Περιγραφή Επαγγέλματος:
Η δημιουργία ενός έγχρωμου σχεδίου πάνω σε υφάσματα, με βάση μια συγκεκριμένη παραδοσιακή μέθοδο εφαρμογής, όπου ένα τμήμα του υφάσματος καλύπτεται με μια στρώση κεριού και στη συνέχεια χρωματίζεται, αποτελεί το κύριο αντικείμενο ενασχόλησης του ειδικού μπατίκ. Η ζωγραφική με κερί, φυτικό πολτό, παραφίνη ή ακόμη και λάσπη είναι ένας παραδοσιακός τρόπος διακόσμησης υφασμάτων.
Η τεχνική της κατασκευής είναι απλή στη σύλληψη, αλλά δύσκολη στην εκτέλεση. Ο ειδικός μπατίκ αξιοποιεί την ιδιότητα ορισμένων υλικών να καθιστούν στεγανές συγκεκριμένες επιφάνειες υφασμάτων που επικαλύπτονται μ’ αυτά, προφυλάσσοντας έτσι τις επιφάνειες αυτές από τη βαφή.
Ένα μέρος του σχεδίου μεταφέρεται σε μεταλλική επιφάνεια που κατόπιν βυθίζεται σε δεξαμενή με υγρό κερί και μετά αποτυπώνεται πάνω στο ύφασμα. Δεδομένου ότι το κερί και το νερό αλληλοαπωθούνται, η περιοχή του υφάσματος που έχει καλυφθεί με κερί δεν μπορεί να δεχθεί χρώμα με αποτέλεσμα να διατηρεί το αρχικό της χρώμα. Το επόμενο στάδιο είναι ο χρωματισμός.
Τα μέρη στα οποία το κερί απορροφάται παραμένουν άχρωμα σε αντίθεση με τις εκτεθειμένες περιοχές που το χρώμα τις γεμίζει. Επικαλύψεις και βαφές εναλλάσσονται διαδοχικά, έχοντας ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας πολύχρωμης στάμπας. Όλη η διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι το σύνολο του υλικού του σχεδίου να μεταφερθεί και χρωματιστεί. Οι χρωστικές ουσίες τοποθετούνται με τη βοήθεια ειδικών πινέλων τα οποία χρησιμοποιούνται γι’ αυτό το σκοπό.
Ένα διάλυμα σόδας ζωντανεύει το χρώμα, το κρύο νερό κατόπιν ισχυροποιεί τη βαφή και στο τέλος το πλύσιμο με καυτό νερό αφαιρεί το κερί. Η απόσυρση των στρωμάτων επικάλυψης που εμπόδιζαν τη βαφή και στη συνέχεια το φιξάρισμα των διαφόρων χρωστικών που χρησιμοποιήθηκαν, αποτελούν τα τελευταία στάδια της εργασίας.
Η αντίθεση ανάμεσα στη χρωματισμένη και τη μη χρωματισμένη επιφάνεια δίνει το τελικό σχέδιο. Το αποτέλεσμα είναι λαμπρό στα μεταξωτά υφάσματα, φυσικά ή τεχνητά, και η προσεκτική ραφή συμπληρώνει το αποτέλεσμα παρουσιάζοντας μια μορφή πραγματικής τέχνης. Εκτός από καλλιτεχνικά μοτίβα και σχέδια σε υφάσματα, κατασκευάζει διάφορους εικαστικούς πίνακες, μαξιλάρια, ενδύματα και ποικίλα διακοσμητικά αντικείμενα.
Συνθήκες Εργασίας:
Ως ελεύθερος επαγγελματίας εργάζεται σε συνθήκες εργαστηρίου και συνήθως υπερβαίνει το κανονικό ωράριο, ανάλογα με τις προθεσμίες παράδοσης ενός έργου. Συνήθως εργάζεται μόνος του και η εργασία του είναι δημιουργική και καλλιτεχνική. Στον ιδιωτικό ή το δημόσιο τομέα έχει πιο συγκεκριμένο ωράριο όταν εργάζεται ως εκπαιδευτικός ή απασχολείται σε διάφορους χώρους τέχνης.
Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει και μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στην υγεία του είναι ο κακός εξαερισμός του χώρου όπου εργάζεται λόγω των χρωστικών ουσιών που χρησιμοποιεί και των ποικίλων βαφών και χρωμάτων.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Η αισθητική αντίληψη, η φαντασία, η παρατηρητικότητα των σχημάτων και χρωμάτων είναι απαραίτητα στοιχεία για έναν ειδικό μπατίκ.
Η ενημέρωση για τις καλλιτεχνικές τάσεις της εποχής σε συνδυασμό με την αξιοποίηση παραδοσιακών στοιχείων, η καλή γνώση των μεθόδων, των εργαλείων και των υλικών που πρόκειται να χρησιμοποιήσει, η παρακολούθηση εκθέσεων, σεμιναρίων και μαθημάτων από έμπειρους καλλιτέχνες θεωρούνται απαραίτητες προϋποθέσεις για ένα καλό αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά και για να είναι ανταγωνιστικός στην αγορά εργασίας.
Χρειάζεται, επίσης, να είναι προσεκτικός και συγκεντρωμένος σ’ αυτό που κάνει και να διαθέτει ικανότητα λεπτών και επιδέξιων χειρισμών.
Σπουδές:
Βασικές γνώσεις της τεχνικής μπατίκ μπορεί να αποκτήσει κανείς μέσα από σεμινάρια και μαθήματα που διοργανώνουν διάφοροι πολιτιστικοί και καλλιτεχνικοί σύλλογοι, διάφορα επιμορφωτικά προγράμματα που λειτουργούν σε Κέντρα Εργαζόμενης Νεότητας του Οργανισμού Εργατικής Εστίας και σε Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης ή με το σύστημα της μαθητείας κοντά σε κάποιον έμπειρο επαγγελματία.
Τομείς Απασχόλησης:
Ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσής του μπορεί να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας σε δικό του χώρο ή εργαστήριο, σε κατασκευαστικές και εμπορικές εταιρείες.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)