Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι η γνώση και η χρήση της νοηματικής γλώσσας ή γλώσσας των κωφών προκειμένου να βοηθήσει στην επικοινωνία μεταξύ κωφών, αλλά και μεταξύ κωφών και ακουόντων. Η γλώσσα αυτή είναι μια οπτική γλώσσα χειρονομιών και νευμάτων, βασιζόμενη στη χρήση των χεριών, των βραχιόνων, των ματιών, του προσώπου και του σώματος, και περιλαμβάνει τη χρήση του δακτυλικού αλφαβήτου (αναπαράσταση με τα δάκτυλα του γραπτού αλφαβήτου και μια γραμματική άσχετη προς τη γραμματική της ομιλούμενης γλώσσας).
Πιο συγκεκριμένα, ο διερμηνέας της νοηματικής στηρίζεται στον οπτικό τρόπο αντίληψης του κόσμου και προσπαθεί να δώσει σχήμα και μορφή σε καθετί συγκεκριμένο ή αφηρημένο αντικείμενο ή κατάσταση, παραστατικά ή αφαιρετικά, ενεργοποιώντας διαδικασίες συμβολισμού και κατηγοριοποίησης. Έργο του είναι και η διαμεσολάβηση για τη συνεννόηση και επικοινωνία μεταξύ συνομιλητών που χρησιμοποιούν διαφορετικές γλώσσες (νοηματική και μη νοηματική).
Ο ρόλος του είναι να μεταφράζει τον νοηματικό προφορικό λόγο την ώρα που εκφωνείται, με ενδιάμεσες διακοπές του ομιλητή. Για το λόγο αυτό είναι μεγάλη η ευθύνη του για την ακριβή μεταφορά των λεγομένων, ώστε να αποδίδεται και στις δύο γλώσσες το ίδιο νόημα. Η νοηματική γλώσσα χρησιμοποιεί, εκτός από τα χέρια, το σώμα και τις εκφράσεις του προσώπου για να δημιουργήσει σήματα και να μεταδώσει ιδέες και συναισθήματα, αντίστοιχα με τα ιδεογράμματα.
Συνθήκες Εργασίας:
Η άσκηση του επαγγέλματος περιλαμβάνει νοητική εργασία, συχνά κάτω από συνθήκες πίεσης και έντασης, ενώ προϋποθέτει και έντονη κοινωνικότητα. Η ανάγκη για ακριβή απόδοση από μια γλώσσα σε μια άλλη αποτελεί τη βασική επαγγελματική δυσκολία και ευθύνη για το διερμηνέα της νοηματικής γλώσσας.
Η μεταφορά του περιεχομένου, αλλά και του ύφους του προφορικού, κυρίως, λόγου σε μια άλλη γλώσσα είναι δύσκολη επειδή η κάθε γλώσσα, πόσο μάλλον η νοηματική, περιλαμβάνει πολλές λεκτικές, εθνικές και πολιτιστικές ιδιαιτερότητες. Οι ώρες εργασίας του δεν είναι πάντοτε σταθερές και εξαρτώνται από τον τομέα στον οποίο απασχολείται.
Ακόμα, μετακινείται συχνά προκειμένου να καλύψει σχετικές ανάγκες σε συνέδρια, συναντήσεις εργασίας ή ανάγκες του φορέα στον οποίο εργάζεται.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Βασική προϋπόθεση για την εκμάθηση της νοηματικής γλώσσας είναι η πολύ καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας. Πρέπει να έχει ιδιαίτερες γλωσσικές ικανότητες καθώς και ευρύ πεδίο γνώσεων σε διάφορους θεματικούς τομείς. Ακόμα, πρέπει να διακρίνεται από επιμονή και υπομονή.
Επίσης, να διαθέτει πνευματική ετοιμότητα, επινοητικότητα και ικανότητα μεταδοτικότητας. Ακόμα, χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός όσον αφορά στην απόδοση της λεπτομέρειας και να επιτυγχάνει απόλυτη συγκέντρωση και διαύγεια πνεύματος κατά την ώρα της εργασίας. Η αντικειμενικότητα σε συνδυασμό με τη συνέπεια και την ευσυνειδησία είναι γνωρίσματα που πρέπει να διαθέτει ένας μεταφραστής της νοηματικής γλώσσας.
Πρέπει ακόμα να έχει ικανότητα αντοχής στην πίεση που προκαλεί ο φόρτος εργασίας σε περιπτώσεις που εργάζεται σε πολύωρα συνέδρια ή άλλες επίπονες δραστηριότητες που απαιτούν συγκέντρωση και εγρήγορση. Επίσης, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να μετακινείται σε διάφορες περιοχές εντός ή εκτός της χώρας για τις ανάγκες της εργασίας του.
Τέλος, ο διερμηνέας της νοηματικής γλώσσας ασκεί ένα αρκετά ενδιαφέρον επάγγελμα, που του δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζει ανθρώπους με διαφορετικές ανάγκες και ικανότητες, γεγονός που απαιτεί αυξημένες δεξιότητες επικοινωνίας, ευελιξία και αίσθημα ευθύνης.
Σπουδές:
Στη χώρα μας δεν παρέχονται σπουδές αποκλειστικά στο αντικείμενο της νοηματικής γλώσσας. Για να γίνει κάποιος διερμηνέας της ελληνικής νοηματικής γλώσσας, μπορεί να παρακολουθήσει μαθήματα στο Κέντρο Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (Κ.Ε.Ν..Γ). Το κέντρο, εκτός από τη διδασκαλία της ΕΝΓ οργανώνει ερευνητικά προγράμματα για την ΕΝΓ και τις μεθόδους διδασκαλίας της.
Σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος, την Επιτροπή ΕΝΓ, τους δασκάλους της ΕΝΓ, τα πανεπιστήμια της Βοστόνης, Πάτρας, Αθηνών, Μπρίστολ και το Πανεπιστήμιο Gallaudet, όπως και άλλους έγκυρους φορείς γίνεται μια σημαντική προσπάθεια για την έρευνα στην ΕΝΓ.
Ακόμη, μπορεί να φοιτήσει κανείς στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου, ή σε Α.Ε.Ι. άλλης χώρας και στη συνέχεια να ειδικευτεί στη νοηματική γλώσσα. Αν επιθυμεί να απασχοληθεί στο χώρο της εκπαίδευσης και κατάρτισης μπορεί να πραγματοποιήσει σπουδές στα τμήματα Ειδικής Αγωγής των Α.Ε.Ι. ή να προχωρήσει σε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ειδική Αγωγή.
Επίσης, στο Μαράσλειο Διδασκαλείο προσφέρεται εξειδίκευση στις «Σχολικές Μονάδες όλων των κατηγοριών στην Ειδική Αγωγή – Εκπαιδευτική Πραγματικότητα», ενώ διδάσκονται μαθήματα για την εκμάθηση της νοηματικής γλώσσας και του συστήματος Braille.
Επιπλέον, στα Τμήματα Λογοθεραπείας μπορεί να παρακολουθήσει μαθήματα της νοηματικής γλώσσας, όπως και στα Εργαστήρια Διερμηνέων της Νοηματικής, που διοργανώνει η Μονάδα Αγωγής Κωφών του Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών.
Τέλος, ορισμένες χώρες, (όπως το Βέλγιο, η Γαλλία και η Αγγλία), διαθέτουν ήδη κύκλους σπουδών μερικής παρακολούθησης για την εκπαίδευση στην ερμηνεία νοηματικών γλωσσών, ενώ η Δανία καθιέρωσε πρόσφατα διετή κύκλο σπουδών πλήρους παρακολούθησης.
Τομείς Απασχόλησης:
Ανάλογα με το επίπεδο των βασικών σπουδών του και την εξειδίκευσή του μπορεί να απασχοληθεί σε ειδικά σχολεία, σε κέντρα ειδικής επαγγελματικής κατάρτισης, επιχειρήσεις διοργάνωσης συνεδρίων, ιδιωτικές επιχειρήσεις, ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, θεατρικές παραστάσεις, νοσοκομεία, σε ΚΕΣΥ κ.λπ.
Ως ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να συνεργάζεται ανεξάρτητα με φορείς, πανεπιστήμια, εταιρίες κ.λπ. ή και να ασχοληθεί με ιδιαίτερα μαθήματα. Ειδικότερα, οι λογοθεραπευτές πτυχιούχοι του τμήματος Λογοθεραπείας έχουν δικαίωμα απασχόλησης ως στελέχη στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα (ΥΠΕΠΘ, υπουργείο Υγείας – Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων) όπως αυτός προσδιορίζεται από την εκάστοτε νομοθεσία και τις ισχύουσες διατάξεις.
Μπορούν να ασκήσουν τις δραστηριότητές τους σε κέντρα αποκατάστασης σε κέντρα υγείας σε κέντρα ψυχικής υγείας σε νοσοκομεία σε γηροκομεία και κέντρα φροντίδας ηλικιωμένων, στον τομέα της εκπαίδευσης (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια – δημόσια και ιδιωτική), σε βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, σε ειδικά σχολεία και ιδρύματα για άτομα με μαθησιακές δυσκολίες, νοητική υστέρηση, διάφορα σύνδρομα, αυτισμό, ψυχικές – συναισθηματικές διαταραχές, βαρηκοΐα και κώφωση και σε ομάδες στήριξης ατόμων με προβλήματα επικοινωνίας (φωνής, ομιλίας, λόγου, ειδικές ανάγκες κ.ά.), σε ιδιωτική βάση.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)