Ορισμός: Ο γλύπτης δημιουργεί ανάγλυφες ή ολόγλυφες παραστάσεις, μορφές και συνθέσεις, σκαλίζοντας και διαμορφώνοντας διάφορα υλικά.
Περιγραφή: Συγκεκριμένα, ο γλύπτης κατασκευάζει ανάγλυφα διακοσμητικά σύνολα, πλάθοντας πηλό ή γύψο, λαξεύοντας μάρμαρο, πέτρα ή ξύλο, χύνοντας μέταλλο, ή χρησιμοποιώντας άλλα αντικείμενα και υλικά, όπως πλαστικό, σωλήνες νέον και διάφορα υλικά για μικτές τεχνικές.
Ο γλύπτης στην αρχή μελετάει το σχέδιο του ανάγλυφου ή του γλυπτού που θέλει να κατασκευάσει. Το σχέδιο αυτό μπορεί να το πάρει από έναν σχεδιαστή, ή να το εμπνευστεί και να το φιλοτεχνήσει ο ίδιος. Στη συνέχεια, διαλέγει το κατάλληλο υλικό, το οποίο πρέπει να είναι καλής ποιότητας και ανθεκτικό, αλλά και κατάλληλο να προσαρμοστεί στο σχέδιό του. Σχεδιάζει με ακρίβεια και λεπτομέρεια το σχέδιο που θέλει να φτιάξει, στο επιθυμητό μέγεθος. Τέλος, σκαλίζει το υλικό, αφαιρεί τα περιττά κομμάτια και λειαίνει την επιφάνεια με τα κατάλληλα για την περίπτωση εργαλεία, για να σχηματιστεί σιγά-σιγά η μορφή του σχεδίου.
Για την εργασία του χρησιμοποιεί καβαλέτα γλυπτικής, οξυγόνο, φορητά ηλεκτρικά εργαλεία, σπάτουλες, καλέμια, σμυρίγδια και ειδικά μηχανήματα, ανάλογα με το υλικό που δουλεύει.
Προϋποθέσεις άσκησης: Ο γλύπτης για να εργαστεί δεν απαιτείται ειδική άδεια άσκησης επαγγέλματος.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Ο γλύπτης απαιτείται να έχει ταλέντο, δημιουργική φαντασία, καλαισθησία, καλλιτεχνική παιδεία και ευαισθησία. Πρέπει να διαθέτει υπομονή, επιμονή, παρατηρητικότητα και να εργάζεται με ακρίβεια, προσοχή και ιδιαίτερη μεθοδικότητα.
Απαιτείται, ακόμη, υπολογιστική ικανότητα, εξαιρετική αντίληψη των διαστάσεων του χώρου και της ισορροπίας των όγκων, ικανότητα στο συνδυασμό υλικών, χρωμάτων, σχημάτων, ικανότητα ελέγχου της υφής των επιφανειών και επιδεξιότητα στη χρήση των ειδικών εργαλείων που χρησιμοποιεί. Τα κυριότερα σωματικά προσόντα που απαιτούνται για το επάγγελμα είναι η επαρκής φυσική δύναμη, η αντοχή, η ευκινησία και η δεξιοτεχνία στις κινήσεις των χεριών και των δακτύλων.
Στα επιπρόσθετα προσόντα του επαγγελματία θεωρούνται η γνώση ξένων γλωσσών και η χρήση Η/Υ, γιατί σήμερα το σχέδιο μπορεί να αποτυπωθεί αρχικά στην οθόνη του υπολογιστή. Τέλος, στην περίπτωση που δραστηριοποιείται ως ελεύθερος επαγγελματίας, ή διαθέτει δικό του εργαστήριο και έκθεση πώλησης των έργων του, χρειάζεται να διαθέτει κοινωνικές δεξιότητες, εφόσον οι δημόσιες σχέσεις παίζουν σημαντικό ρόλο για την προβολή και τη διάθεση των έργων του.
Σπουδές:
Σπουδές στο επάγγελμα του Γλύπτη σε ανώτερο επίπεδο παρέχονται στα τμήματα Εικαστικών Τεχνών των Α.Ε.Ι. : Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Βασικές γνώσεις της γλυπτικής τέχνης μπορεί να αποκτήσει κανείς μέσα από σεμινάρια και μαθήματα που διοργανώνουν διάφοροι πολιτιστικοί και καλλιτεχνικοί σύλλογοι, διάφορα επιμορφωτικά προγράμματα που λειτουργούν σε Κέντρα Εργαζόμενης Νεότητας του Οργανισμού Εργατικής Εστίας και σε Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.) ή με το σύστημα της μαθητείας κοντά σε κάποιον έμπειρο επαγγελματία. Ο γλύπτης μπορεί να ειδικευτεί στην επεξεργασία συγκεκριμένου υλικού ή τεχνοτροπίας, για τη δημιουργία έργων τέχνης διαφορετικής, κάθε φορά, χρήσης.
Σπουδαιότητα: Ο γλύπτης απαιτείται να έχει ταλέντο, δημιουργική φαντασία, καλαισθησία και καλλιτεχνική ευαισθησία. Πρέπει να διαθέτει υπομονή, επιμονή, παρατηρητικότητα και να εργάζεται με ακρίβεια, προσοχή και ιδιαίτερη μεθοδικότητα και τακτική.
Απαιτείται ακόμη, υπολογιστική ικανότητα, εξαιρετική αντίληψη των διαστάσεων του χώρου και της ισορροπίας των όγκων, ικανότητα στο συνδυασμό υλικών χρωμάτων, σχημάτων, ικανότητα ελέγχου της υφής των επιφανειών με την αφή και επιδεξιότητα στη χρήση των ειδικών εργαλείων. Τα κυριότερα σωματικά προσόντα που απαιτούνται για το επάγγελμα είναι η επαρκής φυσική δύναμη, η αντοχή, η ευκινησία και η δεξιοτεχνία στις κινήσεις των χεριών και των δακτύλων.
Στα επιπρόσθετα προσόντα του επαγγελματία θεωρούνται η γνώση μιας ξένης γλώσσας και η χρήση Η/Υ, γιατί σήμερα το σχέδιο μπορεί να αποτυπωθεί αρχικά στην οθόνη του υπολογιστή. Τέλος, στην περίπτωση που δραστηριοποιείται ως ελεύθερος επαγγελματίας, ή διαθέτει δικό του εργαστήριο και έκθεση πώλησης των έργων του, χρειάζεται να διαθέτει κοινωνικές δεξιότητες, εφόσον οι δημόσιες σχέσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην εργασία του.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο γλύπτης μπορεί να εργαστεί σε επιχειρήσεις παραγωγής γλυπτών, ή άλλων ανάλογων έργων τέχνης, σε νομισματοκοπεία, σε τράπεζες, ή ως καθηγητής στην εκπαίδευση αν είναι απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Ως ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να ανοίξει δικό του εργαστήριο ή αίθουσα εκθέσεων και πώλησης έργων τέχνης.
Επαγγελματικές συνθήκες: Ο γλύπτης εργάζεται κάτω από συνθήκες αρκετά κοπιαστικές. Δουλεύει μόνος του και χρειάζεται να επεξεργάζεται υλικά που είναι δύσκολα στο χειρισμό τους. Η εργασία του είναι χειρωνακτική και καλλιτεχνική ταυτόχρονα. Απαιτούνται πολλές ώρες ορθοστασίας ή διαρκούς κίνησης. Η σωματική κόπωση και η ένταση της δημιουργίας χαρακτηρίζουν την εργασία του γλύπτη, παράλληλα όμως υπάρχει και η ικανοποίηση της δημιουργίας μετά την ολοκλήρωση του έργου του.
Χρειάζεται να ταξιδεύει κάποιες φορές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό για να επισκέπτεται αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία και εκθέσεις, προκειμένου να ενημερώνεται σχετικά με τη δουλειά του. Έρχεται σε συχνή επικοινωνία με οργανωτές εκθέσεων, με ιδιοκτήτες καταστημάτων πώλησης έργων τέχνης, ή με υποψήφιους αγοραστές των έργων του.
Ο γλύπτης δεν έχει συγκεκριμένο ωράριο και συγκεκριμένες ημέρες αργίας, αλλά εργάζεται με οδηγό την έμπνευσή και τη διάθεσή του. Σε περιόδους παράδοσης έργων μπορεί να δουλεύει σε εντατικούς και αρκετά κουραστικούς ρυθμούς.
Εργάζεται σε καλά φωτισμένο εργαστήριο, απομονωμένο από θορύβους, αλλά με αρκετή σκόνη και οσμές από την επεξεργασία και πρόσμιξη των υλικών που χρησιμοποιεί για το έργο του. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή επίσης στον χειρισμό των ηλεκτρικών του εργαλείων.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Ο γλύπτης εγγράφεται στο Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών και στο Σύλλογο Γλυπτών.
Γενικά σχόλια: Το επάγγελμα του γλύπτη ανήκει στις καλές τέχνες, βασίζεται στο ταλέντο και την ευαισθησία του δημιουργού του. Προσφέρει εσωτερική ικανοποίηση στον ίδιο, ενώ συμβάλλει παράλληλα στη διάδοση της τέχνης και την αισθητική αναμόρφωση των χώρων.
Ο γλύπτης μπορεί να ειδικευτεί στην επεξεργασία συγκεκριμένου υλικού ή τεχνοτροπίας, για τη δημιουργία έργων τέχνης διαφορετικής, κάθε φορά, χρήσης.