Ορισμός: Ο τραπεζικός υπάλληλος εξυπηρετεί τους πελάτες μιας τράπεζας εκτελώντας μια σειρά από χρηματοοικο-νομικές εργασίες.
Περιγραφή: Συγκεκριμένα, μπορεί να ασχολείται με την υποδοχή του πελάτη και την ενημέρωσή του για τις υπηρεσίες που προσφέρει η τράπεζα, την προετοιμασία τραπεζικών εγγράφων, την καταχώρηση των συναλλαγών και την ενημέρωση λογαριασμών, τον έλεγχο τίτλων στην κίνηση των λογαριασμών, την είσπραξη ή πληρωμή ποσών, την αγορά-πώληση μετοχών ή τη μελέτη στατιστικών δεδομένων.
Οι δραστηριότητές του ποικίλουν ανάλογα με την ειδικότητά του και τη θέση που κατέχει. Για παράδειγμα, αν εργάζεται στο τμήμα καταθέσεων, παρακολουθεί την κίνηση ατομικών λογαριασμών και έχει μεγάλη επαφή με το κοινό. Αν εργάζεται στο τμήμα πίστης, έρχεται σε επαφή με το κοινό ή με επιχειρηματίες για τη χορήγηση δανείων. Αν εργάζεται στο ταμείο, ασχολείται με την είσπραξη, πληρωμή, καταμέτρηση, φύλαξη χρηματικών ποσών, ενώ αν εργάζεται στο τμήμα κίνησης αξιών, αγοράζει και πωλεί αξίες (μετοχές, ομόλογα) για λογαριασμό της τράπεζας. Αν εργάζεται στο τμήμα εξυπηρέτησης εντολών εμπορίου και χρηματοδότησης, εξυπηρετεί εμπόρους για τη μεταφορά χρημάτων, την είσπραξη συναλλαγματικών και την παροχή πιστώσεων για εισαγωγές εμπορευμάτων.
Αν εργάζεται στο τμήμα μελετών, διενεργεί μελέτες οικονομικών φαινομένων και γεγονότων. Τέλος, αν εργάζεται στο τμήμα πληροφοριών, συλλέγει πληροφορίες για την οικονομική και εμπορική δραστηριότητα των πελατών της τράπεζας, ενώ αν εργάζεται στο τμήμα επιθεωρητών, ασχολείται με τον έλεγχο των εργασιών των καταστημάτων, των υποκαταστημάτων και των παραρτημάτων της τράπεζας.
Στο πλαίσιο της εργασίας του χρησιμοποιεί εξοπλισμό γραφείου (τηλέφωνα, φαξ, αριθμομηχανές) και ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Εκπαίδευση: Το απολυτήριο λυκείου είναι το ελάχιστο απαραίτητο προσόν για την κατάληψη μιας διοικητικής θέσης σε κάποια τράπεζα. Για την κάλυψη κατώτερων θέσεων (π.χ. θέσης κλητήρα) μπορούν να προσληφθούν και άτομα με απολυτήριο γυμνασίου.
Για την κάλυψη ανώτερων ιεραρχικά θέσεων απαιτείται πτυχίο οικονομικών σπουδών ή σπουδών ειδίκευσης στα τραπεζικά συστήματα ή στα χρηματοοικονομικά ή σπουδών στατιστικής-ασφαλιστικής επιστήμης ή λογιστικής αντίστοιχων τμημάτων τωνΠανεπιστημίων και των ΤΕΙ.
Αξίζει να αναφερθεί η ύπαρξη του κατάλληλου τμήματος Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
Πολλές τράπεζες καταρτίζουν προγράμματα επιμόρφωσης προσωπικού και διαθέτουν ειδικές τραπεζικές σχολές, όπου εκπαιδεύουν τους νεοπροσληφθέντες υπαλλήλους ή επιμορφώνουν το ήδη υπάρχον προσωπικό σε νέα τραπεζικά συστήματα ή σε νέο εξοπλισμό.
Σπουδαιότητα: Ο τραπεζικός υπάλληλος, ιδιαίτερα όταν συναλλάσσεται με τον κόσμο, χρειάζεται να διαθέτει κοινωνική δεξιότητα, προθυμία, ευγένεια και υπομονή. Επίσης, είναι απαραίτητο να είναι ευσυνείδητος, εχέμυθος, έντιμος, συνεπής και να εργάζεται με μεθοδικότητα, τάξη και ακρίβεια.
Επιπλέον, σημαντικά εφόδια θεωρούνται η υπολογιστική και μαθηματική ικανότητα, η ευχέρεια στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και η ικανότητα για δουλειές γραφείου. Τέλος, απαραίτητη θεωρείται η καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο τραπεζικός υπάλληλος μπορεί να απασχοληθεί σε κρατικές ή ιδιωτικές τράπεζες.
Για ορισμένες θέσεις οι προσλήψεις γίνονται κατόπιν διαγωνισμού, όπου οι υποψήφιοι εξετάζονται στην έκθεση, στη λογιστική, στα μαθηματικά και σε ξένη γλώσσα.
Επαγγελματικές συνθήκες: Εργάζεται κυρίως ατομικά αλλά και σε συνεργασία με άλλους συναδέλφους του, όταν είναι απαραίτητο. Ανάλογα με το τμήμα στο οποίο εργάζεται, έρχεται σε μεγαλύτερη ή μικρότερη επαφή με το κοινό. Σε ώρες και ημέρες αιχμής εργάζεται κάτω από συνθήκες πίεσης και άγχους προκειμένου να διεκπεραιώσει κατά το δυνατόν συντομότερα τις εργασίες του.
Ο τραπεζικός υπάλληλος εργάζεται σε σύγχρονο περιβάλλον γραφείου. Η συνεχής χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή κουράζει τα μάτια και τα χέρια. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις ο τραπεζικός υπάλληλος ασχολείται με επαναλαμβανόμενες εργασίες ρουτίνας. Το ωράριο εργασίας του είναι το τυπικό οχτάωρο, το οποίο σε περιπτώσεις φόρτου εργασίας μπορεί να παραταθεί.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Oι τραπεζικοί υπάλληλοι εκπροσωπούνται από την Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανισμών Ελλάδος (ΟΤΟΕ). Ο κώδικας δεοντολογίας του κλάδου προέρχεται από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών.
Γενικά σχόλια: Το επάγγελμα του τραπεζοϋπαλλήλου προσφέρει κύρος και προσελκύει πολλούς νέους που επιθυμούν μια σταθερή εργασία σε σύγχρονο περιβάλλον γραφείου και τους αρέσει η καθημερινή συναναστροφή και οι συναλλαγές με ανθρώπους.
Ο τραπεζικός υπάλληλος έρχεται καθημερινά σε επαφή με πολλούς ανθρώπους. Για το λόγο αυτό χρειάζεται να διαθέτει υπομονή, κατανόηση, φιλικότητα και προθυμία να εξυπηρετεί.