Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της επαγγελματικής δραστηριότητας του είναι η ανάπτυξη της φυσικής κατάστασης και η εξάσκηση όλων των μελών του σώματος, ώστε ο εκπαιδευόμενος να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει το μέγιστο των δυνάμεων του σώματός του. Αναπόσπαστα τμήματα της διδασκαλίας του είναι η ανάπτυξη σωματικών δυνατοτήτων (π.χ. δύναμη, αντοχή, ταχύτητα), η εκμάθηση σωματικών τεχνικών, η εμβάθυνση στρατηγικών αντιμετώπισης του αντιπάλου και η διδασκαλία τεχνικών αναπνοών και μεθόδων συγκέντρωσης και χαλάρωσης. Στόχος της διδασκαλίας του είναι η διάπλαση του ανθρώπινου σώματος και ταυτόχρονα η διαμόρφωση του ανθρώπινου χαρακτήρα μέσω της πνευματικής και ηθικής πειθαρχίας.
Ο δάσκαλος πολεμικών τεχνών μπορεί να διδάσκει ένα ή περισσότερα συστήματα πολεμικών τεχνών. Τα κυριότερα συστήματα είναι τα αθλήματα μονομαχίας: Παγκράτιο, Πάλη και Πυγμαχία, οι Κινέζικες πολεμικές τέχνες: Wu Shu, Kung FuChoy Lee Fut, Eagle Claw, Fu Jow Pai, Hung Kar, Pa Kua Chang, Tai Chi Chuan, Wing Chun, Wu Shu Kwan, και Xing Yi Chuan, οι Ιαπωνικές πολεμικές τέχνες: Aikido, Iaido, Jodo, Ju Jutsu, Judo και είδη καράτε: Goju Kai, Kyokunshin Kai, Oyama’s, Shidokan, Shito Ryu, Shorin Ryu, Shorinji Ryu, Shotokai, Shotokan, Wado Ryu, Kendo, Ninjutsu, οι Κορεάτικες πολεμικές τέχνες: Hapkido, Tae Kwon Do, Ite, Wtf, και Tang Soo Do, καθώς και τα μαχητικά αθλήματα Kick Boxing, ξιφασκία, πάλη υποταγής, τοξοβολία, Semi Contact.
Συνθήκες Εργασίας:
Ο δάσκαλος πολεμικών τεχνών εργάζεται σε κλειστούς χώρους με καλή υποδομή και ευχάριστες συνθήκες εργασίας. Το ωράριο του, ιδιαίτερα αν δεν έχει το δικό του χώρο διδασκαλίας, είναι συνήθως εναλλασσόμενο, καθώς είναι αναγκασμένος να συνεργάζεται με περισσότερες από μία σχολές για να συμπληρώσει το εισόδημα του. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταναλώνει αρκετόν από τον προσωπικό του χρόνο σε μετακινήσεις.
Ο δάσκαλος πολεμικών τεχνών ασκείται σχεδόν καθημερινά για την τελειοποίηση των τεχνικών του γεγονός που επιβάλει έναν υγιεινό τρόπο ζωής με προσεγμένη διατροφή και χωρίς καταχρήσεις. Η καθημερινή εξάσκηση είτε σε προσωπικό επίπεδο είτε σε επίπεδο διδασκαλίας, ενέχει κινδύνους σωματικών κακώσεων και τραυματισμών. Η ηλικία μέχρι την οποία μπορεί να εργάζεται εξαρτάται από την φυσική του κατάσταση.
Αν ωστόσο η φυσική του κατάσταση δεν του το επιτρέψει, μπορεί να παραμείνει στο χώρο διδάσκοντας τεχνικές αναπνοών, μεθόδους συγκέντρωσης και χαλάρωσης, δεοντολογία της αντίστοιχης πολεμικής τέχνης ή ακόμα και διαλογισμό.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Ο δάσκαλος πολεμικών τεχνών πρέπει να διακατέχεται από εσωτερική δύναμη, ισχυρή θέληση και αυτοπειθαρχία. Θα πρέπει να διαθέτει πολύ καλή σωματική κατάσταση, υγεία, δύναμη και αντοχή, καθώς χρειάζεται να ασκείται σχεδόν καθημερινά, ενώ η επιμονή και υπομονή είναι απαραίτητα στοιχεία, προκειμένου να αποκτηθούν οι απαιτούμενες επιδεξιότητες που θα συμβάλλουν στην τελειοποίηση των τεχνικών που χρησιμοποιεί.
Επίσης πρέπει να διακρίνεται από ισχυρό αυτοέλεγχο, καθώς θα πρέπει να ελέγχει το θυμό του και τα συναισθήματα του ώστε να μην οδηγηθεί σε βίαιες ενέργειες. Οι γνώσεις ανατομίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή και διδασκαλία των τεχνικών που χρησιμοποιεί, ενώ οι γνώσεις πρώτων βοηθειών είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση τραυματισμών κατά τη διάρκεια των μαθημάτων του.
Τέλος θα πρέπει να έχει ιδιαίτερες επικοινωνιακές ικανότητες κατά τη διδασκαλία του και να είναι σε θέση να εμπνέει εμπιστοσύνη στους μαθητές του.
Σπουδές:
Τα συστήματα πολεμικών τεχνών διακρίνονται στα Ολυμπιακά και στα μη Ολυμπιακά αθλήματα. Στα ολυμπιακά αθλήματα ανήκουν η ξιφασκία, η πυγμαχία, η πάλη, η τοξοβολία, το Judo, και το Tae Kwon Do.
Σπουδές στις παραπάνω ειδικότητες πραγματοποιούνται στα Τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού των Α.Ε.Ι. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Συγκεκριμένα, ανήκουν στην προπονητική κατεύθυνση και διδάσκονται στο Ε’, ΣΤ’, Ζ’, Η’, εξάμηνα σπουδών σαν μάθημα ειδικότητας (κύριας ή δευτερεύουσας), με την προϋπόθεση ότι θα συμπληρωθεί ο ελάχιστος αριθμός φοιτητών/-τριών για μία ειδικότητα. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών οι απόφοιτοι λαμβάνουν εκτός του πτυχίου, πιστοποιητικό παρακολούθησης ειδικότητας (κύριας και δευτερεύουσας).
Τόσο για τα Ολυμπιακά όσο και για τα μη Ολυμπιακά αθλήματα πραγματοποιούνται σπουδές από τις Σχολές Προπονητών της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, οι οποίες είναι αναγνωρισμένες από το ελληνικό κράτος αλλά δεν εντάσσονται στη δομή του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Οι Σχολές αυτές δεν λειτουργούν σε σταθερή βάση αλλά πραγματοποιούν κύκλους μαθημάτων σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες Ομοσπονδίες και εφόσον αυτές κρίνουν ότι υπάρχει ανάγκη σε προπονητικό δυναμικό. Η διάρκεια των μαθημάτων εξαρτάται από το άθλημα, ωστόσο κατά μέσον όρο πραγματοποιούνται 150 ώρες σε διάστημα 3 εβδομάδων.
Προϋπόθεση για την παρακολούθηση των Σχολών Προπονητών είναι ο ενδιαφερόμενος να είναι απόφοιτος λυκείου, να έχει αγωνιστική δραστηριότητα τουλάχιστον 5 ετών σαν αθλητής στο συγκεκριμένο άθλημα και να διαθέτει δελτίο αθλητή.
Συστήματα πολεμικών τεχνών διδάσκονται και από σωματεία, τα οποία χορηγούν βεβαίωση σπουδών η οποία όμως δεν αναγνωρίζεται από το κράτος. Κάθε σωματείο θέτει τα δικά της κριτήρια και προϋποθέσεις προκειμένου να δεχτεί κάποιον σε πρόγραμμα εκπαίδευσης διδασκάλου πολεμικών τεχνών. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να αναφέρουμε ότι ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να ασκείται τουλάχιστον 4 με 6 χρόνια.
Επίσης συστήματα πολεμικών τεχνών διδάσκονται και σε Πανεπιστήμια και Σχολές Προπονητών του εξωτερικού. Ωστόσο, για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών δικαιωμάτων και προσόντων των αποφοίτων Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης απαιτείται οι προσφερόμενοι τίτλοι να είναι αναγνωρισμένοι από το ΔΙΚΑΤΣΑ και το Συμβούλιο Επαγγελματικής Ισοτιμίας Τίτλων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης ως ισότιμοι και αντίστοιχοι των ελληνικών, ενώ για τους αποφοίτους σχολών προπονητών απαιτείται η αναγνώριση των σπουδών από την Επιτροπή Ισοτιμιών της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού. Επιπρόσθετα απαιτείται η χορήγηση άδεια ασκήσεως προπονητή από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.
Η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού χορηγεί σε όσους έχουν αποφοιτήσει από τις Σχολές Προπονητών ή είναι πτυχιούχοι Τμημάτων Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού με ειδικότητα σε ένα συγκεκριμένο άθλημα, άδεια επαγγέλματος προπονητή είτε σε σωματείο είτε ιδιωτικά, βάση του Ν.2725/99 «Ερασιτεχνικός και επαγγελματικός αθλητισμός και άλλες διατάξεις» άρθρο 31, ΦΕΚ 121/17/06/1999 και του Ν.3057/02 «Τροποποίηση και συμπλήρωση του Ν.2725/99», ΦΕΚ 239/10/10/02.
Οι απόφοιτοι Πανεπιστημίων και σχολών προπονητών του εξωτερικού προκειμένου να κατοχυρώσουν τα επαγγελματικά τους δικαιώματα θα πρέπει να πάρουν άδεια ασκήσεως προπονητή από την Ελληνική Γραμματεία Αθλητισμού.
Τομείς Απασχόλησης και Προοπτικές Αγοράς Εργασίας:
Ο δάσκαλος πολεμικών τεχνών μπορεί να εργαστεί σε γυμναστήρια, σχολές πολεμικών τεχνών, αθλητικά σωματεία, στρατιωτικές σχολές, σώματα ασφαλείας, στρατιωτικά σώματα, κ.α. Επίσης, έχει τη δυνατότητα να ανοίξει το δικό του χώρο και να διδάξει ιδιωτικά.
Οι απόφοιτοι των Τμημάτων Επιστήμης και Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού διατηρούν τα επαγγελματικά τους δικαιώματα ως γυμναστές και μπορούν να εργάζονται επίσης ως καθηγητές φυσικής αγωγής στην Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια, Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στην Ειδική Αγωγή ως προπονητές ατομικών ή ομαδικών αθλημάτων, ως γυμναστές σε επιχειρήσεις και δήμους, ως διευθυντές γυμναστηρίων και χώρων αθλητικών εγκαταστάσεων, ως τεχνικοί σύμβουλοι ή επιστημονικοί συνεργάτες σε αθλητικούς οργανισμούς και συναφείς φορείς.
(πηγή: Ο.Α.Ε.Δ.)