Ορισμός: Ο ψυχολόγος, ασχολείται με τη μελέτη, την κατανόηση και την ερμηνεία των ψυχικών φαινομένων και τις εκδηλώσεις φυσιολογικής ή παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς, τόσο των ατόμων όσο και των κοινωνικών ομάδων.
Περιγραφή: Ο ψυχολόγος είναι ο επιστήμονας ο οποίος ασχολείται με τη πρόγνωση, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων.
Η ειδικότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, αφορά ένα συγκεκριμένο άτομο, αλλά και το σύνολο των ανθρώπων, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ψυχοπαθολογικών καταστάσεων. Οι επιστημονικές μέθοδοι και οι εξειδικεύσεις κάθε επαγγελματία ψυχολόγου, διαφοροποιούνται.
Το επάγγελμα ρυθμίζεται από αυστηρή δεοντολογία, που αναφέρεται σε βασικά ζητήματα και περιλαμβάνει κανόνες που αφορούν τις σχέσεις μεταξύ ψυχολόγου και συμβουλευόμενου, το ήθος του ίδιου του ψυχολόγου, τις σχέσεις με τους συναδέλφους του, τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την άσκηση του επαγγέλματος σε οποιαδήποτε μορφή.
Προϋποθέσεις άσκησης: Άδεια άσκησης επαγγέλματος παρέχεται από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας και απαιτείται για όλες τις ειδικότητες ψυχολόγων.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες: Η συναισθηματική επαφή, η κατανόηση και η ευαισθησία είναι απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να έχει ο ψυχολόγος, αφού με αυτά θα προσεγγίσει και θα μελετήσει τη συμπεριφορά του ασθενούς.
Η ικανότητα δημιουργίας καλών διαπροσωπικών σχέσεων και κλίματος εμπιστοσύνης, η ψυχική ισορροπία, η ψυχραιμία, η ευγένεια και η έντονη προσωπικότητα είναι απαραίτητα προσόντα για τον ψυχολόγο.
Σπουδές: Σπουδές Ψυχολογίας μπορούν να γίνουν στα τμήματα Ψυχολογίας των Πανεπιστημίων. Διασύνδεση με το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Σπουδαιότητα: Ο ψυχολόγος, για να σπουδάσει και να ασκήσει το επάγγελμα, πρέπει να έχει αληθινό σεβασμό και ουσιαστικό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο, τις ανάγκες και ιδιομορφίες του. Οφείλει να κρίνει αντικειμενικά -χωρίς προκαταλήψεις- και να έχει υπομονή, ψυχραιμία, πειθώ και επικοινωνιακές ικανότητες, ώστε να γίνεται αποδεκτός από τους ανθρώπους που ζητούν τις υπηρεσίες του. Η υπευθυνότητα και η εχεμύθεια, αποτελούν επίσης απαραίτητα προσωπικά χαρακτηριστικά.
Οι γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματος αυτού, καθορίζονται στο σύνολο τους από τον Κώδικα Ηθικής και Δεοντολογίας των επαγγελματιών ψυχολόγων. Βασικότερες αρχές, είναι ο σεβασμός προς τον άνθρωπο, η τήρηση του απορρήτου, η ακεραιότητα καθώς και η επάρκεια, δηλαδή, η αποσαφήνιση των ορίων στην παροχή των υπηρεσιών του κάθε ψυχολόγου, ανάλογα με την ειδικότητά του.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Το επάγγελμα του ψυχολόγου τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να βρίσκει τη θέση του στην ελληνική κοινωνία, καθώς έχουν προκύψει ανάγκες υποστήριξης και συμβουλευτικής σε διάφορους τομείς, λόγω της αύξησης των ψυχοκοινωνικών και οικονομικών αδιεξόδων της σύγχρονης εποχής. Έτσι, οι ψυχολόγοι μπορούν να εργαστούν ως στελέχη στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, σε κέντρα συμβουλευτικής, ψυχικής υγιεινής, αποκατάστασης Α.Μ.Ε.Α., σε θεραπευτικές κοινότητες, σε ερευνητικά κέντρα, σε νοσοκομεία, σχολεία και ψυχοπαιδαγωγικά κέντρα, στην τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και ως σύμβουλοι σε επιχειρήσεις.
Επίσης, μπορούν να εργαστούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες διατηρώντας δικό τους γραφείο. Οι απόφοιτοι των τομέων Ψυχολογίας των τμημάτων Φιλοσοφίας- Παιδαγωγικής -Ψυχολογίας των Φιλοσοφικών Σχολών, μπορούν να εργαστούν και ως καθηγητές στη τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Επαγγελματικές συνθήκες: Οι συνθήκες εργασίας του ψυχολόγου, παρουσιάζουν συχνά κάποιες δυσκολίες λόγω της συχνής επαφής του με άτομα που έχουν ψυχικά ή άλλα προβλήματα υγείας, ή λόγω του χώρου εργασίας που μπορεί να είναι νοσοκομείο ή ίδρυμα. Ως ελεύθερος επαγγελματίας, μπορεί να έχει ένα δικό του γραφείο όπου δέχεται τους πελάτες του.
Το ωράριο εργασίας του Ψυχολόγου καθορίζεται και εξαρτάται από το χώρο μέσα στον οποίο εργάζεται, συνήθως είναι αυστηρά καθορισμένο μια και επικοινωνεί με τους πελάτες του σε προγραμματισμένες ώρες. Ωστόσο ο ψυχολόγος, εργάζεται και αρκετές ώρες μόνος του στο γραφείο του, προκειμένου να συμβουλευτεί τα βιβλία του, τις σημειώσεις του, να μελετήσει γενικά τη περίπτωση που αναλαμβάνει και να προγραμματίσει τις ενέργειές του.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Τα συλλογικά όργανα που εκπροσωπούν τους ψυχολόγους, είναι κυρίως ο Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων (Σ.Ε.Ψ.) και ο Πανελλήνιος Ψυχολογικός Σύλλογος που έχουν κάνει αρκετές προσπάθειες για τη νομοθετική κατοχύρωση του επαγγέλματος του ψυχολόγου.
Γενικά σχόλια: Η βαθιά γνώση της επιστήμης της ψυχολογίας, η συνεχής ενημέρωση, η επιστημονική αναζήτηση και μελέτη και του ανθρώπινου νου και συμπεριφοράς, καταξιώνουν τους επαγγελματίες – επιστήμονες στο χώρο.