.
- συνεργάζεται και επικοινωνεί με υπηρεσίες και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) που ασχολούνται με το παιδί, με εκπαιδευτικές κοινότητες κ.α.
- συμμετέχει σε συναφείς επιστημονικές συναντήσεις, συνέδρια, επιτροπές και δίκτυα.
Ο Συνήγορος του Παιδιού, αν και συνεργάζεται με άλλες υπηρεσίες και φορείς που φροντίζουν για την προστασία των παιδιών, όπως για παράδειγμα κοινωνικές υπηρεσίες ή εισαγγελείς που έχουν αναλάβει υποθέσεις επιμέλειας των παιδιών, εντούτοις δεν εμπλέκεται στο έργο τους.
Για την προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού, ο Συνήγορος του Παιδιού μπορεί να ζητάει με ειδικά αιτιολογημένο έγγραφό του από ιδιώτη που κατονομάζεται στην αναφορά, έγγραφα ή άλλα στοιχεία για την υπόθεση. Υποχρεώνεται, όμως, σε αυτή την περίπτωση, να διασφαλίζει τα προσωπικά και επαγγελματικά απόρρητα των ιδιωτών και να μη δημοσιεύει στοιχεία ικανά να καταστήσουν δυνατό τον προσδιορισμό τους.
Σε περίπτωση που ο ιδιώτης αρνείται να παράσχει τα παραπάνω στοιχεία, ο Συνήγορος του Παιδιού μπορεί να ζητήσει, κατά περίπτωση, τη συνδρομή δημόσιας υπηρεσίας, επαγγελματικού συλλόγου ή φορέα, καθώς και της ίδιας της εισαγγελικής αρχής. Ο θεσμός του ’’Συνηγόρου του Παιδιού’’ λειτουργεί ήδη σε 16 από τις 25 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διεθνώς, ο θεσμικός ρόλος του Συνηγόρου του Παιδιού πρωτοεμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, σε μια χρονική περίοδο που συνέπεσε με τη θέσπιση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Δ.Σ.Δ.Π.).
Η Διεθνής Κοινότητα, ύστερα από τρεις δεκαετίες διαλόγου που ακολούθησαν την υπογραφή της Διεθνούς Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1959), κατέληξε, το 1989, σε ένα κείμενο κανόνων και κοινών δεσμεύσεων, που στη συνέχεια επικυρώθηκε σταδιακά από τα κράτη-μέλη του Ο.Η.Ε., με σκοπό να ενσωματωθεί στις εθνικές νομοθεσίες, ασκώντας έτσι ουσιαστική επιρροή στις πρακτικές της κάθε χώρας.
Η Δ.Σ.Δ.Π. έχει υπογραφεί και επικυρωθεί από όλα τα κράτη που συμμετείχαν στον Ο.Η.Ε., εκτός από δύο (Η.Π.Α. και Σομαλία, τα οποία την έχουν υπογράψει, αλλά δεν την έχουν επικυρώσει ως εθνικό νομοθέτημα). Η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού, που συστάθηκε από τον Ο.Η.Ε. για την παρακολούθηση της εφαρμογής της σύμβασης σε όλα τα συμβαλλόμενα κράτη, συμπεριέλαβε στις συστάσεις της προς τα κράτη-μέλη τη δημιουργία «ανεξάρτητων αρχών που θα διασφαλίζουν την καλύτερη εφαρμογή και παρακολούθηση της Σύμβασης».
Ειδικότερα, στην έκθεση παρατηρήσεών της σχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης στην Ελλάδα (1/2/2002), η επιτροπή συνέστησε προς την ελληνική κυβέρνηση “να προσδιορίσει σαφώς το ρόλο του Συνηγόρου του Πολίτη και του Παρατηρητηρίου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σύμφωνα με τους κανόνες των Παρισίων (του Ο.Η.Ε.) και να εξασφαλίσει την προσβασιμότητά τους στα παιδιά και ότι μπορούν να επιληφθούν υποθέσεων κατόπιν ατομικών αναφορών με τρόπο ανταποκρινόμενο στις ανάγκες των παιδιών εντός και εκτός οικογένειας”.
Ήδη από το 1997, με πρωτοβουλία του Νορβηγού Συνηγόρου του Παιδιού και με συμμετοχή 12 συναφών ανεξάρτητων αρχών, δημιουργήθηκε το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνηγόρων του Παιδιού (E.N.O.C.), το οποίο καθόρισε τις προδιαγραφές που θα έπρεπε να πληροί μια τέτοια Αρχή. Στην Ελλάδα, η δημόσια συζήτηση για τη δημιουργία Συνηγόρου του Παιδιού με βάση τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας αλλά και τις συστάσεις της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού του Ο.Η.Ε., κατέληξε στην έκδοση του Νόμου 3094/2003, που ανέθεσε την αρμοδιότητα της προάσπισης και της προαγωγής των δικαιωμάτων του παιδιού στην Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη.
Ο Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι ένας από τους πέντε κύκλους δραστηριότητας του Συνηγόρου του Πολίτη και λειτουργεί σύμφωνα με τα πρότυπα του διεθνώς καταξιωμένου θεσμού του Συνηγόρου του Παιδιού.
Συνθήκες Εργασίας:
Εργάζεται συνήθως σε γραφείο, κάτω από ευχάριστες συνθήκες εργασίας, όπου μελετά και συντάσσει αναφορές και εκθέσεις για τις υποθέσεις που έχει αναλάβει. Παράλληλα, όμως, η εργασία του περιλαμβάνει συχνές μετακινήσεις για να συναντά τα παιδιά στους χώρους όπου ζουν, εκπαιδεύονται και περνούν την καθημερινότητά τους και να συζητά μαζί τους τα προβλήματα που τα απασχολούν, προκειμένου να διατυπώνει προτάσεις προς την Πολιτεία ώστε να λαμβάνει μέτρα προς το συμφέρον τους.
Πρόκειται για μια εργασία με γρήγορους και πιεστικούς ρυθμούς, γεγονός που συχνά συνεπάγεται πνευματική και σωματική κούραση.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Επειδή έργο του είναι η προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων των παιδιών, χρειάζεται να διαθέτει εντιμότητα και ακεραιότητα, σεβασμό στους νόμους και στα δικαιώματα των παιδιών, ήθος και διάθεση προσφοράς.
Η συνέπεια, η επαγγελματική ευσυνειδησία, η οξυδέρκεια, η σχολαστικότητα, η κοινωνική ευαισθησία, η οργάνωση, η μεθοδικότητα, η εργατικότητα, η εχεμύθεια για έγγραφα και στοιχεία των οποίων λαμβάνει γνώση στο πλαίσιο της έρευνας, το υψηλό αίσθημα ευθύνης και η ικανότητα στις διαπροσωπικές σχέσεις είναι στοιχεία που συμπληρώνουν την άσκηση του συγκεκριμένου επαγγέλματος.
Ακόμη, η αντικειμενική κρίση και η αυστηρή προσήλωση στη τήρηση και εφαρμογή των κανονιστικών διατάξεων που αναφέρονται στα δικαιώματα των παιδιών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση του έργου του. Τέλος, η δεξιότητα στη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή και η άριστη γνώση ξένων γλωσσών τον διευκολύνουν πολύ στο δύσκολο έργο του.
Σπουδές:
Με σκοπό την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στον χειρισμό υποθέσεων στο πεδίο της προάσπισης και της προαγωγής των δικαιωμάτων του παιδιού, έχει συσταθεί ομάδα εξειδικευμένων επιστημόνων του Κύκλου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της οποίας προΐσταται Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη.
Τα προσόντα διορισμού είναι τα ακόλουθα: α) Για τους ειδικούς επιστήμονες, τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 2 του Π.Δ. 50/2001 (ΦΕΚ 39 Α’) “Καθορισμός των προσόντων διορισμού σε θέσεις φορέων του δημόσιου τομέα”. β) Για τους βοηθούς επιστήμονες, πτυxίο Α.Ε.Ι., της χώρας μας ή ισότιμο της αλλοδαπής και γνώση μιας ξένης γλώσσας.
Οι διατάξεις του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου της παρ. 7 του άρθρου 4 του Ν. 3051/2002 (ΦΕΚ 220 Α’) “Συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές, τροποποίηση και συμπλήρωση του συστήματος προσλήψεων στο δημόσιο τομέα και συναφείς ρυθμίσεις” εφαρμόζονται και για τις θέσεις των βοηθών επιστημόνων του παρόντος. Η εμπειρία αποτελεί στοιχείο που εκτιμάται ιδιαίτερα για την αξιολόγηση των υποψηφίων.
Ως εμπειρία νοείται η άσκηση έργου που σχετίζεται με το αντικείμενο της προς πλήρωση θέσης ή η απασχόλησης σε ανεξάρτητη αρχή με συναφές με το Συνήγορο του Πολίτη έργο. Για την πλήρωση των θέσεων ειδικού και βοηθητικού επιστημονικού προσωπικού προηγείται δημόσια πρόσκληση, η οποία δημοσιεύεται σε δύο τουλάχιστον εφημερίδες των Αθηνών, που έχουν ευρεία κυκλοφορία, τηρούνται δε σε κάθε περίπτωση οι αρχές της δημοσιότητας, της διαφάνειας, της αντικειμενικότητας και της αξιοκρατίας.
Με την προκήρυξη πλήρωσης των θέσεων μπορούν να εξειδικεύονται κάθε φορά οι απαιτούμενοι τίτλοι σπουδών, βασικοί και μεταπτυχιακοί, και να προσδιορίζονται η ξένη γλώσσα και το επίπεδο αυτής, η απαιτούμενη εμπειρία καθώς και η γνώση χρήσης Η/Υ. Ως προς την απόδειξη του επιπέδου της ξένης γλώσσας εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 28 του Π.Δ. 50/2001. Η επιλογή του επιστημονικού και λοιπού προσωπικού γίνεται από πενταμελή επιτροπή που αποτελείται από τον Συνήγορο του Πολίτη ως Πρόεδρο, δύο Βοηθούς Συνηγόρους και δύο καθηγητές Α.Ε.Ι., οριζόμενους με απόφαση της Αρχής.
Για τα θέματα επιλογής προσωπικού που δεν περιλαμβάνονται κάθε φορά στην προκήρυξη ή δεν ρυθμίζονται από το παρόν άρθρο εφαρμόζονται οι διατάξεις του Π.Δ. 291/1998 “Κανονισμός λειτουργίας για τη διαδικασία πρόσληψης του προσωπικού του Συνηγόρου του Πολίτη”. Η προκήρυξη μπορεί να προβλέπει ότι ο ίδιος ο Συνήγορος του Πολίτη προβαίνει σε προεπιλογή μεταξύ αυτών που υπέβαλαν υποψηφιότητα. Κατά την προεπιλογή εξετάζονται τα τυπικά προσόντα των υποψηφίων, καθώς και η συνάφεια των σπουδών και της επαγγελματικής εμπειρίας τους προς τα καθήκοντα των υπό πλήρωση θέσεων.”
Στο Συνήγορο του Πολίτη αποσπώνται και ασκούν καθήκοντα ειδικού επιστήμονα έως είκοσι πέντε (25) μόνιμοι ή με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπάλληλοι του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α, α’ και β’ βαθμού, Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. της περιπτώσεως ε’ της παρ. 1 του άρθρου 3 που συγκεντρώνουν τα προσόντα ειδικού επιστήμονα της παρ. 1α του παρόντος άρθρου ή είναι υπάλληλοι κατηγορίας ΠΕ του δημόσιου τομέα με οκταετή τουλάχιστον υπηρεσία και με άριστη γνώση ξένης γλώσσας. Η επιλογή των υποψηφίων για απόσπαση υπαλλήλων γίνεται με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων της ανωτέρω παραγράφου 1.
Η απόσπαση διενεργείται με απόφαση του οικείου Υπουργού μετά από πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη, κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη. Η απόσπαση διαρκεί τρία (3) έτη, μπορεί να παρατείνεται μια ή περισσότερες φορές για ίσο χρονικό διάστημα και είναι υποχρεωτική για την υπηρεσία του υπαλλήλου. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και για τις αποσπάσεις που παρατάθηκαν αυτοδικαίως με την παρ. 3 του άρθρου 28 του Ν. 3013/2002. Στη Γραμματεία της Αρχής προΐσταται δημόσιος υπάλληλος ΠΕ κατηγορίας με βαθμό Διευθυντή του άρθρου 79 παρ. 2 του Υπαλληλικού Κώδικα (Ν. 2683/1999).
Η πλήρωση της θέσης του Διευθυντή γίνεται με απόφαση ειδικού συμβουλίου που αποτελείται από τον Συνήγορο του Πολίτη ως Πρόεδρο και μέλη τους Βοηθούς Συνηγόρους του Πολίτη, ύστερα από αίτηση υποψηφιότητας, που υποβάλλεται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία που τάσσεται με δημόσια πρόσκληση προς τους ενδιαφερόμενους. Η αίτηση υποψηφιότητας συνοδεύεται από βιογραφικό σημείωμα, το περιεχόμενο του οποίου προκύπτει από τα στοιχεία του προσωπικού μητρώου του υπαλλήλου. Δικαίωμα υποβολής αίτησης υποψηφιότητας έχουν μόνιμοι υπάλληλοι ΠΕ κατηγορίας δημόσιων υπηρεσιών, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α. και Ανεξάρτητων Αρχών που έχουν τα προσόντα προαγωγής στο βαθμό Διευθυντή κατά την παρ. 2 του άρθρου 82 του Υπαλληλικού Κώδικα (Ν. 2683/1999).
Το Ειδικό Συμβούλιο καλεί σε προφορική συνέντευξη τους υποψηφίους προκειμένου να διαμορφώσει γνώμη για την ικανότητα και την προσωπικότητα τους, ως προς την άσκηση των καθηκόντων τους. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, οι σχετικές με τη συνεκτίμηση και την έννοια της εμπειρίας, εφαρμόζονται αναλόγως και για την επιλογή του Διευθυντή. Ο υπάλληλος που θα επιλεγεί κατά τα ανωτέρω για τη θέση του Διευθυντή μετατάσσεται, κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη, με απόφαση του οικείου Υπουργού χωρίς γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου και εντάσσεται με την ίδια απόφαση στο βαθμό της θέσης του Διευθυντή.
Η απόσπασή του κατά την παρ. 3 του άρθρου 5 του Ν. 2477/1997 Διευθυντή λήγει αυτοδικαίως με την ολοκλήρωση της κατά τα ανωτέρω μετάταξης του Διευθυντή και ο χρόνος της απόσπασης αυτής λογίζεται για κάθε συνέπεια ως υπηρεσία σε θέση βαθμού Διευθυντή του άρθρου 79 του Υπαλληλικού Κώδικα (Ν. 2683/1999). Οι υπηρετούντες σε θέση βοηθού επιστήμονα στον Συνήγορο του Πολίτη κρίνονται, μετά από αίτησή τους, για την εξέλιξή τους σε θέση ειδικού επιστήμονα, χωρίς να απαιτείται προκήρυξη της αντίστοιχης θέσης, εφόσον διαθέτουν τα οριζόμενα υπό στοιχ. α’ της παρ.1 του άρθρου 5 του Ν. 3094/2003 (ΦΕΚ 10 Α’) προσόντα και έχουν συμπληρώσει ως βοηθοί επιστήμονες τρία (3) τουλάχιστον έτη ευδόκιμης υπηρεσίας.
Την παραπάνω κρίση διενεργεί η Επιτροπή της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου και νόμου μετά από δημόσια συνέντευξη του ενδιαφερομένου ενώπιόν της. Η κρίση αυτή μπορεί να διενεργείται ταυτοχρόνως για όλες τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν εντός του αυτού ημερολογιακού έτους. Οι κρινόμενοι ως ικανοί για εξέλιξη, σύμφωνα με τη διαδικασία της προηγούμενης παραγράφου, εντάσσονται με πράξη του Συνηγόρου του Πολίτη σε θέσεις ειδικών επιστημόνων, στις οποίες και μετατρέπονται οι ήδη κατεχόμενες από αυτούς θέσεις βοηθών επιστημόνων.
Τομείς Απασχόλησης:
Εργάζεται στην Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, ενώ μπορεί παράλληλα να λαμβάνει μέρος σε ποικίλες κοινωνικές δραστηριότητες
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)