Ορισμός: Είναι ο επιστήμονας που ασχολείται με τη μελέτη και έρευνα της δομής και σύνθεσης και των μετασχηματισμών της οργανικής και ανόργανης ύλης.
Περιγραφή: Ο χημικός ασχολείται με τον καθορισμό της χημικής σύστασης και των χημικών ιδιοτήτων, τόσο της οργανικής όσο και της ανόργανης ύλης. Χρησιμοποιεί τις θεωρητικές γνώσεις από την έρευνα για πρακτικές εφαρμογές στη βιομηχανία, την παραγωγή με σκοπό τη βελτίωση των προϊόντων.
Ο χημικός αναλύει και μελετά στο εργαστήριό του κάτω από ορισμένες συνθήκες και με τη βοήθεια οργάνων, ουσίες και ενώσεις. Επίσης ερευνά τις διάφορες μεταβολές που γίνονται στη χημική δομή της ύλης και τους παράγοντες που επενεργούν ή προκαλούν αυτές τις μεταβολές.
Ασκεί επίσης, τον εργαστηριακό έλεγχο σε προϊόντα, για να διαπιστώσει, εάν έχουν τις κατάλληλες ιδιότητες για τον άνθρωπο και εάν η σύνθεσή τους είναι σύμφωνη με τις νόμιμες προδιαγραφές. Ελέγχει τις πρώτες ύλες και παρακολουθεί τις χημικές διαδικασίες από τις οποίες παράγονται διάφορα προϊόντα, όπως τρόφιμα, ποτά έλαια, είδη αρτοποιίας, πετρελαιοειδή, πλαστικά, απορρυπαντικά, συνθετικές ίνες, χρώματα, φάρμακα, τσιμέντα, μεταλλουργικά είδη, εκρηκτικές ύλες, οξέα, άλατα, διαλύτες και άλλα. Ειδικότερα, ο χημικός συλλέγει δείγματα για τις εργαστηριακές χημικές αναλύσεις, αξιολογεί τα αποτελέσματα, ενημερώνεται από την αντίστοιχη βιβλιογραφία, σχεδιάζει και βελτιώνει τα εργαστηριακά προγράμματα.
Τα μέσα που χρησιμοποιεί είναι αναλυτικά όργανα υψηλής τεχνολογίας, εργαστηριακές συσκευές, αντιδραστήρες και ηλεκτρονικοί υπολογιστές.
Ως χημικός παραγωγής ασχολείται σε πρώτο στάδιο με το ζύγισμα των πρώτων υλών. Στη συνέχεια επιβλέπει την ανάμιξη των πρώτων υλών για την παραγωγή των προϊόντων, ελέγχει διάφορες χημικές παραμέτρους (συμπύκνωση, σκληρότητα) στα ενδιάμεσα στάδια της παραγωγής του προϊόντος και αποστέλλει δείγματα της κάθε παρτίδας για τον ποιοτικό έλεγχο.
Ως χημικός ποιοτικού ελέγχου, ασχολείται με τον έλεγχο των πρώτων υλών, στέλνει την κύρια ουσία στο χημικό παραγωγής, ελέγχει δειγματοληπτικά κάθε παρτίδα και το τελικό προϊόν.
Προϋποθέσεις άσκησης: Το πτυχίο του χημικού δίνει ταυτόχρονα και άδεια άσκησης του επαγγέλματος (Νόμος του 1927).
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες: Υψηλή επιστημονική κατάρτιση και ερευνητικό πνεύμα πρέπει να χαρακτηρίζουν το χημικό. Επίσης, πρέπει να διαθέτει παρατηρητικότητα, μεθοδικότητα, υπευθυνότητα και επιμονή, ιδιαίτερα όταν ασκεί ερευνητικό έργο.
Σπουδές: Σπουδές παρέχονται στα Τμήματα Χημείας των Πανεπιστημίων. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σπουδαιότητα: Το επάγγελμα του χημικού απαιτεί παρατηρητικότητα, μεθοδικότητα, προσοχή και υπευθυνότητα. Ο χημικός, εκτός από τις καλές γνώσεις φυσικής και χημείας, χρειάζεται να διαθέτει μεγάλη επιδεξιότητα και σταθερό χέρι στη χρήση του εργαστηριακού εξοπλισμού. Απαραίτητες ακόμη, είναι οι γνώσεις ηλεκτρονικού υπολογιστή και αγγλικής γλώσσας.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο χημικός μπορεί να εργαστεί ως εργαστηριακός χημικός σε εργαστήρια πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων, (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Παστέρ, Δημόκριτος, ΕΚΘΕ), στο Χημείο του Κράτους και σε Νοσοκομεία. Ως χημικός παραγωγής μπορεί να εργαστεί στη βιομηχανία, σε επιχειρήσεις επεξεργασίας και παραγωγής χημικών προϊόντων (εργοστάσια παρασκευής τροφίμων, ποτών, φαρμακευτικών προϊόντων, καλλυντικών, πλαστικών, λιπασμάτων, πετρελαίου, χάρτου και άλλα).
Ως επιστήμονας ελέγχου και μελετών ή ως επιστημονικός σύμβουλος, μπορεί να εργαστεί στο Υπουργείο Εμπορίου, Γεωργίας, Βιομηχανίας, στο ΥΠΕΧΩΔΕ και άλλους δημόσιους οργανισμούς. Επίσης, μπορεί να εργαστεί σε αντιπροσωπείες ως πωλητής προώθησης εργαστηριακών οργάνων και αναλώσιμων ή συσκευών. Ως ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να διατηρεί ιδιωτικό χημικό εργαστήριο για απλές αναλύσεις διαφόρων προϊόντων ή για την πώληση χημικών ουσιών. Τέλος, μπορεί να εργαστεί σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης ως καθηγητής.
Επαγγελματικές συνθήκες: Ο χημικός στο εργαστήριο εργάζεται ατομικά ή ομαδικά, με ωράριο ανάλογο των απαιτήσεων της εργασίας του. Μικρό μέρος του χρόνου του αφιερώνει στο γραφείο όπου γράφει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων και παρακολουθεί τη βιβλιογραφία. Όταν απαιτείται η συλλογή δειγμάτων, εργάζεται έξω από το εργαστήριο.
Οι συνθήκες εργασίας του πολλές φορές είναι ανθυγιεινές, λόγω της τοξικότητας και της καρκινογενούς δράσης πολλών χημικών ουσιών.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Ο κώδικας δεοντολογίας του επαγγέλματος ρυθμίζεται από την Ένωση Ελλήνων Χημικών στην οποία υποχρεωτικά εγγράφονται όλοι οι πτυχιούχοι χημικοί.
Γενικά σχόλια: Ο χημικός αναλύει και μελετά ουσίες και ενώσεις και ερευνά τις διάφορες μεταβολές που γίνονται στη χημική δομή της ύλης και τους παράγοντες που επιδρούν σ’ αυτές.
Η παρατηρητικότητα, η επιδεξιότητα στο χειρισμό του ειδικού εξοπλισμού και η μεθοδικότητα, είναι προσόντα απαραίτητα για τον χημικό. Η συνεχής ενημέρωση για τις πρώτες ύλες και τα νέα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλματος του χημικού.