Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι η οργάνωση, η λειτουργία και η διαχείριση των μουσείων, ώστε να αναδειχθεί η πολιτιστική κληρονομιά και ο ρόλος της χώρας μας στην ανάπτυξη των αξιών του παγκόσμιου πολιτισμού. Ως μουσεία θεωρούνται αρχαιολογικά και εθνογραφικά μνημεία και χώροι μουσειακού χαρακτήρα που αποκτούν, συντηρούν και κοινοποιούν υλικές μαρτυρίες του ανθρώπου και του περιβάλλοντός του, ιδρύματα που διατηρούν συλλογές και εκθέτουν ζωντανά δείγματα από φυτά και ζώα, κέντρα επιστήμης και αστρονομίας, πολιτιστικά κέντρα και άλλοι φορείς που διευκολύνουν τη διαχείριση, συνέχιση και διαχείριση των απτών ή άυλων αγαθών της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, προστατευμένοι βιότοποι, αίθουσες εκθέσεων τέχνης κ.ά.
Ο Μουσειολόγος Μουσειογράφος και Σχεδιαστής Εκθέσεων ασχολείται, ακόμη, με τη μελέτη της ιστορίας και της υποδομής των μουσείων και του ρόλου τους στην κοινωνία, με τη συντήρηση, τη διατήρηση και την ταξινόμηση των διαφόρων εκθεμάτων, με τη διαχείριση των μουσειακών συλλογών, καθώς και με το σχεδιασμό και τη δημιουργία εκθέσεων (π.χ. εκθέσεις μουσείων και μουσειολογικές μελέτες) που αναδεικνύουν τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας.
Ο Μουσειολόγος Μουσειογράφος και Σχεδιαστής Εκθέσεων χρειάζεται να συνεργάζεται με άλλους επιστήμονες, όπως αρχαιολόγους, εθνογράφους, εθνολόγους, ιστορικούς τέχνης, συντηρητές, ειδικούς σε θέματα τεκμηρίωσης και πολιτισμικής πληροφορικής, καλλιτέχνες, εκπαιδευτικούς, αρχιτέκτονες και όσους άλλους εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς προκειμένου να προβάλλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα πολιτισμικά αγαθά του τόπου μας.
Για παράδειγμα, ένας Μουσειολόγος – Μουσειογράφος πρέπει να συνεργάζεται με τους αντίστοιχους αρχιτέκτονες ή και αρχαιολόγους, όταν προγραμματίζεται η δημιουργία και η μελέτη ενός αρχαιολογικού μουσείου, όταν μελετάται ένα νέο μουσείο ή αναβαθμίζεται ένα παλιό, όταν επεκτείνεται ένα υπάρχον, όταν αποφασίζεται και σχεδιάζεται μια περιοδική έκθεση, αλλά και στις περιπτώσεις εκείνες όπου τα πιο πάνω ποιοτικά χαρακτηριστικά πρέπει να μεταφραστούν σε χώρο, φωτισμό, περιβαλλοντικές συνθήκες, συνθήκες ασφάλειας, θέσεις καθισμάτων ανάπαυσης, ράμπες για άτομα με ειδικές ανάγκες ή χειρολισθήρες.
Τέλος, ο συγκεκριμένος επαγγελματίας είναι υποχρεωμένος να λαμβάνει υπόψη του όλες τις τεχνικές που σχετίζονται με την ανάδειξη των σύγχρονων μουσείων της χώρας μας και αφορούν τις μεθόδους και πρακτικές λειτουργίας των μουσείων.
Συνθήκες Εργασίας:
Οι συνθήκες εργασίας ποικίλλουν ανάλογα με το χώρο απασχόλησης και το εκάστοτε αντικείμενο της εργασίας του. Συγκεκριμένα, μπορεί να μελετά και να ερευνά την ιστορία των διάφορων αντικειμένων σε ένα μουσείο, να καταγράφει, αποδελτιώνει και να διαχειρίζεται μουσειακές συλλογές, να ταξινομεί τα διάφορα εκθέματα των μουσείων, αλλά μπορεί και να σχεδιάζει και να δημιουργεί νέες εκθέσεις μουσείων, οπότε η εργασία του καταντά αρκετά κουραστική και υπεύθυνη, γεγονός που μπορεί να τον φορτώσει με περισσότερο άγχος και αγωνία.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Η άριστη αντίληψη του χώρου για την ανάδειξη των εκθεμάτων και των μουσειακών συλλογών, οι καλές γνώσεις γύρω από την αποδελτίωση, καταγραφή, τεκμηρίωση αλλά και τη συντήρηση αντικειμένων μουσειακής φύσεως, η παρατηρητικότητα, η υπομονή, η επιμονή, η εργατικότητα και η φαντασία είναι μερικά από τα προσόντα που πρέπει να διαθέτει ο συγκεκριμένος επαγγελματίας.
Ακόμη, η αγάπη για την ιστορία και τον πολιτισμό, η οργάνωση και η μεθοδικότητα στον τρόπο εργασίας του, η σχεδιαστική ικανότητα στη δημιουργία εκθέσεων, η σωματική και ψυχική αντοχή, η επινοητικότητα, καθώς και οι επικοινωνιακές ικανότητες τον βοηθούν πολλές φορές στην άσκηση των καθηκόντων του. Επειδή είναι ανάγκη να συνεργάζεται με άλλους επαγγελματίες για την ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς της χώρας μας πρέπει να διακρίνεται από κοινωνικότητα, πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας, συνέπεια και υπευθυνότητα κατά την άσκηση του έργου του.
Τέλος, απαραίτητη θεωρείται η γνώση ηλεκτρονικού υπολογιστή και η γνώση ξένων γλωσσών για τη διευκόλυνση του έργου του.
Σπουδές:
Σπουδές προσφέρονται στα τμήματα Διοίκησης Οικονομίας και Επικοινωνίας Πολιτιστικών και Τουριστικών Μονάδων. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Συναφείς Σπουδές μπορεί να γίνουν επίσης στα τμήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σε μεταπτυχιακό επίπεδο σε αντίστοιχα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, όπως για παράδειγμα αυτό του Ε.Κ.Π.Α. στις “Μουσειακές Σπουδές”.
Τομείς Απασχόλησης:
Μπορεί να εργαστεί ως υπάλληλος στο Υπουργείο Πολιτισμού, σε πινακοθήκες, εθνογραφικά και λαογραφικά μουσεία, επιστημονικά κέντρα και πλανητάρια, ιστορικά μνημεία και χώρους μουσειακού χαρακτήρα, ιδρύματα που διατηρούν συλλογές και εκθέτουν ζωντανά δείγματα από φυτά και ζώα, καθώς και σε ιδρύματα και οργανισμούς που διενεργούν συντήρηση, έρευνα, εκπαίδευση, επιμόρφωση, τεκμηρίωση και άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με τα μουσεία και τη μουσειολογία.
Η εύρεση εργασίας στο συγκεκριμένο επάγγελμα είναι μια δύσκολη υπόθεση, γιατί είναι μια νέα επιστημονική ειδικότητα και οι διάφοροι φορείς (υπουργεία κ.ά.) δεν είναι κατάλληλα ενημερωμένοι για την χρησιμότητά της. Επιπλέον, κάποιες άλλες ειδικότητες που σχετίζονται με τα μουσεία (π.χ. αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, ιστορικοί τέχνης) βλέπουν τους μουσειολόγους ως ανταγωνιστές. Η ενεργός συμμετοχή, όμως, των μουσειολόγων – μουσειογράφων μέσα στα μουσεία δεν σημαίνει τον επιστημονικό παραγκωνισμό των επιστημονικών κλάδων που παραδοσιακά αναλαμβάνουν λειτουργίες μέσα στο μουσείο.
Αυτό που πρέπει να γίνει συνείδηση είναι ότι ο νέος ρόλος και η αποστολή των μουσείων προϋποθέτει σε κάθε περίπτωση τη συνεργασία διαφορετικών ειδικοτήτων και επιστημονικών κατευθύνσεων, ανάμεσα στις οποίες η μουσειολογία – μουσειογραφία διεκδικεί μια ισότιμη θέση. Επίσης, η στελέχωση των μουσείων με ειδικευμένους μουσειολόγους θα εξασφάλιζε την ενδυνάμωση της εκπαιδευτικής κι ευρύτερα επικοινωνιακής τους διάστασης και θα συνέβαλε ουσιαστικά στην καλύτερη λειτουργία τους.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)