το άρθρο ενημερώθηκε στις : 06/04/2025
Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Σχολή Επιστημών Υγείας
Τμήμα Φαρμακευτικής (Αθήνα)
Έδρα :
Διεύθυνση: Κτήρια Σχ. Θετ. Επιστημών Παν/πολη, 15701 Ιλίσια
Τηλέφωνο: 210 727 4351, 4355, 4361, 4058, 4666 Fax: 210 7274059 E-mail: secr@pharm.uoa.gr
Σκοπός του τμήματος :
Τα τμήματα Φαρμακευτικής σκοπό έχουν να αναδείξουν επιστήμονες ικανούς να ασχοληθούν με την παραγωγή, την έρευνα, τον πειραματισμό, τον έλεγχο και κυρίως με την διάθεση φαρμάκων και φαρμακευτικών σκευασμάτων σύμφωνα με τις ιατρικές συνταγές.
Διάρκεια σπουδών : 5 έτη (10 εξάμηνα)
Κατευθύνσεις – Επιδιωκόμενα αποτελέσματα του Προγράμματος Σπουδών:
Η Φαρμακευτική Επιστήμη ασχολείται με τη μελέτη του φαρμάκου ή άλλων βιοδραστικών ενώσεων και των φαρμακευτικών προϊόντων.
Συγκεκριμένα, μελετά εις βάθος τα εγκεκριμένα φάρμακα και φαρμακευτικά προϊόντα,ενώ ασχολείται και με την ανακάλυψη νέων φαρμακευτικών δομών μέσω σχεδιασμού, σύνθεσης και καθορισμού της δομής τους ή την ανεύρεση και απομόνωσή τους από το φυσικό περιβάλλον και στη συνέχεια τη μελέτη της δράσης τους στον ανθρώπινο οργανισμό.
Επιπλέον, ασχολείται με τον έλεγχο ταυτότητας, καθαρότητας, περιεκτικότητας και σταθερότητας των πρώτων υλών, των φαρμακευτικών προϊόντων, γαληνικών σκευασμάτων και καλλυντικών προϊόντων.
Τέλος, ασχολείται με τη μορφοποίησή τους, ώστε να μπορούν να χορηγηθούν ανάλογα με τη θεραπευτική τους ένδειξη, καθώς και τη μελέτη της πορείας τους (απορρόφηση, μεταβολισμός, κατανομή, απέκκριση) στο ανθρώπινο σώμα.
Τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών διακρίνονται σε υποχρεωτικά και επιλεγόμενα. Τα δύο τελευταία εξάμηνα (9ο και 10ο) περιλαμβάνουν και πρακτική εξάσκηση σε φαρμακείο και φαρμακευτική υπηρεσία νοσοκομείου. Κατά τη διάρκεια του χειμερινού εξαμήνου διδάσκονται τα μαθήματα που υπάγονται στο 1ο , 3ο , 5ο , 7ο και 9ο εξάμηνο και κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου διδάσκονται τα μαθήματα που υπάγονται στο 2ο , 4ο , 6ο, 8ο και 10ο εξάμηνο του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών.
Η εκπαίδευση των φοιτητών του Τμήματος Φαρμακευτικής γίνεται με τις παραδόσεις των μαθημάτων, τις φροντιστηριακές ασκήσεις και τις εργαστηριακές ασκήσεις.
Πολλά από τα υποχρεωτικά ή επιλεγόμενα μαθήματα συνοδεύονται από πρακτική εξάσκηση των φοιτητών σε χώρους ειδικά εξοπλισμένους με όργανα και συσκευές (Εργαστήρια). Το περιεχόμενο των εργαστηριακών ασκήσεων σχετίζεται με ύλη του ίδιου του μαθήματος ή συναφούς μαθήματος προηγούμενου εξαμήνου. Η εξάσκηση των φοιτητών στα εργαστήρια είναι υποχρεωτική και για πρακτικούς λόγους (περιορισμένος αριθμός θέσεων σε σχέση με τον αριθμό των φοιτητών που είναι υποχρεωμένοι να ασκηθούν) η συμμετοχή στα εργαστήρια γίνεται σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Στον Οδηγό Σπουδών του τμήματος γίνεται αναφορά στην Οδηγία 85/432/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 16ης Σεπτεμβρίου 1985 που αφορά τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που αφορούν σε ορισμένες δραστηριότητες στο πεδίο της Φαρμακευτικής. Μερικές από τις ανωτέρω δραστηριότητες (που συνεπώς το Πρόγραμμα Σπουδών οφείλει να εκπαιδεύσει τον φοιτητή) είναι:
- η παρασκευή της φαρμακευτικής μορφής ενός βιοδραστικού προϊόντος
- η παρασκευή και ο έλεγχος βιοδραστικών προϊόντων
- ο έλεγχος βιοδραστικών προϊόντων σε κατάλληλα εργαστήρια
- η αποθήκευση, οι συνθήκες διατήρησης και η διανομή βιοδραστικών προϊόντων στους χώρους πώλησης
- η Παρασκευή, ο έλεγχος, η αποθήκευση, και η διάθεση βιοδραστικών προϊόντων στα φαρμακεία
- η παροχή πληροφοριών και συμβουλών επί βιοδραστικών προϊόντων.
Τα Προγράμματα Σπουδών των Φαρμακευτικών τμημάτων είναι αντίστοιχα και εφάμιλλα μεταξύ τους. Να σημειωθεί επίσης ότι το Πρόγραμμα Σπουδών παρέχει Ενιαίο και Αδιάσπαστο Τίτλου Σπουδών Μεταπτυχιακού Επιπέδου (Integrated Master) του Τμήματος Φαρμακευτικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ενδεικτικά Μαθήματα :
Γενική Χημεία, Ποιοτική Αναλυτική Χημεία, Εισαγωγή στις Φαρμακευτικές Επιστήμες & Φαρμακευτική Νομοθεσία, Βοτανική, Κυτταρική Βιολογία, Μικροβιολογία, Βιοχημεία, Ανατομία, Μοριακή Βιολογία, Στατιστική, Συνταγοτεχνία, Φαρμακολογία, Γενική Φαρμακοχημεία, Ειδική Φαρμακοχημεία, Ειδική Φαρμακευτική Τεχνολογία, Βιοανόργανη και Βιοργανική Φαρμακοχημεία, Ειδική Φαρμακευτική Τεχνολογία, Μέθοδοι Ελέγχου Φαρμάκων, Φαρμακευτική Ανάλυση, Εισαγωγή στη Βιοτεχνολογία, Εφαρμοσμένη Φαρμακογνωσία, Φυσικά Προϊόντα, Μέθοδοι Ελέγχου Φαρμάκων, Τοξικολογία, Καλλυντικά, Εφαρμοσμένη Φαρμακολογία & Θεραπευτική, Υγιεινές Τροφές & Διαιτητικά Προϊόντα, κ.α.
Αναλυτικά όλα τα μαθήματα ανά εξάμηνο: Πρόγραμμα Σπουδών
Περισσότερα στοιχεία :
- Ηλεκτρονική διεύθυνση του τμήματος : http://www.pharm.uoa.gr
- Οδηγός σπουδών του τμήματος Φαρμακευτικής (ισχύει από το ακαδ. έτος 2022-2023)
- Κανονισμός Σπουδών : ΦΕΚ 3944 τ.Β’/19.06.2023
Τι άλλο πρέπει να ξέρω :
Επαγγελματικά Δικαιώματα – Προοπτικές :
Καταρχάς, οι απόφοιτοι του Τμήματος Φαρμακευτικής εξετάζονται από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας του Υπουργείου Υγείας για τη λήψη άδειας άσκησης επαγγέλματος. Κατόπιν αυτού μπορούν να ιδρύσουν Φαρμακείο ανοικτό στο κοινό. Μπορούν να στελεχώσουν Υπουργεία, Νομαρχίες και Φαρμακεία ή Κλινικές Νοσοκομείων του Ιδιωτικού ή Δημόσιου Τομέα. Επιπλέον, μπορούν να εργαστούν στον Ιδιωτικό Τομέα στα τμήματα παραγωγής, έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και στα εμπορικά τμήματα φαρμακευτικών εταιρειών.
Επίσης απορροφώνται σε εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς φορείς (Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ερευνητικά Ιδρύματα και Ινστιτούτα).
Για την άσκηση του φαρμακευτικού επαγγέλματος στην Ελλάδα, και ειδικότερα για την ανάληψη της υπεύθυνης διεύθυνσης φαρμακείων και φαρμακαποθηκών, ή ορισμένων τμημάτων παραγωγής ή ελέγχου σε φαρμακευτικά εργαστήριο ή φαρμακοβιομηχανίες, καθώς και για τη λήψη ειδικής άδειας ασκήσεως τον φαρμακευτικού επαγγέλματος στην Ελλάδα», που χορηγείται από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) η άδεια λαμβάνεται κατόπιν εξετάσεων ενώπιον ειδικών τμημάτων του ΚΕΣΥ στην Αθήνα (ν.206/47) ή στη Θεσσαλονίκη (ν. 1963/91). Οι εξετάσεις τις οποίες υφίστανται οι υποψήφιοι είναι πρακτικές και θεωρητικές.
Πιο συγκεκριμένα τα επαγγελματικά δικαιώματα του φαρμακοποιού καθορίζονται ως εξής:
Δημόσιος τομέας : Δημόσιος υπάλληλος
Στην κατηγορία των Φαρμακοποιών δημοσίων υπαλλήλων συγκαταλέγονται οι Φαρμακοποιοί που εργάζονται σε δημόσια θέση, δηλαδή:
- Σε Δημόσιες Υπηρεσίες
- Σε ασφαλιστικά Ταμεία και Οργανισμούς (ΙΚΑ-ΟΓΑ κ.α.)
- Στον Εθνικό Οργανισμό Φάρμακα
- Σε κεντρικές και περιφερειακές του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας
- Στα φαρμακεία τον κρατικών νοσοκομείων.
Ιδιωτικός τομέας
Ελεύθερος επαγγελματίας χαρακτηρίζεται ο φαρμακοποιός που δεν παρέχει εργασία με εξαρτημένη υπαλληλική σχέση. Ο φαρμακοποιός ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να ανοίξει δικό του φαρμακείο σύμφωνα με το νόμο 19631/91 και ως προς την οργάνωση και συγκρότηση, σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα υπ’ αριθ. 312/92. Για την άσκηση του ελεύθερου επαγγέλματος είναι απαραίτητη άδεια που χορηγείται από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ), η οποία προϋποθέτει ετήσια εξάσκηση σε φαρμακείο.
Ιδιωτικός υπάλληλος
Ο Φαρμακοποιός ιδιωτικός υπάλληλος μπορεί να εργάζεται:
- Σε Αντιπροσωπείες Φαρμακευτικών Οίκων του εξωτερικού ή σε Πρατήρια Ελληνικών Φαρμακευτικών Βιομηχανιών
- Ως επιστημονικό προσωπικό στους τομείς έρευνας και παραγωγής σε ελληνικές Φαρμακοβιομηχανίες
- Στα φαρμακεία των ιδιωτικών νοσοκομείων, όπου λειτουργούν φαρμακεία
Εκπαίδευση Ακαδημαϊκός στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
Απαραίτητη προϋπόθεση για την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία είναι η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής και η ύπαρξη σχετικού ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου. Η προκήρυξη θέσεων και η επιλογή στις διαφορές ακαδημαϊκές βαθμίδες γίνεται από τα πανεπιστημιακά τμήματα ενώ η ορθότητα και η νομιμότητα τους ελέγχεται από το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ).
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
Φαρμακείο ανοιχτό στο κόσμο. Αποτελεί την πιο συνηθισμένη οδό αποκατάστασης των φαρμακοποιών. Οι περισσότεροι οπό τους φαρμακοποιούς της χώρας, συνολικά περί τους 8000, απασχολούνται στο χώρο αυτό. Υπάρχουν περίπου 7000 φαρμακεία.
Φαρμακαποθήκες. Απασχολούν επιστήμονες φαρμακοποιούς και υπάρχουν περίπου 250 φαρμακαποθήκες.
Νοσοκομεία
Α. Φαρμακείο Νοσοκομείου, νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί: Κατά τον ισχύοντα νόμο, το φαρμακείο κάθε νοσοκομείου Λειτουργεί μόνο με την υπηρεσία φαρμακοποιού, και μάλιστα υποχρεωτικά θα πρέπει ανά 150 κλίνες, να αντιστοιχεί τουλάχιστον ένας φαρμακοποιός.
Β. Στο θάλαμο του νοσοκομείου, κλινικοί φαρμακοποιοί: Γρήγορα θα πρέπει να γίνει διαχωρισμός των φαρμακοποιών νοσοκομείου σε κλινικούς και νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς, για να εξασφαλιστεί φαρμακευτική περίθαλψη πληρέστερη, ασφαλέστερη και εξατομικευμένη, ανάλογα προς τη ιδιαιτερότητα κάθε ασθενούς (π.χ. φόλα, ηλικία, άλλες παθήσεις, παράλληλα λαμβανόμενα φάρμακο). Στον ισχύοντα νόμο για την οργάνωση νοσοκομείου προβλέπεται θέση ειδικών κλινικών φαρμακοποιών.
Κέντρα Υγείας
Το Κέντρο Υγείας είναι σημαντική μονάδα πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης, με ιατρικό προσωπικό που πρέπει να κυμαίνεται από 15 έως 45 γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων. Σε μια τέτοια μονάδα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι γίνεται διακίνηση φαρμάκων και άλλων σχετικών υλικών, και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Σύμφωνα με το νόμο, η διακίνηση φαρμάκων πρέπει να γίνεται αποκλειστικά μέσα» φαρμακοποιού. Παρ’ όλα αυτά, στον κανονισμό για τη» οργάνωση Κέντρων Υγείας, μόνο δονητικά αναφέρεται η στελέχωση των φαρμακείων τους με φαρμακοποιό. Ο φαρμακοποιός αυτός όμως, εκτός από την υπεύθυνη διακίνηση του φαρμακευτικού υλικού, θα μπορούσε και παραπέρα να αξιοποιηθεί στην κοινότητα, παρέχοντας στον πληθυσμό πληροφορίες και βοήθεια σε προβλήματα που τον απασχολούν, π.χ. σχετικά με ναρκωτικά ή με την ασφάλεια και τους κινδύνους από το φάρμακα.
Φαρμακευτική Βιομηχανία
Απασχολεί ή μπορεί να απασχολήσει φαρμακοποιούς στους τομείς της παραγωγής, το ελέγχου, της ενημέρωσης και προώθησης, αλλά και της έρευνας και ανάπτυξης φαρμάκων.
Βιομηχανία Καλλυντικών
Αυτή ουσιαστικά, λόγω της φύσης της, είναι παραφαρμακευτική βιομηχανία, στην οποία ο φαρμακοποιός μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο. Η βιομηχανία αυτή έχει ανάπτυξη στη χώρα μας.
Κρατική Διοίκηση (Κυρίως Υπουργείο Υγείας -Πρόνοιας), Νομαρχίες. Εδώ, οι Φαρμακοποιοί είναι υπάλληλοι στο Υπουργείο, κυρίως στη Διεύθυνση Φαρμακείων, στο Τμήμα Ναρκωτικών, καθώς και στο Υγειονομικά Κέντρα ως ελεγκτές φαρμακείων.
Ασφαλιστικά Ταμεία (ΙΚΑ, ΟΓΑ, κλπ.) που Απασχολούνται ως ελεγκτές.
Ένοπλες Δυνάμεις – Στρατιωτικοί Φαρμακοποιοί. Οι φαρμακοποιοί αυτοί απασχολούνται σε στρατιωτικά νοσοκομεία, σε μεγάλες μονάδες, π.χ., μεραρχίες – τάγματα υγειονομικού, σε αποθήκες φαρμακευτικών υλικών, σε εργαστήρια.
Φαρμακευτική Έρευνα σε Κρατικά και άλλα Ερευνητικά Κέντρα Φαρμακευτική έρευνα γίνεται σε μερικά Κρατικά Ερευνητικά Κέντρα, όπως το Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «Δημόκριτος», στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, στο Ελληνικό Ινστιτούτο Pasteur, σε μερικά ερευνητικά κέντρα μεγάλων νοσοκομείων, π.χ. Ευαγγελισμός, Άγιος Σάββας, θεαγένειο Αντικαρκινικό Ίδρυμα.
Βιομηχανία. Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών, Βιομηχανία Ειδικών Τροφών, Βιομηχανία Επιδεσμικών και Χειρουργικών Υλών, και άλλων σχετικών υλών. Παραπέρα, σε βιομηχανίες εντομοκτόνων, ζιζανιοκτόνων και άλλων γεωργικών φαρμάκων και αγροχημικών θα μπορούσαν να απασχολούνται και να αξιοποιούνται φαρμακοποιοί. Η βιομηχανία τροφίμων επίσης, αποτελεί πεδίο επαγγελματικής αποκατάστασης αλλά και αξιοποίησης των γνώσεων των φαρμακοποιών. Αυτό δε γίνεται μέχρι τώρα στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, π.χ. τη Γερμανία, όπου στο βιομηχανικό αυτό κλάδο προτιμώνται ειδικώς φαρμακοποιοί.
Επαγγελματικά Δικαιώματα :
- Για την άσκηση του φαρμακευτικού επαγγέλματος, και ειδικότερα για την ανάληψη της υπεύθυνης διεύθυνσης φαρμακείων και φαρμακαποθηκών ή ορισμένων τμημάτων παραγωγής ή ελέγχου σε φαρμακευτικά εργαστήρια ή φαρμακοβιομηχανίες απαιτούνται εξετάσεις ενώπιον ειδικών τμημάτων του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ) στην Αθήνα (Ν. 206/47) ή στη Θεσσαλονίκη (Ν. 1963/91).
- Για την άσκηση του ελεύθερου επαγγέλματος (Ν. 1963/91) χορηγείται άδεια από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας, η οποία προϋποθέτει ετήσια εξάσκηση σε φαρμακείο.
Μεταπτυχιακές σπουδές του τμήματος :
Το τμήμα προσφέρει τα παρακάτω Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών:
- ΠΜΣ: Κλινική Φαρμακευτική
- ΠΜΣ: Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Νέων Φαρμακευτικών Ενώσεων
- ΠΜΣ: Φαρμακευτική Ανάλυση – Έλεγχος Ποιότητας
- ΠΜΣ: Απομόνωση, Ανάπτυξη, Παραγωγή και Έλεγχος Βιοδραστικών Φυσικών Προϊόντων
- ΠΜΣ: Κοσμητολογία – Δερματοφαρμακολογία
- ΠΜΣ: Βιομηχανική Φαρμακευτική
- ΔΠΜΣ: Νανοϊατρική
Σχετικά επαγγέλματα:
- Φαρμακοποιός – Α
- Φαρμακοποιός – Β
- Φαρμακοποιός με ειδίκευση στη Μοριακή Βιολογία και την Κλινική Φαρμακευτική
- Φαρμακοποιός με ειδίκευση στη Φαρμακοχημεία – Φυσικά Προϊόντα
- Φαρμακοποιός με ειδίκευση στο Φαρμακευτικό Μάρκετινγκ
- Κοσμετολόγος
.
.
Μετεγγραφές Φοιτητών: Αντίστοιχα τμήματα άλλων Α.Ε.Ι. με βάση το ΦΕΚ 3836 τ.Β’/03.07.2024
Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ):
- Έκθεση Εξωτερικής Αξιολόγησης του τμήματος (2013) (στα αγγλικά).
Σχετικές Επαγγελματικές Οργανώσεις :
- Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος. web site: www.pfs.gr/
- Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοποιών. web site: http://www.pepharm.gr/
Στατιστικά στοιχεία Βάσεων Εισαγωγής
Πανελλαδικές 2024
Κωδικός Μηχανογραφικού : 0289
Συντελεστής Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής 2024 : 1,20
Προβλεπόμενες Θέσεις εισακτέων ακαδ. έτος 2024-2025: 114 (από ΦΕΚ 2747 τ.Β’/14.05.2024)
Υπολογισμός Μορίων – Συντελεστές βαρύτητας πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων
Γενικό Λύκειο (από ΦΕΚ 5399 τ.Β’/19.11.2021)
3ο Επιστημονικό πεδίο: Επιστήμες: Υγείας και Ζωής
Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία : 20 %
Φυσική : 20 %
Χημεία : 30 %
Βιολογία : 30 %
Επαγγελματικό Λύκειο (από ΦΕΚ 5400 τ.Β’/19.11.2021)
Τομέας : α) Υγείας και Πρόνοιας – Ευεξίας.
Μαθηματικά (Άλγεβρα) : 20 %
Νέα Ελληνικά : 20 %
Μάθημα Ειδικότητας 1 : 30 %
Μάθημα Ειδικότητας 2 : 30 %
Γενικό Λύκειο (με 90%):
Βαθμολογία Πρώτου Εισαγόμενου 2024 : 19.190
Βαθμολογία Τελευταίου Εισαγόμενου 2024 : 17.880
Επαγγελματικό Λύκειο:
Βαθμολογία Πρώτου Εισαγόμενου 2024 : 19.340
Βαθμολογία Τελευταίου Εισαγόμενου 2024 : 19.190
Διαχρονική Εξέλιξη των Βάσεων Εισαγωγής Μαθητών Γενικού Λυκείου (GEL) με το 90%
Διαχρονική Εξέλιξη των Βάσεων Εισαγωγής Μαθητών Επαγγελματικού Λυκείου (EPAL)
Διαχρονική Εξέλιξη του Αριθμού των Εισακτέων